باورهای مذهبی یا روحانی آمریکائیان بومی چیست؟

باورهای مذهبی یا روحانی آمریکائیان بومی چیست؟

آمریکائیان بومی اسم عمومی گروهی است که قبل از ورود جهانگردان اروپایی به آمریکای شمالی و جنوبی در آنجا سکونت داشتند. با در نظر گرفتن وسعت این دو قاره و طبیعت متنوع آن، جای تعجب نیست که فرهنگ آمریکائیان بومی از گروهی به گروه دیگر و قومی با قوم دیگر متفاوت باشند. در عین حال بسیاری از مذاهب آمریکائیان بومی طیف وسیعی را در بر می گیرند. باورهای مذهبی آمریکائیانِ امروزی و آسیایی ها و اروپائیان و آفریقایی ها نیز مانند سنت های روحانی آمریکائیان بومی، دوران بسیار طولانی را شامل می شود.

با این اوصاف، اکثر مذاهب آمریکائیان بومی دارای ویژگی های مشترکی می باشند و مهم ترین آنان کمبود تمایز میان دنیای روحانی و دنیای طبیعی است یعنی وجود یک نوع الوهیت خلاق، و نیز کمبود اصولی مشخص و واقعی است. برخی از نظریات مذهبی آمریکائیان بومی غیر قابل تغییر به شمار می آمدند و حتی تعداد کمی از آنان به رشته تحریر نیز در آمده اند. در نتیجه، اعتقادات مذهبی تاریخی در آمریکاها، با یکدیگر بسیار تفاوت داشته اند و نیز سطحی و انعطاف پذیر بودند.

یکی از ویژگی های مشترک در بسیاری از سنن مذهبی آمریکائیان بومی، نگاه یکسان آنان به واقعیت است. مسیحیت اغلب از دنیای فیزیکی و دنیای روحانی سخن می گوید. حتی به منظور مقایسه نیز چنین تمایزی در بسیاری از مذاهب بومی آمریکا وجود ندارد. “دنیای” ارواح و خدایان همانا با “دنیای” طبیعی و بشری یکی است ، و در صورت وجود هر گونه اختلاف و وجه تمایزی، باز هم به هم مرتبط می باشند.

در بسیاری از مذاهب آمریکائیان بومی نوعی “آفرینندۀ الهی” وجود دارد و در بیشتر موارد، این موجود دارای الوهیتی منفرد می باشد که اغلب به “روح بزرگ” معروف می باشد. در بعضی موارد، گروهی از خدایان و یا ارواح وجود دارند، و برخی دیگر، این روح، نیرویی غیر شخصی است تا یک وجود حقیقی و شخصی. به خاطر این تنوع وسیع، هر مذهب آمریکایی بومی را می توان به چند دسته تقسیم نمود که شامل: خداباور، خداباور برهانی، پرستندۀ نوعی خدا بدون انکار وجود خدایان دیگر، کسانی که به چند خدایی باور دارند و حتی همه خدا گرا (که همان آئین وحدت وجود می باشد).

یکی از وجه مشخصه های مذاهب آمریکائیان بومی این است که خالی از قوانین و احکام واضح می باشند. این به آن معنا نیست که در این آداب روحانی هیچ گونه اصول اخلاقی وجود ندارد. اما، با این مفاهیم بیشتر به عنوان راهنما و اساس برخورد می شود تا قوانین سفت و سخت مذهبی. این آداب و سنن از گروهی تا گروه دیگر فرق دارد و روحانیت آمریکائیان بومی به اندازۀ مسیحیت، بودیسم و یا اسلام انعطاف ناپذیر نیست.

متون نوشته شده مانند کتاب مقدس، قرآن و یا وِداها در تاریخ مذهبی آمریکائیان بومی وجود ندارد. در عوض، به سنن شفاهی که از نسلی به نسل دیگر رسیده و نیز آموزش شخصی در این آئین، تأکید زیادی می شود. انگیزه ای که در آن نهفته است به حد افراط کاربردی است. از نقطه نظر آمریکائیان بومی، تنها راه آموختن سنت ها و رسوم آنها، حضور فعال داشتن در این مراسم است و استفادۀ بسیار کمی از متون نوشته شده در چنین آئین هایی وجود دارد.

ترکیب میان اصول سطحی و متغیر و کمبود متون نوشته شدۀ مقدس و گستردگی انواع مختلف باورها، باعث شد تا جهان گردان اروپایی، از سنت های روحانی آمریکائیان بومی برداشت بسیار بدی داشته باشند.  اکثر استعمارگران از مذاهب بومی چنین تصوری داشتند که آنان بسیار سطحی، ساده و بی اهمیت هستند. در حالی که آمریکائیان بومی در مقایسه با آن ها می توانستند راحت تر باورهای روحانی خود را با مذاهب دیگر بیامیزند و در عین حال که سنت های خود را مهم و معنادار می دانستند، توان آن را داشتند تا سنت های دیگر فرهنگ ها را نیز به همان اندازه، مهم و معنادار قلمداد کنند!

