آیا خدا داود را تحریک به سر شماری قومش کرد (دوم سموئیل 24: 1) یا شیطان (اول تواریخ 21: 1)؟

این یک اختلاف واضح را نشان می دهد، مگر این که هر دو گفته صحیح  باشند. در اواخر سلطنت داود بود که او به فتوحات بی نظیر خود که شامل به اسارت در آوردن اقوامی چون کنعانیان، ممالک سوری و فنیقی بود، نظری انداخت و به موفقیت هایش به جای قدردانی از رحمت خدا، بیشتر از دیدگاه نظامی و جنگی نگریست و درست به همین دلیل حالتی مغرور و خودپسندانه به او دست داد.

پس خدا چنین تصمیم گرفت که وقت آن است تا داود به زانو در آید، جایی که او بار دیگر به آغوش رحمت خدا باز گردد. پس اجازه داد تا او به سر شماری خود ادامه دهد و بداند تا چه اندازه برایش مفید خواهد بود، در حالی که این سر شماری تنها خواهش های نفسانی قوم اسرائیل را ارضاء می کرد (بر خلاف هشدار یوآب برای سر شماری در اول تواریخ 21: 3). بلافاصله پس از پایان سر شماری، خدا اراده نمود تا قوم را با بلایی مصیبت بار که تلفات زیادی به همراه داشت، مجازات کند (در اصل مطابق دوم سموئیل 24: 15 به قیمت جان 70000 نفر).

اما شیطان چه؟ راستی او چرا در این مسئله قاطی شده است؟ (مطابق با اول تواریخ 21: 1) اگر خدا انجام این حماقت را با دانش به این که چنین سرشماری باعث نارضایتی او خواهد شد، در فکر داود برانگیخته بود، می بایست دلایل او کاملاً خبیث بوده باشد وقتی او خودش داود را تحریک به انجام این کار کرده است (اول تواریخ 21: 7و8).

هرچند این مورد جدیدی نیست؛ چون در کتاب مقدس، در چندین موقعیت دیگر نیز، خدا و شیطان هر دو در آزمایشات جهت شناخت انگیزه های بشر حضور داشته اند:

1. در کتاب ایوب، باب یک و دو می بینیم که خدا شیطان را به چالش می کشد و به او اجازه می دهد تا ایوب را به بلاها گرفتار سازد. مقصود خدا تقدیس ایمان ایوب و تقویت شخصیت او به وسیلۀ انضباط در عبور از مشکلات بود. در حالی که شیطان تنها در اندیشۀ نقشۀ خرابکارانۀ خود بود و می خواست به ایوب تا حد امکان  آسیب رساند تا او ایمان خود را به خدا انکار کند.
2. همچنین مطابق اول پطرس 4: 19 و 5: 8 خدا و شیطان هر دو در جفای ایمان داران نقش دارند. هدف خدا تقویت ایمان ایشان و امکان بخشیدن به آنان برای شراکت در رنج های عیسی در زندگی شان می باشد تا در جلال آسمانی او نیز شریک شده و شادی نمایند ( اول پطرس 4: 13و14). در حالی که قصد شیطان “بلعیدن” آنان می باشد (اول پطرس 5: 8) و یا آنان را به تلخی و دلسوزی به حال خود بکشاند و با خود همراه سازد.
3. خدا و شیطان هر دو اجازه دادند تا عیسی 3 بار در طول زندگی زمینی خود وسوسه شود. هدف خدا از یک سو این بود تا او در این وسوسه ها بر همان وسوسه گر که در آغاز آدم را به دام کشید، پیروز شود و از سوی دیگر شیطان می خواست عیسی را از مأموریت مسیحایی اش منحرف سازد.
4. خود عیسی دلیل این که چرا پطرس 3 بار او را در دادگاه کاهن اعظم انکار کرد، در لوقا 22: 31و32 دست داشتن هر دو گروه را آشکار می سازد. “ای شمعون، ای شمعون، شیطان اجازه خواست شما را همچون گندم غربال کند. اما من برای تو دعا کردم تا ایمانت تلف نشود. پس چون بازگشتی برادرانت را استوار بدار”.
5. و در پایان، خودِ صلیب نمونه ای است از دخیل بودن خدا و شیطان در این واقعه. از یک سو شیطان هدف خود را وقتی قلب یهودا را پر از بی وفایی  و کینه ساخت نشان می دهد (یوحنا 13: 27)، که باعث شد او به عیسی خیانت کند. از سوی دیگر هدف  خدا پیش از بنیاد جهان این بود که عیسی، یعنی برۀ قربانی، باید جان خود را فدای بسیاری می کرد تا انسان گناهکار بار دیگر از رابطه ای که در باغ عدن محروم شده بود، لذت ببرد و وارد رابطه ای جاودانی شود.

پس ما 5 نمونۀ دیگر آوردیم که خدا و شیطان با انگیزه های کاملاً متفاوت در آن نقش داشتند. نیّت شیطان در تمام این موارد، که سرشماری داود نیز شامل آن می شود، اهداف مخرب هستند، در حالی که نقشۀ خدا در تمام این نمونه ها کاملا” متفاوت  است.  انگیزۀ خدا با نگرشی خیر خواهانه بر پیروزی نهایی متمرکز است تا شخص هر چه بیشتر مورد آزمایش واقع می شود، ثمر بیشتری نیز بیاورد. در همۀ نمونه های فوق، موفقیت شیطان محدود و گذرا بود. حال آنکه در نهایت خواست خدا کاملا” به انجام رسید و او به هدف خود دست یافت.

(آرچر 1982: 186-188)

مقاله از وب سایت: www.debate.org.uk

ترجمه: اِلما غریبیان