گیاهان کتاب مقدس: مر، مقل، من، مهر گیاه، میعه، نعناع، نی معطر و ون (نارون)

مُرّ        خروج 30: 23       Myrrh

صمغی است که از قسمت پایین بوتۀ خار مانندی خارج می شود. این بوته گیاه بومی نواحی صخره ای و کوهستانی جنوب عربستان و سومالی است. صمغ آن توسط بریدن پوستۀ روی ساقه بدست می اید که مایع نرم و زرد رنگی است که به سرعت سخت شده و قطره قطره از بوته می ریزد. کاربرد آن بیشتر در تهیۀ روغن مسح مقدس بود (خروج 30: 23) و در عطرسازی و زیبایی از آن استفاده می شد (استر 2: 12؛ مزمور 45: 8؛ امثال 7: 17؛ غزل 1: 13؛ 3: 6؛ 5: 5). همراه با عود از مواد مهم تجارتی دنیای قدیم محسوب می گردید و به خصوص اعراب از طریق آن سود کلانی کسب می کردند. کمتر از عود به منظور بخور استفاده می گردید. بسیار گران بود و فقط متمولین می توانستند آن را صاحب باشند (متی 2: 11). استفادۀ طبی نیز داشت و احتمالاً مخلوطی از آن با شراب و عود در تسکین درد شدید مؤثر بوده است (مرقس 15: 23). در فلسطین نیز همانند مصر به منظور تدهین اجساد اشراف و اشخاص برجسته استفاده می گردید (یوحنا 19: 39).

مُقل         اعداد 11: 7         Bdellium

از گونۀ گیاهانی است که به صورت وحشی می رویند و عموماً به صورت درخت و یا درختچه است. از دو گیاه خاص از این تیره که در حبشه، سنگال و سودان رشد می کنند صمغی به دست می آورند که در فارسی مقل نامیده می شود. زمانی که پوستۀ درخت شکافته می شود صمغ سفید رنگی به شکل دانه های مروارید و به اندازۀ یک زیتون از آن خارج می شود که دارای عطر مطبوعی است. در دوران کتاب مقدس این قطرات را در کیف های کوچکی قرار داده و به عنوان زیور آلات استفاده می کردند. فقط دو بار در کتاب مقدس به آن اشاره شده است. به عنوان محصولی از سرزمین حویله (پیدایش 2: 11 و 12) و به عنوان توصیف خصوصیات ظاهری منّ ذکر شده است.

مَنّ         خروج 16: 15         Manna

لغت عبری آن به معنی «چه» است که تعجب اسرائیلی ها را در مورد کار عجیب خدا در مورد تهیه غذا نشان می دهد. منّ شبیه تخم گشنیز و به رنگ سفید بود. منّ قبل از روز سبت از آسمان می بارید. دانه های منّ را آسیاب کرده آرد ساخته و از آن نان درست می کردند.

مِهر گیاه       پیدایش 30: 14-16        Mandrake

لغت عبری آن به معنی «عشق» است. این گیاه دارای برگ های سبز تیره و پهنی است و گل های ارغوانی کوچک در وسط گیاه قرار دارد. میوۀ آن کوچک به رنگ قرمز روشن و شبیه گوجه فرنگی و نرم است. ریشۀ مهر گیاه شبیه بدن انسان است. این گیاه از خانوادۀ سیب زمینی و همچنین مخدر است. ارزش آن به دلیل تقویت میل جنسی بود.

مَیعه      خروج 30: 34       Stacte, Storax

یکی از اجزای روغن مسح مقدس (خروج 30: 34) بوده است.

این بوتۀ زیبا که گاهی اوقات اندازۀ آن به اندازۀ یک درخت کوچک می رسد در بهار با شکوفه های زرد و سفید شبیه دانه های برف پوشیده می شود. معنی عبری این واژه «قطره ها» است و اشاره به صمغی می کند که هنگام شکاف ساقه قطره قطره از آن بیرون می آید. این صمغ معطر است.

نعناع      متی 23: 23              Mint

در این تیره از گیاهان 400 گونه گیاه وجود دارد. این گیاه به وضعی در کره زمین پراکندگی دارد که در غالب نواحی یافت می شود. گیاهانی عموماً علفی یک ساله یا پایا و دارای ساقه های راست یا خزنده اند. ظاهر بوته مانند و ساقه های متعدد وچوبی شده دارند. در بین آن ها به ندرت نمونه هایی پیچنده یا درختچه مانند ممکن است یافت گردد. از مشخصات این گیاهان آن است که ساقه های چهار گوش دارند. عدۀ زیادی از گیاهان تیرۀ نعناع سریعاً تحت تأثیر شرایط متفاوت محیط زندگی قرار می گیرند، مانند انواعی از آن ها که در دشتها و اماکن مرطوب می رویند. اگر در محیط های خشک قرار گیرند به سرعت تغییراتی از نظر سازش و تطابق با محیط حاصل می کنند تا مقاومت آن ها در مقابل تعرق زیاد شود به طوری که برگ های آن ها پوشیده از کرک می شود یا کنارۀ پهنک برگ های آن به سمت پائین خمیدگی حاصل می کند. سه نوع آن در فلسطین پیدا شده است. یهودیان از آن به عنوان سبزی تلخ در فصح استفاده می کنند.

نی معطر        اشعیا 43: 24          Sweet Cane

در حال حاضر به عنوان نیشکر شناخته می شود و نیشکر گیاهی است پایا و دارای ساقۀ هوایی بند دار به طول 2 تا 5 متر و به قطر 3 تا 4 سانتی متر که مملو از قند ساکاروز است. منشأ اولیۀ گیاه هندوستان بوده و از آن جا به نقاط آسیا، اروپا و آمریکا پراکندگی یافته است. امروزه حالت وحشی ندارد. یهودیان از آن برای شیرین کردن غذا و همچنین به عنوان شیرینی استفاده می کردند.

ون (نارون)       هوشع 4: 13            Elm

ون یا بربانتین از گیاهان بومی فلسطین نمی باشد. درختی است زیبا و از ردۀ دو لپه ای های بی گلبرگ که سر دستۀ نارون ها است. برگ هایش دندانه دار و چوبش بسیار محکم است. در حدود پانزده گونه از این گیاه شناخته شده است که در نواحی معتدل نیمکرۀ شمالی زمین می رویند.

برگرفته از کتاب دائرةالمعارف کتاب مقدس