چرا خداوند فرمان نابودى يا نسل كشى كنعانيان از جمله زنان و كودكان را صادر كرد؟

جواب: در اول سموئیل ١٥ : ٢-٣ ،  خدا به شائول و بنی اسرائیل فرمان داد،  "خداوندِ لشکرها چنین می‌فرماید: ”من بر آنم که عَمالیقیان را به سبب آنچه بر اسرائیل روا داشتند، مجازات کنم، زیرا آنگاه که قوم از مصر بیرون می‌آمدند، در راه با ایشان به ضدیت برخاستند. پس اکنون برو و عَمالیقیان را شکست داده، تمامی اموالشان را به نابودی کامل بسپار. بر ایشان رحم مکن، بلکه مرد و زن و کودک و نوزاد، گاو و گوسفند و شتر و الاغ، همه را بِکُش.“ خدا به بنی اسرائیل هنگاميكه به سرزمين موعود حمله كردند همين فرمان مشابه را داد(تثنيه ٢: ٣٤؛ ٣: ٦؛ ٢٠: ١٦-١٨). چرا خدا باید فرمان نابودی کل گروهى از مردم، از جمله زنان و کودکان را  به بنی اسرائیل بدهد؟

این یک مسئله دشوار است. ما کاملا نمی دانيم که چرا خدا چنین فرمانى داده است، اما ما به عدالت خدا اعتماد داريم- و می دانیم که ما قادر به درک کامل خداى قادر مطلق، لايتناهى، و ابدی نيستيم. همانطور که ما   به مسائل دشوارى مانند این نظر مى كنيم، باید به یاد داشته باشیم که طريقهاى خدا بالاتر از راههاى ما و افکار او بالاتر از افکار ماست (اشعیا 55: 9؛ رومیان 11: 33-36). ما باید به خدا ایمان و اعتماد داشته باشيم حتی اگر طريقهاى اورا درک نكنيم.

بر خلاف ما، خدا آینده را می داند. خدا می دانست كه اگر اسرائیل به طور کامل  عمالیقيان را نابود نمى كرد چه نتيجه اى حاصل مى شد. اگر اسرائیل دستورات خدا را انجام نمى دادند، عمالیقيان بنی اسرائیل را در آینده به درد سر می نداختند. شائول ادعا کرد که همه پادشاهان عماليقى به جز اجاج را كشته است  (1 سموئیل 15:20).  بدیهی است، كه شائول دروغ مى گفت-فقط چند دهه بعد، تعداد عماليقيان به انداره اى بود تا داوود و خانواده مردان او را به اسارت ببرند (1 سموئیل 30: 1-2). پس داوود و مردان او عمالیقيان را شكست داده و خانواده های خود را نجات دادند، 400 عمالیقى فرار کرد. اگر شائول آنچه كه خداوند به او امر كرده بود را تحقق مى بخشيد، چنين واقعه اى هرگز اتفاق نمى افتاد. چند صد سال بعد، از نوادگان اجاج، هامان، سعی كرد که کل قوم یهود را نابود كند(به کتاب استر مراجعه كنيد). بنابراین، اطاعت ناقص شائول تقریبا منجر به نابودی اسرائیل شد. خداوند می دانست كه این واقعه رخ می دهد، به همين دليل دستور نابودی كامل عمالیقى ها را  پيشتر صادر كرد.

درمورد کنعانیان، خداوند فرمان داد، " “اما از شهرهای اقوام اینجا که یهوه خدایتان به شما به ملکیت می‌دهد، هیچ ذی‌نَفَسیی را زنده مگذارید. بلکه ایشان را، یعنی حیتّیان و اَموریان و کنعانیان و فِرِزّیان و حِویان و یِبوسیان را، بنا بر آنچه یهوه خدایتان به شما فرمان داده است، به نابودی کامل بسپارید، تا نتوانند به شما بیاموزند که بر طبق همۀ کارهای کراهت‌آوری که ایشان برای خدایان خویش انجام می‌دهند، عمل کنید و به یهوه خدای خود گناه ورزید." (تثنیه 20: 16-18) بنی اسرائیل در این ماموریت شکست خورده و دقیقا آنچه خدا گفته اتفاق خواهد افتاد، رخ داده است (داوران 2: 1-3؛ اول پادشاهان 11: 5؛ 14 :24؛ دوم پادشاهان 16: 3-4). خداوند فرمان نابودی این مردم را از روى بى رحمى خود صادر نكرد، بلكه برای جلوگیری از شرارت بزرگترى كه  در آینده اتفاق می افتاد فرمان به  نابودى آنها داد.

احتمالا سخت ترین بخش این دستورات از جانب خداوند اينست كه خداوند فرمان مرگ کودکان و نوزادان را مى دهد.  چرا خداوند فرمان مرگ کودکان بی گناه را مى دهد؟ (1) کودکان بی گناه نیستند(مزمور 51: 5؛ 58: 3). (2) این کودکان به احتمال زیاد به عنوان پیروان ادیان شرور  وبه شیوه های پدر و مادر خود بزرگ مى شدند. (3) این کودکان طبيعتا با نفرت از  بنی اسرائیل بزرگ شده  و بعدها  در صدد گرفتن انتقام "ناعادلانه"  به سبك والدين خود بر مى آمدند.

باز هم، این پاسخ به طور کامل به تمام جوانب اين مسأله نمى پردازد . تمرکز ما باید بر اعتماد به خداوند باشد حتی زمانی که ما قادر به درك طريقهاى او نيستيم. همچنین باید به یاد داشته باشيم که خداوند با ديدگاه ابدى به همه چیز نظر می كند و اينكه طريقهاى او بالاتر از راههاى ماست. خدا عادل، پارسا، قدوس، مهربان، بخشنده، و فيض بخش است. اينكه چگونه صفات او با يكديگر عمل مى كنند براى ما یک رمز و راز مى باشد – اما این بدان معنا نیست که او کسی که کتاب مقدس او را معرفى مى كند نمى باشد.

منابع پيشنهادى: رحمى بر آنان نكن: چهار نظر درباره خداوند و نسل كشى كنعانيان و نرم أفزار كتاب مقدس لوگوس

مترجم: الهام ربيع نژاد