نویسنده انجیل متی کیست؟

طبق روایات موجود، انجیل اوّل به متای لاوی که یک مأمور مالیات یا باجگیر بود نسبت داده شده است که عیسی او را دعوت فرمود تا یکی از دوازده رسول یا حواری او بشود (متی 9: 9 – 13 و 10: 3). در واقع در بارۀ او اطلاع دیگری غیر از نام و شغل وی وجود ندارد. نام او جزء نام های دوازده رسول در اعمال رسولان ذکر شده است (اعمال 1: 13) ولی بعد از آن دیگر ذکری از وی در تاریخ کلیسا وجود ندارد و فقط اشاراتی که احتمالاً جنبۀ افسانه ای دارند دیده می شوند. در انجیل اوّل در هیچ جا از او به عنوان نویسندۀ آن انجیل ذکر صریحی به میان نیامده است ولی نویسندگان اولیۀ کلیسایی که در بارۀ نویسندگان اناجیل بحث می کنند متی را نویسندۀ انجیل اوّل می دانند. یوسبیوس (حدود 325 میلادی) از پاپیاس (تقریباً 100 میلادی) نقل می کند که گفته است متی فرمایشات خداوند را به زبان آرامی تنظیم کرد و توسط افراد متعدد بر طبق استعدادی که داشته اند به زبان یونانی ترجمه شد. ایرنیوس، که حدود یک قرن و نیم قبل از یوسبیوس می زیسته است، می نویسد «متی هم یک انجیل کتبی در میان عبرانیان به زبان محلی آنها انتشار داد در حالی که پطرس و پولس در روم موعظه می کردند و پایه های کلیسا را می نهادند.»

         از بیانات فوق الذکر می توان چند نتیجه در مورد منشاء انجیل اوّل به دست آورد. اولاً در مورد این که متی نویسندۀ آن است شکی وجود ندارد. با توجه به این که در میان دوازده رسول یکی از گمنام ترین آنها بوده است دلیلی وجود ندارد که بر خلاف واقع او را نویسندۀ یک انجیل مهم معرفی نمایند زیرا اگر کسی می خواست اثری جعل نماید حتماً این کار را به نام یکی از رسولان بسیار معروف انجام می داد. ثانیاً توافق کلی نویسندگان اولیۀ کلیسا با شخصیت متی مطابقت دارد. چون کارمند دارایی بود حتماً با سواد بوده و به اقتضای کارش با طرز یادداشت کردن مطالب آشنایی داشته است. ثالثاً این نظر که این انجیل در اصل به زبان آرامی نوشته شده است، این احتمال را از بین نمی برد که نویسنده بعداً انجیل خود را به زبان یونانی نوشته و این نسخۀ یونانی به سرعت جای نسخۀ قبلی را گرفته است.

برگرفته از کتاب معرفی عهدجدید

نوشته: مِریل سی تِنی

ترجمه: کشیش طاطه وس میکائیلیان