نقد و بررسی اندیشه و مطالب جوئل اوستین در چارچوب مسیحیت ‏کتاب مقدسی (اُرتدوکسی)‏

نقد و بررسی اندیشه و مطالب جوئل اوستین در چارچوب مسیحیت ‏کتاب مقدسی (اُرتدوکسی)‏

برای بررسی بیشتر خدمات جوئل اوستین باید بین اندیشه و الاهیات مسیحی او و کتاب ها و مطالب او ‏تفکیک قائل شد. هرچند این کار تا حدّی دشوار و در مواردی نشدنی است.‏

جوئل اوستین را بیشتر مردم می شناسند و کلیپ های انگیزشی او در فضای مجازی دست به ‏دست می شود و کتاب ها و مطالبش به صورت رایگان در اینترنت به زبان فارسی فراوان ‏است.‏

او به عنوان کشیش مسیحی بطور مدام  در کلیسای لِیکوود (Lakewood) موعظه می‎ ‎کند و‎ ‎محور پیام های او روی انجیل کامیابی، روانشناسی مثبت اندیشی، قانون جذب، رهایی از ضعف ‏های شخصیتی و معرفی انسان قدرتمند خلاصه شده است.‏

در مورد زندگی شخصی او، به چیزی اشاره نمی کنم چرا که با جستجویی کوتاه در اینترنت می ‏توان به زوایای پنهان و آشکار او پی برد. بیش از ۱۰۰‏‎ ‎عنوان کتاب از جوئل اوستین‎ ‎که برخی از ‏آن ها جزو پرفروش‌ترین کتاب‌های جهان هستند، منتشر شده است. کتاب‌های وی به زبان‌های ‏مختلف جهان ترجمه شده است. اولین کتاب او با نام «بهترین زندگی شما» در سال ۲۰۰۴ منتشر ‏شد و در صدر فهرست کتاب‌های پرفروش نیویورک‌ تایمز قرار گرفت. در سال ۲۰۱۵ ‏محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین کتاب جوئل با عنوان «قدرتِ من هستم» به سرعت در جهان منتشر ‏شد. در این کتاب به قدرت واژه‌ها و صفاتی که در بین دو کلمۀ «من» و «هستم»  هست اشاره می‌کند و ‏با این دو واژه به بازسازی انسانِ سقوط کرده و گناهکار می پردازد. در ایران کتاب های او ترجمه ‏و منتشر شده و خوانندگان زیادی را به خود جذب کرده است. عناوین کتاب‌هایی که از وی در ‏ایران ترجمه و به چاپ رسیده است، عبارتند از‎:‎ «قدر خودتان را بدانید»، «قدرت من هستم»، ‏‏«زندگی در صلح»، «آرامش در پرتوی ایمان»، «خالی شدن از احساسات منفی»، «۱۰ قانون ‏موفقیت»، «دنیای درون»، «رهایی از افکار محدود کننده»، «قدرت کلام»، «زندگی بدون ‏وابستگی»، «رؤیاهایتان را به یاد داشته باشید»، «منظم شوید»، «افراد مناسب»، «زمان مناسب»، ‏‏«کلمات شما به واقعیت تبدیل می‌شوند»، «درخواست بزرگ داشته باشید»، «زندگی لذت‌بخش»، ‏‏«زندگی شاد»، «سرانجام کار» و «هر روز پنجشنبه است» و غیره.‏

نوشته ها وسخنرانی های او برای تقویت و بازسازی ضعف و شخصیت انسان مفید هستند ولی ‏انعکاس صد در صد خوبی از تعالیم حقیقی کتاب مقدس را در بر ندارد. به عبارت ساده تر ‏ممکن است نمادی از یک انسان خوب را ترویج و تحلیل نماید ولی خروجی و نتیجۀ این کتاب ‏های انگیزشی، یک مسیحی باورمند را خلق نمی کند. چرا که ما اعتقاد راسخ داریم که تنها و تنها کتاب مقدس قادر است که انسانی نوین خلق کند. کتاب مقدس یک بستۀ کاملی است که ‏ما را به واقع بینی و واقع گرایی یعنی رئالیسم حقیقی سوق می دهد. چیزی که در کتاب های ‏جوئل اوستین وجود ندارد.‏

واقع گرایی مسیحی و کتاب مقدسی اصل مهمی در ایمان مسیحی ماست  و از ما می طلبد که باید به نوشته ‏ای کامل از آن بپردازیم که در حوصلۀ این یاداشت کوچک نمی گنجد.‏

