در رثای پاپ فرانسیس

در رثای پاپ فرانسیس
«ما برای مرگ آفریده نشده‌ایم، بلکه برای زندگی به دنیا آمده‌ایم»

۱۳ ساله بود که به تشویق پدرش، به عنوان نظافتچی در یک کارخانۀ جوراب‌بافی مشغول شد و پس از آن مدتی نیز نگهبان یک باشگاه شبانه بود.
این‌ها بخشی از گفته‌های اوست که در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۱۰، و پس از آن هنگام سخنرانی در کلیسایی در رم، به زبان آورد و همه را شگفت‌زده کرد.
او در هفده سالگی با خداوند خود عیسای مسیح ملاقات کرد. در همین حال و در آغاز جوانی به فعالیت‌ها و نشریات سیاسی کمونیست‌ها نیز توجه داشت.
او همچنین در همۀ عمرش طرفدار پروپاقرص تیم محلی «سن لورنزو دی آلماگرو» در بوئنوس آیرس بود. با این حال وقتی در مورد نخستین‌ قهرمانی این تیم در ساگرد ۱۰۶ سالۀ آن در رقابت‌های مهم‌ترین جام باشگاهی فوتبال آمریکای جنوبی، از او پرسیدند آیا طرفداری او از سن لورنزو نقشی در این قهرمانی داشته، پاسخ داد: «از این بابت خیلی خوشحالم، اما نه، این یک معجزه نیست».
البته در همان سال تیم سن لورنزو قهرمان لیگ برتر آرژانتین نیز شد و اعضای تیم، پیراهنی که روی آن نوشته بود «فرانسیسکوی قهرمان» به این طرفدار محبوب و پرآوازه‌شان هدیه دادند.
ساده‌زیستی و روحیۀ خدمت‌گزاری‌اش، یکی از دلایل محبوبیت او بود. نامش خورخه ماریو برگولیو، بود و در سال ۲۰۱۳ به عنوان ۲۶۶مین پاپ انتخاب شد. بلافاصله پس از انتخاب شدن به عنوان پاپ، به جای سوار شدن بر لیموزین مخصوص، ترجیح داد به همراه کاردینال‌ها سوار اتوبوس شود و به اقامتگاهش برگردد.

ساده‌زیستی، طرفدار فوتبال و شوخ‌طبعی

پیش از اینکه پاپ شود، به خاطر سبک زندگی ساده‌اش در بوئنوس آیرس معروف بود. او در این شهر به مقام کاردینالی و اسقف اعظمی رسیده بود. با این حال، اغلب با اتوبوس و مترو در شهر سفر می‌کرد و زمانی که به واتیکان می‌رفت، معمولاً با بلیط اکونومی پرواز می‌کرد.
«پاپ فرانسیس» اگرچه در سفرهایش از خودروی مخصوص «پاپ‌موبیل» برای خوش‌وبش با مردم استفاده می‌کرد، اما از خودروهایی که شیشۀ ضدگلوله بین او و مؤمنان قرار می‌دادند خوشش نمی‌آمد. یک‌بار گفته بود انگار در «قوطی کنسرو ماهی ساردین» گیر افتاده‌ای.
شوخ‌طبعی را دوست داشت و گفته شده که هر روز برای داشتن حس شوخ‌طبعی دعا می‌کرد.
در سال ۲۰۲۴، او در واتیکان میزبان بیش از ۱۰۰ کمدین از ۱۵ کشور مختلف بود.

