معرفی عهد جدید: کلیسای متشکّل- رساله‌های شبانی (فصل هفدهم)

فصل هفدهم

کلیسای متشکل-رساله‌های شبانی

زمینه

هیچ کتاب تاریخ به خصوصی وجود ندارد که وضع کلیسا بعد از خاتمۀ دورۀ کتاب اعمال رسولان تا پایان قرن اول تشریح نماید. تنها قسمت‌های رسمی عهدجدید و اشاراتی که در نوشته‌های آباء کلیسا وجود دارد، در مورد این دوره اطلاعاتی به ما می‌دهد. عدم توانایی در مورد تعیین تاریخ دقیق نگارش این نوشته‌ها نیز بر مشکلات موجود می‌افزاید و به همین دلیل تصویر کامل این دوره تقریباً غیرممکن است.

بعد از زندانی شدن پولس، یک تغییر اساسی به وجود آمد. خود پولس تغییر کرد زیرا هر چند هنوز برای دعوت الاهی تلاش می‌کرد (فیلیپیان ۱۲:۳) ولی زمان بر ضد او کار می‌کرد. در فلیمون خود را “پولس پیر” می‌خواند (فلیمون ۹) و در فلیپیان طوری سخن می‌گوید که مثل اینکه مرگ چندان دور نیست (فیلیپیان ۲۰:۱و۲۱). به تدریح به کمک معاونان جوان خود بیشتر متکی می‌گردید زیرا آنها برای موعظه کردن آزادتر و تواناتر از او بودند.

رسالات شبانی، یعنی اول تیموتائوس و تیطس و دوم تیموتائوس، به این دوره تعلق دارند‌. در مورد اصالت آنها ایرادهایی گرفته شده است زیرا بین آنها و سایر رسالات پولس تفاوتهایی از نظر لغات و سبک و محتوا وجود دارد. ولی باید دانست که رسالات شبانی نام پولس را بر خود دارند و شرح حال پولس با محتوای این رسالات مطابقت دارد و به علاوه لغات مورد استفاده و سبک وی ممکن است به علت تغییر سن و شرایط محیط عوض شده باشد‌ تفاوت زیادی بین رسالات زندان و رسالات مسافرتها وجود دارد و به همین دلیل تفاوت موجود بین سایر رسالات و رسالات شبانی نباید تعجب‌آور باشد.

اطلاعاتی که از این رسالات و رسالات شبانی در مورد زندگی پولس به دست می‌آید نشان می‌دهد که بعد از دادرسی در حضور قیصر تبرئه شد و مدت کوتاهی آزادانه به خدمات خود ادامه داد. برنامۀ اولیۀ او این بود که هدایای کلیساهای غیریهودی را به کلیسای اورشلیم برساند و سپس به سوی غرب برود و کلیسای روم را تقویت نماید و از آنجا به اسپانیا مسافرت نماید. اکنون از توقیف شدن و زندانی شدن او لااقل چهار سال گذشته بود که بالاخره آزاد شد. اشاراتی که به مسافرتهای او در رسالات شبانی وجود دارد این است که پولس این رساله را بعد از آزاد شدن در مسافرتهای بعدی نوشته است.

رابطۀ زمانی رسالات شبانی با رسالات زندان از اشاراتی که به همکاران پولس وجود دارد روشن است. بیشتر همکاران مذکور در رسالات شبانی همان‌هایی هستند که در رسالات زندان ذکر شده‌اند ولی در جاهای دیگری مشغول خدمت هستند. تیموتائوس، وقتی که پولس عازم مکادونیه بود، در افسس مشغول کار شد (۱تیموتائوس ۳:۱)، در حالی که در آخرین مسافرت تیموتائوس همراه پولس از مکادونیه به آسیای صغیر می‌رفتند (اعمال ۴:۲۰-۶) و تیموتائوس در افسس باقی نماند. دیماس پولس را ترک کرده بود (۲تیموتائوس ۱۰:۴) در حالی که رسالات زندان او را جزو کسانی که در روم بودند ذکر می‌کند (فلیمون ۲۴).

تیطس در کریت مشغول کار شد (تیطس ۵:۱) و سپس به دلماطیه رفت (۲تیموتائوس ۱۰:۴) ولی در اعمال رسولان ذکری از مسافرت پولس به کریت وجود ندارد و وقتی او در مسافرت روم بالاخره به کریت رفت، تیطس همراه او نبود. مرقس در آسیای صغیر بود (۱۱:۲) و پولس از کار او در آنجا تعریف می‌کند (کولسیان ۱۰:۴). لوقا هنوز با او بود (۲تیموتائوس ۱۱:۴). تیخیکس به افسس فرستاده شد (کولسیان ۱۲:۴). پولس خودش به افسس (۱تیموتائوس ۳:۱) و کریت (تیطس ۵:۱) و نیکو پولیس (۱۲:۳) و قرنتس (۲تیموتائوس ۲۰:۴) میلیتس (۲۰:۴) و ترواس (۱۳:۴) مسافرت کرده و در آن موقع در روم بود (۱۷:۱)، او در زندان بود (۱۶:۱) و اطمینان داشت که مدت زیادی به پایان عمرش باقی نمانده است (۶:۴و۷). به طور کلی اوضاع با آنچه که در رسالات تشریح گردیده است تفاوت زیادی داشت.

در میان خود رسالات شبانی نیز احتمالاً فاصلۀ زمانی وجود داشت. در اول تیموتائوس پولس را در حال مسافرت و فعالیت و نصیحت کردن همکار جوان خود مشاهده می‌نماییم. تیطس شبیه این رساله است. ولی دوم تیموتائوس به خاتمه نزدیک می‌شود زیرا پولس از قرار معلوم می‌دانست که عمرش تا زمستان کفاف نمی‌دهد (۲تیموتائوس ۲۱:۳). محاکمۀ اول او، که در آن هیچ‌کس از او پشتیبانی نکرد، موفقیت آمیز بود (۱۷:۴) ولی شاکیان وی شریرتر شدند (۱۴:۴) و محکومیت و اعدام او تقریباً حتمی گردید. خلق و خوی نرون قابل اعتماد نبود و به بخشابندگی او امید زیادی نداشت.

رسالات شبانی به یکدیگر مربوط هستند‌. اگر از روی لغات و شباهت سبک نگارش قضاوت کنیم می‌توانیم بگوییم که نویسندۀ این رسالات یک نفر بوده که در تحت همان شرایط کلی زندگی می‌کرده است. به همین دلیل این رسالات می‌توانند پایۀ خوبی برای پی بردن به وضع کلیسا در دهۀ هفتم میلادی باشند.

برگرفته از کتاب معرفی عهدجدید (انتشارات حیات ابدی)
نوشتۀ مریل سی تنی
ترجمۀ ط. میکائیلیان