نقدی از برداشت اسلام و قرآن از تولد عیسی مسیح از باکره

مقدمه

در مقاله "اخراج یهودیان و مسیحیان از شبه جزیره عربستان"، من تاریخچه روابط میان مسلمانان و مسیحیان را که در سیره نبوی و حدیث مطرح شده بود، به چالش کشیدم. در میان مطالبی که در آنجا اشاره کرده بودم، به ویژه اعتراضی داشتم به تصویر ساختگی که از مسیح‌شناسی و الهیات (آموزه‌های خداشناسی) خاص مسیحیان نجران که در سیره نبوی آورده شده است. من تلاش خود را در آن مقاله کردم که نشان دهم چنین مسیحیتی از جنبه‌های مختلف غیرممکن بوده، و صادقانه، تصویر تاریخی مسلمانان از آن، تنها جنبه تبلیغاتی داشته و لاغیر. و هیچ شواهدی وجود ندارد که حتی حداقل یک گروه مسیحی با چنین اعتقاداتی وجود داشته‌اند. من همچنین چنین نتیجه‌گیری کردم که یکی از دلایل اختراع چنین داستانی احتمالاً  توجیه برخی قسمتها از قرآن بوده باشد.

مروری بر پیشینه تاریخی مناظرات کلامی میان مسلمانان و مسیحیان، برای آغاز تحقیق درخصوص چگونگی مسیح‌شناسی از دیدگاه اسلام مفید است. هدف من در این مقاله بررسی ادعاهای هستی ‌شناختی (و نه کاربردی) مسیح در اسلام است، هم از این لحاظ که اسلام خود چطور عیسی را تأئید می کند، و هم اینکه در خصوص اعتقادات مسیحیان  چه ادعاهایی دارد. که پیش از آن، یک بررسی صحیح در این خصوص برای پیشبرد این بحث ضروری می نماید. در حالی که این موضوع را مورد بررسی قرار می دهیم، به نتیجه‌ای اجتناب ‌ناپذیر از اینکه چرا اسلام به این نوع شناخت از اعتقاد مسیحی اصرار می ورزد، خواهیم رسید. و آن چیزی جز این نیست که، آنچه اسلام به عنوان شناختش از باورهای ما مسیحیان ارائه می کند، تصویر دقیقی از آموزه های مسیحی نیست، و بنابراین آنچه در قرآن در این خصوص آورده شده اشتباه است.

1- تولد از باکره

تصویر عیسی مسیح در قرآن در نگاه اول با کتاب مقدس موافق است و مربوط است به نحوه تولد وی و پای گذاشتن وی به این جهان و به اینکه از یک باکره متولد شده است –  "و آن [زن را ياد كن] كه خود را پاكدامن نگاه داشت و از روح خويش در او دميديم و او و پسرش را براى جهانيان آيتى قرار داديم" (سوره 21: 91). (همچنین سوره‌های 3: 45، 19: 16 و 23: 50). هیچ نکته خاصی در این آیات قرآن به چشم نمیخورد، وهمچنین هیچ دلیل خاصی منوط بر از باکره متولد شدن عیسی نیز در آنها وجود ندارد. یوسف علی در مورد سوره 66: 12 میگوید:

… به عنوان یک باکره او به عیسی تولد داد: xix. 16-29. در xxxii. 9، و او از فرزندان آدم است که الله "او را به لحاظ مقتضی شکل داد و از روح خود بر وی دمید". در xv. 29، کلمات مشابهی برای اشاره به آدم نیز بکار برده شده. به این ترتیب تولد از باکره نباید اینجا به این معنا باشد که خدا پدرعیسی است، یعنی نه به همان معنا که اسطوره یونان، زئوس را پدر آپولو متولد از لتو، یا پدر مینوس متولد از ائوروپه می شناسیم. اما با این حال قرآن اصرار براین دارد که دیدگاه مسیحی از " پسر یگانه پدر" بودن عیسی، همان معنا را شامل می شود.

یوسف علی این ادعا را با توجه به سوره 3: 59 اظهار می کند و این نظریه معمول اسلامی را مطرح می کند که تولد آدم که هیچ پدر و مادر انسانی نداشته، معجزه‌ای به مراتب بزرگتر محسوب می شود:

" پس از توصیفی از مرتبه بالایی که عیسی به عنوان پیامبر دارد، ما به انکار این باور می رسیم که او الله، پسر الله، یا چیزی فراتر از یک انسان بوده باشد. اگر گفته می شود که او بدون داشتن پدری انسانی متولد شده، آدم هم همین شرایط را داشته. و حتی در واقع بدون پدر یا مادر انسانی متولد شده. در مقایسه با بدن فیزیکی ما، آدم صرفاً ذرات ریز بوده. در منظر الله، عیسی هم ذرات ریز بوده مانند آدم. و عظمت عیسی تنها بخاطر فرمان الهی "موجود باش" بوده: و پس از آن واقعه بوده که عیسی چیزی بیش از ذرات شده –یعنی پیامبر و معلمی بزرگ."

لازم به ذکر است که قرآن خود هرگز این تضاد یا ادعا را در خصوص معجزه‌ برتر بودن آدم از مسیح، به‌ وضوح اظهار نمی دارد، بلکه شاهد این هستیم که این دفاعیات اسلامی بوده که آیات مجزا را کنار هم قرار داده و تفسیری را از آن در آورده که در مرحله اول هیچگاه چنین منظوری در آیات نبوده است. پیام صریح قرآن به سادگی این است که عیسی شبیه آدم بوده و فقط انسانی بوده که به حکم الهی آفریده شده، و نه اینکه آفرینش آدم معجزه‌ای بزرگتر از تولد مسیح بوده. تولد از باکره یکی از مسائلی است که هیچ مجادله اسلامی علیه اعتقادات مسیحیت در آن وجود ندارد. جالب اینجاست که در حدیث، که احتمالاً از الهیات مسیحی در مورد اهمیت تولد عیسی از باکره وام گرفته شده، به یک ویژگی منحصربفرد از این رویداد اشاره می شود که حتی توسط محمد نیز به آن اشاره نشده است:

در حدیث 4641 صحیح البخاری به نقل از سعیدبن ابوهریره آورده شده: "من از رسول خدا شنیدم که گفت در میان فرزندان آدم مولودی نیست که بوسیله شیطان لمس نشود. به این دلیل است که کودک در زمان تولدش، با صدای بلند گریه می کند و تنها مریم و فرزندش از این قاعده مستثنی بوده اند".

و در حدیث 4506 به نقل از ابوهریره نقل شده: "هنگامیکه انسانی متولد می شود، شیطان دو طرف بدنش را با دو انگشت لمس می کند، به جز عیسی مسیح، که شیطان در لمس او شکست خورد، و به جای وی جفتش را لمس کرد".

منبع مقاله: www.debate.org.uk