اینترنت «موهبتی الهی» با «مسئولیتی بزرگ»
همۀ این ویژگی‌ها در کنار إحساس مسئولیت و نقش‌های اثرگذار او در سراسر جهان، حتی در فضای مجازی هم انعکاس داشت به طوری که حساب کاربری پاپ در توییتر، در مجموع بیش از ۵۰ میلیون نفر دنبال‌کننده دارد.
این حساب به ۹ زبان مختلف از جمله انگلیسی، اسپانیایی، ایتالیایی، پرتغالی، لهستانی، فرانسوی، آلمانی، عربی و لاتین فعالیت می‌کند و پست‌های این حساب گاهی هم شگفتی‌آفرین بوده‌اند؛ مثلاً وقتی پاپ از هشتگ #saints استفاده کرد، پلتفرم توییتر (که اکنون ایکس نام دارد) به‌طور خودکار لوگوی تیم فوتبال آمریکایی «نیواورلینز سینتس» را نمایش داد، که اسباب تفریح هواداران این تیم شد.
حساب اینستاگرام او که ۹.۹ میلیون دنبال‌کننده دارد، به‌تازگی دعایی منتشر کرده بود که در آن گفته شده استفاده از «فناوری‌های نو» نباید «جایگزین روابط انسانی شود، باید شأن و حرمت انسان را حفظ کند و به ما در مقابله با بحران‌های زمانه کمک کند».
پاپ فرانسیس در سال ۲۰۱۸ اینترنت را «موهبتی الهی» توصیف کرد، اما یادآور شد که این موهبت با «مسئولیتی بزرگ» همراه است.
او در واپسین مطلبش در ایکس، که یک روز پیش از درگذشت او در یکشنبۀ عید پاک منتشر شد، نوشت: «مسیح به پا خاسته است! این کلمات تمام مفهوم هستی ما هستند، چرا که ما برای مرگ آفریده نشده‌ایم، بلکه برای زندگی به دنیا آمده‌ایم.»

موت مقدسان خداوند در نظر وی گرانبهاست
این جمله به طرز شگفت‌انگیزی وصف حال پاپ فرانسیس است.
این جمله‌ای از کتاب «مزامیر» در کتاب مقدس است. هر یک از کتابهای کتاب مقدس در بردارند‌ۀ جمله‌های عمیقی است که حکایت ستارگان، درختان زیتون، چشمه‌ساران، چارپایان، درختان انجیر، گندم‌زاران و ماهیان را بیان می‌کند.
در سراسر این کتاب از وزیدن باد سخن رفته است. باد شامگاه، نسیم صورتی صبحگاه و طوفان‌های سیاه سهمگین.
کتاب‌های امروز از جنس کاغذ هستند. کتاب‌های دیروز از جنس پوست بودند، اما کتاب مقدس یگانه کتابی است که از جنس هواست.
طوفان نوح است از مرکب و باد و کتابی که نمی‌توان آن را با آرامش به دست گرفت و خردمندانه مطالعه کرد، اما بی‌تفاوت از کنارش گذشت.
«پاپ فرانسیس» با خواندن همین کتاب «پاپ فرانسیس» شد.
در بارۀ او گفته‌های زیادی نقل شده، اما او موافق این امر نبود و میراثش این بود که از خداوند زیاد سخن بگوید. از کلام او، از رحمت و عدالت و فیض‌اش.

براستی پاپ فرانسیس توانست مانند فرانسیس آسیسی به تولد تازه مفهوم عمیق و بروزتری ببخشد و به قول واچمن نی از یک انسان نوین سخن بگوید.
او نشان داد که مفهوم انسان نوین یک مفهوم انتزاعی نیست و می‌توان با قدرت روح‌القدس بر روی زمین آن را تحقق بخشید.
پاپ فرانسیس در سال ۱۹۳۶ در بوئنوس آیرس به دنیا آمد، اما پدرش از ایتالیا به آرژانتین مهاجرت کرد.
سرانجام در سن ۲۳ سالگی بعد از یک بیماری سختِ سینه‌پهلو و بیماری ریوی، مصمم شد که به طور جدی به خدمت خداوند مشغول شود.
برخی گفته‌اند وی در محیط فقیر آرژانتین مبتلا به سِل‌ّ شده بود. اما برخی دیگر از نویسندگان زندگی‌نامۀ وی نوشته‌اند که مصرف سیگار و توتون در سال‌های جوانی ریه‌های او را ضایع کرده بود. به هر حال دلیل هرچه بود؛ بیماری‌های مزمن ریوی در طول عمر اسباب دردسر او شد.
آخرین هفته‌های عمر او با بحران‌های زیادی همراه بود.
به این ترتیب نخستین رهبر کلیسای کاتولیک از آمریکای لاتین، در سن ۸۸ سالگی درگذشت و بعد از ۱۲ سال رهبری، بیش از یک میلیارد پیرو را سوگوار کرد.
او مراسم عید فیام را برگزار کرد و نشان داد که عیسای خداوند زنده است. بعد ازاین مراسم به سوی منجی خود شتافت تا با این جمله در شادی خداوند خود سهیم شود:
«موت مقدسان خداوند در نظر وی گرانبهاست».

نوشتۀ استاد آلیک