وضعیت حمل و نقل در امپراطوری روم در دوران عهدجدید چگونه بود؟

          فرمانروایی روم بر ایالات به وسیلۀ راههای بسیار عالی که وجود داشت، خیلی آسان می شد. این راهها، که تا این عصر ماشینی باقی مانده اند، از بهترین راههای جهان محسوب می شوند. رومیها راههای خود را حتی الامکان مستقیم می ساختند و به این منظور تپه ها را می شکافتند و برای گذشت از دره ها و رودخانه ها پل می بستند. برای ساختن شاهراهها، خاک زمین را بر می داشتند و به جای آن سه لایۀ محکم می ریختند و روی آن را می پوشانیدند تا آب پس ندهد و سپس روی آن را سنگفرش می کردند. راهها غالباً بیش از پانزده پا عرض نداشتند ولی کاملاً مسطح و بادوام بودند. بعضی از این راهها حتی امروز هم مورد استفاده هستند.

          در این راهها که از شهر روم به تمام قسمتهای امپراطوری کشیده می شد و روم را به تمام سرحدات مرتبط می ساخت، سپاهیان رومی و کاروانهای تجارتی، در آمد و رفت بودند. پُست امپراطوری مُراسلات دولتی را می رسانید ولی مؤسسات خصوصی دارای پیکهای مخصوص خود بودند.

          در زمان قدیم بعضی از این راهها شهرت زیادی داشتند. شاهراه آپیا مهمترین راه ارتباط بین روم و جنوب ایتالیا بود. این جاده از طریق کاپوا به بروندیسیوم وصل می شد. از بروندیسیوم مسافران می توانستند با کشتی به طرف مشرق به دوراکیوم در مغرب الیرکون بروند که از آنجا شاهراه معروفی به طرف مقدونیه و تسالونیک و سپس بیزانتیوم یا اسلامبول کنونی می رفت. یک شاهراه دیگر از ترواس به افسس در قسمت غربی آسیای صغیر می رفت و از آنجا به طرف جنوب به ایقونیه و دربه و کولسی و انطاکیۀ پیسیدیه می رسید و از طریق دروازه های قیلیقیه به طرسوس و انطاکیۀ سوریه ختم می شد. از انطاکیه راههایی به طرف مشرق به فرات وجود داشت و از آنجا بود که تجار می توانستند به راههای تجارتی هندوستان برسند.

          شاهراه فلامینا از شمال روم به آریمینیوم و از آنجا به مدیولانوم می رفت. از مدیولانوم راههای متعددی به طرف مغرب به گل، آلمان، رائتیا و نوریکوم متصل می گردید. شاهراه کلودیا آگوستا، که در سال 15 قبل از میلاد شروع و توسط کلودیوس تمام شد، ورونا را به دانوب متصل کرد. راههای دانوب، ورونا را به بیزانتیوم وصل می نمود.

          در غرب، شاهراه اورلیا از روم به جنوا و از آنجا شاهراه دومتیا به مارسل وصل می شد. از مارسل، شاهراه آگوستا جبال پیرنه را قطع و به تاراکو می رسید و سپس به طرف جنوب به رود سوکرو و از طریق کوردوبا و هیسپالیس به گادیس در اسپانیا می رسید.

          در گُل (فرانسه) و بریتانیا راههای کوتاه متعددی وجود داشتند که شهرهای مهم را به یکدیگر متصل می کردند.

          وسائط نقلیه ای که در این راهها مورد استفاده قرار می گرفتند با توجه به ثروت مالکانشان متفاوت بودند. عده ای مسافتهای زیادی پیاده می رفتند. بعضی سوار الاغ می شدند. بعضی دیگر که وضع بهتری داشتند از اسب یا قاطر استفاده می کردند و صاحب منصبان دولتی بر کالسکه های سبُک سوار می شدند. در محل های مناسب مسافرخانه هایی وجود داشت و مسافران می توانستند برای غذا خوردن و استراحت توقف نمایند. تعداد مسافرخانه های لوکس کم بود ولی تعداد مسافرخانه های تمیز کمتر بود. مسافران طبقات بالا و متوسط معمولاً از پذیرایی دوستان خود بهره مند می شدند وبدین طریق از شرّ مالکان طمّاع و خادمین بی وجدانشان در امان بودند.

          حمل ونقل تجارتی بیشتر از طریق آب انجام می شد نه زمین. دریای مدیترانه دارای بنادر خوب و فراوان بود که در تمام فصول کشتیرانی مورد استفاده قرار می گرفتند. اسکندریه مهمترین بندر شمرده می شد زیرا محل صدور حبوبات و غلات مصر بود.

          کشتی های تجارتی اسکندریه از بهترین و بزرگترین کشتی های آن زمان بودند. عرض بعضی از این کشتی ها بیش از هفتاد متر بود. برای راندن آنها از بادبان استفاده می شد و به اندازۀ کافی پارو همراه داشتند تا اینکه در مواقع اضطراری بتوانند کشتی را نجات دهند. طبق مدارک تاریخی که در دست می باشد، یکی از این کشتی های بزرگ علاوه بر حمل بار می توانست یک هزار و دویست مسافر سوار کند. غالب کشتی های اسکندریه مشغول حمل غلات به روم بودند. در دورۀ کلودیوس دولت به نگهداری این کشتی ها کمک می کرد تا اطمینان داشته باشد که غلّات لازم را مرتباً حمل خواهند کرد. وقتی پولس رسول در دریا دچار طوفان شد، بر یک کشتی اسکندریه ای سوار بود (اعمال 27: 6) و چون رهایی یافت و به مالت رسید از آنجا با یک کشتی دیگری به نام «دو برادر» (یا جوزا) به ایتالیا عزیمت نمود (28: 11) که آن هم مال اسکندریه بود.

          کشتی های جنگی از کشتی های تجارتی سبک تر و سریع تر بودند و برای راندن آنها از بردگان پاروزن استفاده می شد. کشتی هایی وجود داشتند که دارای دو یا سه یا پنج و حتی ده ردیف پارو بودند. گاهی در کشتی های جنگی از بادبان استفاده می شد. در موقع جنگ، که حرکت کشتی ها بسیار اهمیت داشت، استفاده از نیروی بدنی برای پارو زدن به منظور کنترل دقیق حرکت کشتی ها لازم بود.

          در رودخانه ها و کانالهای داخلی برای حمل بار از کرجی استفاده می شد. از قرار معلوم اینها برای بردن مسافر بکار برده نمی شدند. در عهد جدید هم از این نوع مسافرت ذکری به میان نیامده است.

برگرفته از کتاب معرفی عهدجدید

نوشته: مِریل سی تِنی

ترجمه: کشیش طاطه وس میکائیلیان