نکاتی چند در بارۀ کتاب غزل غزل های سلیمان

نکاتی چند در بارۀ کتاب کتاب غزل غزل های سلیمان

در تجلیل از عشق و محبت زناشویی

این کتاب سروده ای عاشقانه در فصل بهار به هنگام شکوفه کردن درختان است که با استعارات فروان و تشبیهات شعری در مشرق زمین توأم بوده و بیان گر علاقۀ سلیمان به طبیعت، باغات، چمن زارها، تاکستان ها ، مرغزارها و گله ها می باشد (اول پادشاهان 4: 33).

این سرود، غزل غزل ها نامیده شده که احتمالاً حاکی از آن است که سلیمان به این سرود، بیش از سروده های دیگرش که بالغ بر 1005 عدد می باشند توجه داشته و آن را به عنوان عالی ترین سرود خود، برگزیده است (اول پادشاهان 4: 32). عقیده بر این است که این سرود برای جشن عروسی محبوب ترین همسرش نوشته شده است.

این کتاب در مقام یک شعر

این کتاب، مورد توجه علمای متخصص در ادبیات شعر عبری قرار گرفته و به عنوان تصنیفی ممتاز معرفی شده است. اما تغییرات ناگهانی گویندگان، جابجایی صحنه ها، بدون ارائۀ توضیحی در مورد تغییر محل و شخصیت های آن، درک اثر را دشوار می سازد. در زبان عبری، تغییرات گویندگان از جنسیت آن ها آشکار است. در بعضی از کتاب مقدس ها نیز این تغییرات، با فاصله گذاری تعیین می گردند.

گویندگان

آشکارا معلوم است که گویندگان عبارتند از: یک عروس به نام شولمیت (6: 13)، پادشاه و گروهی از زنان دربار که دختران اورشلیم نامیده شده اند. در این زمان، حرمسرای سلیمان کوچک بود و تنها دارای 60 زن و 80  متعه (صیغه) بود و دوشیزگان بی شمار که در انتظار دعوت پادشاه قرار داشتند (6: 8). بعدها این عده به 700 زن و 300 متعه (صیغه) تغییر یافت (1پادشاهان 11: 3).

عروس

عقیدۀ عمومی و احتمالاً بهترین نظر، آن است که شولمیت همان ابیشک شونمیه، زیباترین دختر در تمامی حدود اسرائیل بود که در آخرین روزهای عمر داود از او پرستاری کرد (اول پادشاهان 1: 1-4) و کسی که بدون شک، همسر سلیمان شد؛ چرا که ازدواج او با شخص دیگری، کرسی سلیمان را در معرض خطر قرار می داد (اول پادشاهان 2: 17 و 22).

تفاسیر این کتاب

این کتاب در ظاهر، شعری در مدح شادی های زندگی زناشویی است. ماهیت آن در اظهارات محبت آمیز و صمیمانه ای که ناشی از عشق زناشویی است نهفته شده است. اگر عشق حاکم بر زندگی زناشویی به این شیوایی نیز توصیف نمی شد، با این حال این مسئله در کلام خدا همچنان از ارزش خاصی برخوردار می بود؛ چرا که ازدواج از جانب خداوند مقرر شده است (پیدایش 2: 24). در عین حال شادی و سعادت بشر تا حد زیادی نیز مرهون آگاهی باطنی نسبت به روابط زناشویی و برخورد  صحیح متقابل می باشد.

با وجود این، یهودیان و مسیحیان معانی عمیقی را در این شعر یافته اند. یهودیان آن را به عنوان کلامی روحانی در جشن عید فصح که یادآور خروج قوم از مصر بود می خواندند؛ جایی که خدا قوم اسرائیل را به عنوان عروس خود به نکاح در آورد. عشق او به اسرائیل در این کتاب به «عشق خالص یک پادشاه مقتدر و یک کنیز حقیر» تشبیه شده است. در عهد عتیق اسرائیل، همسر خدا نامیده شده است (ارمیا 3: 1، حزقیال 16 و 23).

به طور کلی در نظر مسیحیان، این کتاب سرود نکاح مسیح و کلیسایش می باشد؛ چراکه در عهد جدید کلیسا عروس مسیح نامیده شده است (متی 9: 15، 25: 1، یوحنا 3: 29، 2قرنتیان 11: 2، افسسیان 5: 23، مکاشفه 19: 7، 21: 2، 22: 7) و ازدواج بشری نوعی شباهت و چشیدن مزۀ رابطۀ مسیح و کلیسایش در حین ربوده شدن می باشد.

چگونه ممکن است مردی با دارا بودن 1000 زن بتواند هر یک از آن ها را عاشقانه دوست داشته باشد و همین کس به عنوان نمونۀ محبت مسیح به کلیسا معرفی گردد؟ تعدادی از مقدسین عهد عتیق، صاحب چندین زن بودند. گرچه شریعت خدا از همان ابتدا با این امر مخالف بوده است و عیسی مسیح نیز صریحاً بر این موضوع تأکید داشت اما ظاهراً خدا در دوران عهد عتیق خود را با چارچوب رسوم متداول آن زمان تطبیق داده است. پادشاهان عموماً صاحب همسران متعددی بودند. این امر یکی از ویژگی های خانواده های سلطنتی به شمار می رفت و چنین به نظر می رسد که دل بستگی سلیمان به این دختر دوست داشتنی نیز خالص و دور از خطا بوده است. لازم به یادآوری است که او در خاندانی پادشاه بود که مسیح موعود می باید از آن به ظهور می رسید. و چنین نیست که ازدواج نامناسب سلیمان نمایان گر ازدواج ابدی مسیح با عروسش باشد. در نظر ما شادی های این سرود در هللویاهای جشن نکاح بره به اوج خود خواهند رسید (مکاشفه 19: 6-9).

برگرفته از کتاب راهنمای کتاب مقدس از انتشارات شورای کلیسایی 222