فلزات و مواد معدنی کتاب مقدس: عقیق اخضر، عقیق سفید، عین الهر، قیر، لعل و مرجان

فلزات و مواد معدنی کتاب مقدس

عقیق اخضر        مکاشفه 21: 20            Chrysoprasus

عقیق کبود از انواع عقیق (Chalcedony) است که به دلیل وجود هیدروکسید نیکل رنگ آن به رنگ سیب کال است. دهمین سنگ به کار رفته در اساس شهر اورشلیم جدید است (مکاشفه 21: 20).

عقیق سفید          مکاشفه 21: 19         Chalcedony

کلسدوئن، سیلیس بی آب است که از رشته های ظریف و میکروسکوپی تشکیل شده است و به رنگ های مختلف و به حالت شفاف، نیمه شفاف یا کدر و به شکل خوشه یا پوسته تشکیل می شود. در بازالت های دگرگون شده و در ماسۀ سنگ ها و آهک ها وجود دارد. ترکیب شیمیایی آن مانند کوارتز است. گاهی اکسید و آلومینیوم و آهن زیاد دارد. عقیق از جمله سنگ های نیمه قیمتی است که آثار آن در حفاری های باستان شناسان که مربوط به هزارۀ سوم قبل از میلاد به بعد است به دست آمده است. عقیق از رنگ تقریباً سفید تا خرمایی، زرد، قرمز و سیاه یافت می شود. به انواع قرمز رنگ آن کار نئول و یا ساردر گفته می شود که به ترتیب عقیق گلگون و عقیق احمر و یا عقیق رطبی خوانده می شوند. یکی از سنگ های به کار رفته در دیوارهای اورشلیم جدید است (مکاشفه 21: 19). تفسیر دیگر مربوط به این آیه مربوط به سنگ سبز رنگی است که سیلیکات مس است و از معادن مس کلسدوئن واقع در آسیای صغیر استخراج می شود. در کانی شناسی جدید آن را نوعی یشم می دانند.

عین الهر        خروج 28: 19         Ligure

تشخیص دقیق نوع این سنگ در سینه بند کاهن اعظم کار آسانی نیست (39: 12) . کهربا و یشب دو احتمال قوی برای آن می باشند. یاقوت طلایی، زیرکونیوم پرتقالی، فیروزه و عقیق نیز از احتمالات دیگر می باشند.

قیر        پیدایش 6: 14            Asphalt/ Bitumen

یکی از موادی است که بشر از هزارها سال قبل از میلاد آن را شناخته است. کاوش های باستان شناسی نشان داده است که در زمان سومری ها از آن به جای ملات بین آجرها و سنگ های ساختمانی به کار می رفته و جواهرات را با قیر نصب می کرده اند. از قیر برای اندود کردن کشتی، گذاردن مو روی سرمجسمه ها و تهیۀ رنگ سیاه در نقاشی و غیره استفاده می شده است. در کتاب پیدایش 6: 14 خطاب به نوح گفته شده است که درون و بیرون کشتی خود را به قیر ببندد. مادر موسی نیز تابوت وی را با قیر ایمن ساخت (خروج 2: 3). به عنوان سیمان برای چیدن آجرها در برج بابل استفاده شد (پیدایش 14: 10). در قدیم دریای مرده از منابع غنی آن بوده است و در واقع قسمت جنوبی این دریاچه به نام دریاچۀ قیر خوانده می شد. اما منبع اصلی تدارک آن از وادی دجله و فرات در نزدیکی کرکوک واقع در آشور و حت (Hit) در کنار فرات بوده است.

لعل       اشعیا 54: 12          Agate

در میان بسیاری از انواع کوارتز این کانی به عنوان کریپتوکریستالین شفاف شناخته می شود. تفاوت رنگ ها در آن نیتجۀ تشکیل موضعی برخی هیدروکسیدها (مانند هیدروکسید آهن) است. به رنگ سیاه و سفید آن عقیق سلیمانی (onyx) و به رنگ قرمز  و سفید آن عقیق یمانی (sardonyx) می گویند در ساختمان آن سیلیکات هیدراتۀ آلومینیوم و منیزیم موجود  است. زمان سومری ها این کانی در جواهرسازی مورد استفاده قرار داشت و در مناطق بیابانی خاصی از مصر جمع آوری می گردید. آشوری ها از عقیق قرمز در ساختمان سازی استفاده می کردند. این واژه چهار بار در کتاب مقدس استفاده شده است (خروج 39: 12؛ 28: 19 «یشم» ترجمه شده است، اشعیا 54: 12 و حزقیال 1: 4).

مرجان          ایوب 28: 18        Coral

ترجمۀ فارسی آن بُسّد و عربی آن مرجان است. بسد حیوان دریایی است که به رنگ های قرمز، صورتی، سیاه وجود دارد. قسمت جامد به وسیلۀ کربنات کلسیم و کمی کربنات منیزیم و مقداری هم اکسید آهن تشکیل شده است. بهترین مرجان را نوعی دانسته اند که رنگ آن قرمز پر رنگ، درشت و زود شکن باشد. این جانور آبزی است و در دریاهای گرم زندگی می کند. شکل آن استوانه ای است که در قاعده به صفحه ای پهن ختم می شود. این صفحۀ پهن جهت نگهداشتن حیوان مواد آهکی ترشح می کند که از تجمع آن پایۀ آهکی ساخته می شود. از مرجان قرمز در جواهرسازی استفاده می کنند. این نوع مرجان را در زمان های قدیم از دریای سرخ و مدیترانه جمع آوری می کردند و بسیار با ارزش شمرده می شد (ایوب 28: 18؛ حزقیال 28: 16). نمونه های آن در جواهرات مصری زیاد دیده می شود. از آن، مهره ها و شاخه های کوچک و براق می ساختند.

برگرفته از کتاب دائرةالمعارف کتاب مقدس