آیا در زمان موسی و هارون، سامری ها وجود داشتند؟

آیا در زمان موسی و هارون، سامری ها وجود داشتند؟

این موضوع را به طور مختصر بررسی کنیم. چگونه یک سامری توانسته اسرائیلی ها را در زمان موسی (حدود 1400 سال ‏قبل از میلاد) گمراه کند؟ در حالی که شهر سامره توسط پادشاه عُمری در سال 870 ق.م. تأسیس شد. سامری ها تا قبل از تبعید ‏و اسارت پادشاهی شمالی اسرائیل و اسکان مجدد آن ها تحت پادشاهی سارگن دوم در سال 722 ق.م. وجود خارجی نداشته اند. ‏آن ها در کنار غیراسرائیلی ها، بین دین یهود و پیشینۀ بت پرستی خود ترکیبی اتخاذ کردند. سامری ها تا 530 سال پس از ‏موسی وجود نداشتند. تنها این اشتباه می تواند قرآن را غیرقابل اعتماد سازد و این ادعا را رد می کند که قرآن، کلام مصون از ‏خطای خداست‎.‎

البته در قرآن این واقعه حالت قومی وفرقه ای ندارد بلکه آن را به شخصی بنام سامری نسبت می دهد که از نظر تاریخی موجه ‏نیست. طبق قرآن (سورۀ طه آیۀ 85-87 و 95)، یک سامری گوساله ای را در کوه حوریب گذاشت، اگر چه اصطلاح ‏سامری تا چند صد سال بعد در 722 قبل از میلاد هنوز ابداع نشده بود‎!!!

طبق کتاب مقدس، گوسالۀ طلایی עֵגֶּּל הַזָהָב‎ (‘ēggel hazāhāv) ‎یک بُت که تصویری فرقه ای بود و توسط بنی اسرائیل ‏هنگام صعود موسی به کوه سینا ساخته شد. در زبان عبری، این حادثه به عنوان‎ (ḥēṭ’ ha’ēggel) ‎חֵטְאהַעֵגֶּל یا  گناه گوساله ‏شناخته می شود. این مسئله برای اولین بار در خروج 32: 4  ذکر شده است. پرستش گاو در بسیاری از فرهنگ ها رایج بوده. ‏در مصر، که بر اساس گزارش خروج، عبرانیان اخیراً از آن جا آمده بودند، گاو نرِ آپیس یک عبادت قابل مقایسه بود که ‏برخی معتقدند عبرانیان آن را در بیابان احیا کردند. ازسوی دیگر، برخی بر این باورند که خدای اسرائیل از طریق فرآیند ‏یکسان سازی و تلفیق مذهبی با خدای گوساله/گاو نر مرتبط شده یا به تصویر کشیده شده است. در میان همسایگانِ مصریان و ‏عبرانیان در خاور نزدیک باستان و دریای اژه ‎ aurochs، گاو وحشی بسیار مورد احترام بود، که اغلب به عنوان یک گاو ‏قمری از آن یاد می شد‎.‎

اطلاعاتی مفید در بارۀ سامره و سامری ها در کتاب مقدس و تاریخ مستند:‏

سامره (یعنی پناهگاه)     1پادشاهان 16: 24‏‎

نام شهری که در سال 880 ق.م. توسط عمری تأسیس شد و تا سال 722 الی 721 ق.م. پایتخت پادشاهی شمالی باقی ماند. بر ‏طبق کلام خدا (اول پادشاهان 16: 24) عمری کوه سامره را از مردی به نام سامر خریداری نمود و بر آن کوه شهری را بنا کرد ‏که به نام مالک آن سامره نامیده شد‎.‎

پادشاه ارام بنهدد، سامره را محاصره کرد و قحطی سختی در آنجا به وجود آمد (دوم پادشاهان 6: 24-25). پادشاه آشور نیز به ‏مدت سه سال سامره را محاصره کرد و در سال نهم سلطنت هوشع، پادشاه اسرائیل، سامره توسط آشوریان فتح گردید ‏‏(دوم پادشاهان 17: 5)‏‎.‎

سامره از مراکز بت پرستی بوده است. اخاب مذبحی برای بعل در این شهر ساخت و زنش ایزابل از 450 نبی بعل و 400 ‏نبی اشیر حمایت می کرد. ایلیا و الیشع به بت پرستی و حمایت پادشاه از بت پرستان اعتراض کردند. ویرانی و هلاکت سامره ‏بارها توسط انبیا نبوت شده است (هوشع 8: 5-6؛ عاموس 3: 15؛ 6: 1، 4، 6؛ اسعیا 7: 8-9؛ میکاه 1: 5-7)‏‎.‎

سنبلط از مخالفین بازسازی حصار اورشلیم در زمان نحمیا حاکم این منطقه بوده است (نحمیا 4: 1-2)‏‎.‎

در فتح کنعان قسمت وسیعی از سامره توسط افرایم و قسمتی از آن توسط قبیلۀ منسی فتح گردید‎.‎

سامره مرکز سیاسی-اقتصادی حکومت شمالی بود (هوشع 7: 1؛ 8: 4-6). سقوط سامره و تسخیر آن به دست تغلت فلاسر ‏پادشاه آشور در زمان سلطنت یربعام دوم اتفاق افتاد (دوم پادشاهان 17: 24-26)‏‎.‎

بعد از پادشاهی رسیدن یوشیا، او تمامی مکانهای بلند را که پادشاهان اسرائیل در سامره ساخته بودند برداشته (2پادشاهان 23: ‏‏19) و کاهنان معابد سامره را قتل عام کرد. عیسی مسیح نیز به سامره رفت (یوحنا 4: 4-43؛ لوقا 17: 11) و از شاگردان نیز ‏خواست که در سامره و سایر نقاط جهان شاهدان او باشند (اعمال 1: 8)‏‎.‎

در سامره فیلیپس و سایر مسیحیان به مسیح موعظه کردند و رسولان به دلیل جفای وارده از جانب یهودیان و سولس در این ‏منطقه و یهودیه پراکنده شدند (اعمال 8: 1-13؛ 9: 31؛ 15: 36)‏‎.‎

گردآوری از مقاله های مختلف وب سایت پرپاسخ