یکی ازجالب ترین ویژگی های مذهب آمریکائیان بومی، تکرار افسانه هایی در بارۀ سیلی فجیع و عالمگیر می باشد! در افسانه های آمریکائیان بومی چندین روایت وجود دارند که از یک سیل عظیم سخن به میان می آورند و این روایت ها شباهت های بی نظیری به سنت های روحانی مختلف در سرتاسر جهان دارند که در زیر به چند نمونه از آن ها می پردازیم:

• حکایتی از قوم هوپی وجود دارد که به تاوا یعنی روح خورشید اشاره دارد که دنیای موجود را (که دنیای سوم نامیده می شود) با طوفانی سیل آسا نابود کرد. تنها، چند انسان نیک به وسیلۀ راندن بر کشتی هایی که از نِی ساخته شده بودند، زنده ماندند (با پیدایش 6: 6-8 مقایسه شود).
• در یکی از داستان های اوتاوا چنین ادعا می شود که مردی، خدای دریا را خشمگین ساخت که این امر منجر به طوفان سیل آسای عالمگیر شد. این شخص به کمک یک الهه به همراه حیواناتی که آنها را جفت جفت در یک کشتی قرار داده بود، جان سالم به در بردند (با پیدایش 6: 20 مقایسه شود).
• به روایت قوم چیپِوا، مردی بسیار قوی، یک مار شریر بزرگ را کشت، که این امر باعث طوفان سیل آسایی شد که کوه ها را فرا می گرفت (با پیدایش 7: 19 مقایسه شود) و مردم توانستند با سوار شدن برروی تخته چوب ها و ماندن روی آب، تا نشست کامل آب زنده بمانند (با پیدایش 8: 1 مقایسه شود).
• افسانه های قبیلۀ چِیِن چنین می گویند که یک جادوگر، پوست بوفالوی سفید را میان کوه ها پهن کرد تا مردم را از باران خشم الهی در امان نگه دارد. وقتی خدای اولی این را دید، باران را متوقف ساخت و در نتیجه پوست بوفالو آب رفت و تبدیل به رنگین کمانی زیبا شد ( با پیدایش 9: 12-13 مقایسه شود).
• افسانه های قوم سالی حاوی افراد بسیاری است که دچار کابوس هایی در بارۀ طوفان سیل بزرگی می شوند (با پیدایش 6: 13 مقایسه شود). آنانی که رؤیاها را باور داشتند دست به دست هم داده و قایق بزرگی از کانوها ساختند (با پیدایش 6: 14 مقایسه شود)، و این ها تنها کسانی بودند که از سیل رهایی یافتند و اشخاصی که رؤیا را نادیده گرفتند غرق شدند (با پیدایش 7: 22-23 مقایسه شود). بازماندگانِ این طوفان شروع به جنگ و نزاع با یکدیگر نمودند که در نتیجۀ آن، در سرتاسر جهان پراکنده شدند (با پیدایش 11: 1-9 مقایسه شود).

این روایات هر کدام منعکس کنندۀ قسمتی از شرح کتاب مقدس از طوفان سیل بزرگی است که دنیای زمان نوح را ویران ساخت. اینکه این واقعه در حکایات مختلف در فرهنگ های گوناگون یافت می شود، نکته ای است که اغلب در مباحث موجود در بارۀ منشاء بشر مطرح می شود. چنانچه هر فرهنگ موجود بشری، داستانی مشترک را با چندین جزئیات مشترک به ما ارائه می دهند، این مسئله می تواند دلیل قانع کننده ای به ما ارائه دهد تا به این نتیجه برسیم که این داستان بایستی اساس تاریخ راستین را در بر داشته باشد.

هر نوع کوششی برای رد این جزئیات در مذهب آمریکائیان بومی، امری بیهوده است. مانند هر گروه بشری پرجمعیت، هزاران نوع برخورد در رابطه با مسائل روحانی در فرهنگ آمریکائیان بومی وجود دارد. مفاهیم سهولت یا ساده انگاری، دنیای روحانی و طبیعی یکپارچه، و فقدان متون نوشته شده در میان بسیاری از این سنت ها مشترک است اما هر کدام از آنها دارای یک جهان بینی کاملاً مستقلی از خود و برای خود می باشند.

برگرفته از وب سایت: www.gotquestions.org

ترجمۀ: اِلما غریبیان