اما نقد های جدی که از طرف محافل اوانجلیک (محافل مسیحیان اصیل انجیلی) به او می شود ‏از قرار زیر است ومن فقط به آن ها اشاره ای کوتاه می کنم و قضاوت را به شما واگذار می ‏نمایم:‏

‏1- جوئل اوستین به اندازۀ کافی از تعالیم کتاب مقدس برای مشکلات مردم استفاده ‏نمی‌کند. او دربارۀ بیشتر بخش‌های کتاب مقدس، در رابطه با گناه‌ و توبه حرفی نمی‌زند و ‏بیشتر، داستان‌هایی دربارۀ کسانی که در سختی‌های بزرگ، پیروز شده‌اند و چیزهایی که به ‏دست آورده‌اند صحبت می‌کند. موعظۀ اوستین در روزهای یکشنبه، آن هم با سبک ‏سخنرانی و حرکات حساب ‌شده و نمایشی وی، بیشتر به همایش روان‌شناسی اعتماد به ‏نفس شبیه است تا موعظۀ صد در صد کتاب مقدسی.‏

‏2- جوئل اوستین ترویج دهندۀ انجیل کامیابی است. نظام باوری این جنبش بر اساس چیزی ‏است که آن را الاهیات رفاه‎ (Prosperity theology) ‎ می نامند. دکترین اصلی ‏این جنبش عبارتست از این که ثروت و سلامتی دو هدف اصلی در زندگی انسان است ‏که از طریق  اعتراف مثبت ‎ (Positive Confession) ‎ به دست می آید‎.‎‏ اما این تفکر، ‏تمام حقیقت کتاب مقدس نیست و ما را از اندیشۀ واقع گرای کتاب مقدس دور می ‏سازد.‏

‏3- تبدیل کتاب مقدس و اندیشۀ مسیحی به فنومن های روانشناسی از رکن های مهم تعلیم ‏آقای اوستین است.‏ ما باید در این جا به این موضوع اذعان داریم که مخالف دخالت پدیدۀ روانشناسی در مسیحیت ‏نیستیم و حتی ورود آن را مفید می دانیم. در این مورد کسانی مانند کشیش ریک وارن و ‏دکتر نیل اندرسون کارهای مفیدی دارند که از طریق  روانشناسی کمک می کنند تا به ‏مسیحیان واقع گرا تبدیل شویم.‏

‏4- برخی از مخالفان او، او را مرد ثروتمندی می شناسند و برخلاف تصویری که از ‏ساده‌زیستی یک فرد روحانی و کشیش انتظار می‌رود، او در خانه‌ای به وسعت ۵۰۰۰ ‏مترمربع، به ارزش ۱۰ میلیون دلار زندگی می کند و دارای زندگی لاکچری است و این ‏مخالفان به این گونه زندگی او معترض هستند. از دیدگاه این افراد، او مردی رفاه‌طلب ‏است که راه پول درآوردن را خوب می‌داند و در واقع به نوعی تجارت مشغول ‏است. دارایی او چند سال پیش، از ۶۰ میلیون دلار بیشتر بوده است و کلیسای وی سالانه ‏بیش از ۷۰ میلیون دلار درآمد دارد. در دنیایی که بی عدالتی و عدم توزیع عادلانۀ ثروت ‏وجود دارد، نمی توان کلام خدا را وسیله ای برای تجارت و کسب درآمد دانست. در بارۀ ‏صحّت آمار و اعداد،  هیچ گونه اظهار نظری نمی کنم.‏

‏ قابل ذکر است که این الاهیات پس از جنگ جهانی دوم عمدتاً در میان فرقه‌های خاص مسیحی ‏آمریکا رواج یافت و به خصوص از ۱۹۸۹ به بعد با توجه  به کتب و برنامه‌های تلویزیونی ‏واعظینی چون (کِنِث هِیگین Kenneth Hagin) ، بنی‌هین (Benny Hinn) و جوئل اوستین (‏Joel ‎Osteen‏) محبوبیت پیدا کرد. با این حال اکثر فرقه‌های رسمی مسیحیت، و از جمله کلیساهای ‏انجیلی و بسیاری از کلیساهای پنتیکاستی و مسیحیان راست دین، چنین تفکری را بدعت و مغایر کتاب‌مقدس ‏و مردود می شمارند. حتی گروهی آن ها را شعبده بازهای مسیحی و مذهبی ‏تلقی می کنند.‏

نوشتۀ پژوهشگر وب سایت پرپاسخ: استاد علی خیراندیش