آیا یحیی تعمید دهنده همان ایلیاء نبی بود که می بایست بیاید (متی 11: 14، 17: 10 تا 13) یا خیر(یو حنا 1: 19 تا 21)؟              

متی سخنان عیسی را باز گو می کند که فرمود ، یحیی تعمید دهنده همان ایلیاء نبی است که می بایست بیاید، از سوی دیگر یوحنا در انجیلش قید می کند که یحیی این مسئله را انکار نمود. دلیل این تناقض آشکار، کمبود توجه به زمینۀ متن توسط خواننده است. کاهنان و لاویان نزد یحیی تعمید دهنده آمدند و از او سؤال کردند که آیا او ایلیاء نبی است. تا زمانی که شخص کتب مقدس یهودیان را نشناسد به نظرش این سؤال، از هر کس که باشد، خنده دار به نظر می رسد. چون خدا از زبان ملاکی نبی به مردم اسرائیل چنین فرموده بود که ایلیاء نبی قبل از زمان بخصوصی باز می گردد. با در نظر گرفتن این که قوم یهود در انتظار ایلیاء نبی بود، این سؤال بسیار منطقی به نظر می آمد.

وقتی این سؤال از یحیی تعمید دهنده شد، او حدود 30 سال داشت. والدین او فوت کرده بودند و او تنها پسر زکرّیا از قبیلۀ لاویان بود. پس هنگامی که از او سؤال شد که آیا او ایلیاء است که 878 سال پیش به آسمان صعود کرده بود، جواب او مسلماً  این بود که: “نه من ایلیاء نیستم”.

عیسی نیز هرچند در متی 11: 11 بر ایلیاء نبودن یحیی به صورت غیرمستقیم وقتی فرمود یحیی بزرگتر از تمام اشخاصی است که پیش از او آمده اند، در بارۀ او شهادت داد که شخصی متفاوت از ایلیاء نبی است.

پس منظور عیسی از این که اعلام کرد یحیی همان ایلیاء است که می بایست بیاید چه بود؟ جبرائیل فرشته با زکرّیا در این خصوص هنگامی که یحیی هنوز بدنیا نیامده بود، چنین فرمود: “او به روح و قدرت ایلیا، پیشاپیش خداوند خواهد آمد تا دل پدران را به سوی فرزندان، و عاصیان را به سوی حکمت پارسایان بگرداند، تا قومی آماده برای خداوند فراهم سازد.” (لوقا 1: 17)

فرشته در اینجا به دو نبوت اشاره دارد: اشعیا 40: 3 تا 5 ( برای مشاهدۀ این مطلب در بارۀ یحیی لطفا” به لوقا 3: 4 تا 7 مراجعه فرمایید) و ملاکی 4: 5 تا 6 که در بالا ذکر شد. که می فرماید: “اینک من ایلیای نبی را پیش از فرارسیدن روز عظیم و مَهیب خداوند، نزد شما خواهم فرستاد. او دل پدران را به سوی فرزندان، و دل فرزندان را به سوی پدران باز خواهد گردانید، مبادا بیایم و این سرزمین را به لعنت نابودیِ کامل بزنم.”

 جبرائیل به این ترتیب اعلام کرد که یحیی با همان قدرت و روح ایلیا ء آمده است که خدا از طریق ملاکی نبوت کرد. پس آیا یحیی ایلیاء بود؟ خیر. ولی اگر کاهنان و لاویان از او سؤال می کردند که: «آیا تو همانی هستی که ملاکی نبی به عنوان ایلیاء خطاب می کند؟» با اطمینان می توان گفت که در آن صورت یحیی تأئید می کرد و جواب مثبت نیز می داد.

عیسی در متی 17: 11 تا 13 می فرماید که نبوت ملاکی حقیقت دارد، و ایلیاء آمده است. او گفت که این ایلیاء رنج کشید همان گونه که عیسی هم رنج خواهد کشید: “آنگاه شاگردان دریافتند که دربارۀ یحیای تعمید دهنده با آن ها سخن می گوید”.  پس هنگامی که ما متوجه زمینۀ متن می شویم، درک می کنیم که یحیی البته به صورت لفظی، خودِ ایلیاء نبود، بلکه او ایلیایی بود که در بارۀ او نبوت شده بود، آن کسی که می بایست راه را برای مسیح آماده می کرد، یعنی عیسی، “آن برۀ خدا که گناه از جهان بر می گیرد.” (یوحنا 1: 29)

ترجمه از: اِلما غریبیان