کتب برحق متأخر و کتب جعلی- کتاب اول مکابیان 1MACCABEES

در عهد هسمونیان دو کتاب تاریخی با ویژگی کاملاً متفاوت به نگارش در آمد. اولی بعد از مرگ یوحنا هیرکان نوشته شد. نویسنده بقیه وقایع را از اختناق زمان آنتیوخوس تا مرگ آخرین پسر ماتاتیاس ادامه می دهد. وی که طرفدار سر سخت سلسله هاسمونیان است کتاب خویش را به افتخار قهرمانی که جنگ استقلال را رهبری کردند و برای جلال خداوند که بدیشان پیروزی عطا فرموده، می نگارد. نویسنده با آگاهی دقیق و کاملی که از روی داده ها دارد، با دقت وافری سلحشوری ها و شجاعت یهودا مکابی و برادرانش را وصف می کند. در این راه غریزتاً از سبک مورخین قوم بنی اسرائیل استفاده می کند و گاه از روش ایشان تقلید می نماید. اما برخلاف ایشان به ذکر منابع تالیف خویش قاتع نگردیده و وقایع را بطور مسلسل به سبک مورخین یونانی می نگارد.

صحنه هایی که بدین ترتیب می آفریند متین و رقیق هستند، از جمله اختناق و شکنجه آنتیوخوس، طغیان ماتاتیاس، تطهیر معبد، مرگ یهودا و مرگ آنتیوخوس، اما ترتیب وقوع وقایع کمی نادرست به نظر می رسند. هر بار که سخن از مشیت ربانی در جریان تاریخ به میان می آورد به طرزی مکتوم و سرپوشیده ادای مطلب می نماید. معهذا این کتاب توسط مجتهدان علوم دینی فلسطینی در زمره کتاب های مقدس در نیامد. عداوت فرقه فریسیان علیه سلسله هاسمونیان را می توان موجب طرد این کتاب  دانست. هر چند اصل کتاب به زبان عبری بوده، فقط نسخه یونانی آن در دسترس است.

نویسنده که احتمالاً در حدود سال 100 ق.م. کتاب را نوشته، نسبت به سلسله مکابیان بسیار آگاهی دارد. او تاریخ سه مکابی اول را حکایت می کند: یهودا (3-9)؛ یوناتان (9-12) و شمعون (13-16). او می خواهد تاریخ مقدسی بنویسد که در همان راستای مطالب انبیا پیشین باشد و خدا را نشان می دهد که قوم خود را آزاد می کند، به این صورت که آنان را از مصیبتی که گناه بر سرشان آورده، نجات می بخشد.

روایت وقایع مفصلاً در این کتاب تشریح گردیده حتی در فصل هایی که همین وقایع در کتاب دوم ذکر شده است. دلایل مذهبی بحران و همچنین انگیزه های مقاومت ملت فقط در چند کلمه یاد شده است و بالعکس عوامل سیاسی راه حل بحران خیلی بیشتر تشریح گردیده است.

برگرفته از کتاب دائرةالمعارف کتاب مقدس