فلزات و مواد معدنی کتاب مقدس: جمشت، جمست (یاقوت)، یاقوت کبود، یشب و یشم

فلزات و مواد معدنی کتاب مقدس

جمشت، جمست (یاقوت)       خروج 28: 19     Amethyst

یکی از سنگ های آذرین است. یاقوت ارغوانی یا لعل بنفش دارای فرمول SiO2 بوده و در کتب داروشناسی نام این کانی به صورت مختلف نوشته شده است. جمس، جمست (خروج 39: 12)، جشمت (خروج 28: 19)، جمز، کرکهن، لعل بنفش، لعل کبود و یاقوت بنفش.

ترکیبات شیمیایی آن آلومین خالص است که ممکن است به مقدار کم با مواد دیگر از قبیل کروم و آهن مخلوط شود.

نوع مرغوب آن را از هندوستان و سیلان می آوردند و در میان قدیمیان با ارزش بود. در جواهرسازی از آن استفاده می کردند. این کانی کدر و دارای رنگ های گوناگون است (خروج 39: 12؛ کاشفه 21: 20).

یاقوت کبود       خروج 24: 10         Sapphire

یاقوت نوعی آلومینیوم نیمه اکسیدۀ متبلور است که به وسیلۀ کمی کروم قرمز، کمی آهن یا منگنز قهوه ای یا زرد، کمی نیتان آبی، کمی آهن دو ظریفتی و سه ظرفیتی کبود شده است. به رنگ های آبی تیره، آبی سرمه ای، آبی پر رنگ یا آبی که کمی به سیاهی می زند، نیلی، آبی ارغوانی یا آبی که کمی به قرمز می زند، لاجوردی و آبی روشن دیده می شود و بیشتر این واژه را برای رنگ آبی تیرۀ آن به کار می برند. سنگی در سینه بند کاهن اعظم بود (خروج 24: 10؛ 28: 18) ولی سنگی که کتاب مقدس از آن نام برده به رنگ آبی روشن و کم رنگ بوده و دارای ارزش زیادی است و در اغلب جواهرات قدیمی بابلی و مصری می توان آن را دید. ایوب 28: 6 منابع آن را در کوهستان ها ذکر می کند و بدین ترتیب تعیین هویت این سنگ را آسان تر می سازد. در واقع سنگ نوع آبی آن است که با طلا استخراج می شود و سیلیکات کلسیم، آلومینیوم و سدیم است. در خروج 39: 10 به یاقوت زرد (اصفر، خروج 28: 17) اشاره شده است.

یَشب       خروج 28: 20           Jasper

در اغلب فرهنگ ها عموماً یشب (Jasper) و یشم (Agate) را یکی دانسته اند. یشب مطابق آثاری که از کاوش های باستان شناسی در اروپا به دست آمده است از قبل از تاریخ به وسیلۀ بشر مورد استفاده قرار گرفته و از آن تبر و وسایل تولید، ساخته بودند. اولین بار توسط بابلی ها به کار رفت و معمولاً سبز و شفاف بود. واژۀ عبری آن «Yashpheh» است. در ترجمۀ قدیمی کتاب مقدس فقط در سه قسمت بکار رفته است. جزو 12 سنگ قیمتی بود که که در سینه بند رئیس کهنه به کار می رفت (خروج 28: 20؛ 39: 13). همچنین به عنوان ششمین سنگ قیمتی پوشش پادشاه صور به آن اشاره شده است (حزقیال 28: 13). در ترجمۀ قدیمی کتاب مقدس فارسی در کتاب مکاشفه (4: 3؛ 21: 11، 18، 19) واژه ای که «یشم» ترجمه شده است، «Jasper» می باشد که در سایر قسمت های کتب مقدس «یشب» ترجمه شده است.

یَشم       خروج 28: 19         Agate

از سنگ های رسوبی سیلیس دار که سیلیس 90 تا 95% سنگ را تشکیل می داد. رنگ آن کدر و تار بوده و رنگ ریزه های آن اغلب قرمز و یا بنفش خاکستری تا سیاه و در مواردی سبز، زرد و خرمایی است. انواع آن که دارای دانه های همگن ریز بارنگ ریزه های خوب می باشند در جواهرسازی مورد استفاده قرار می گیرند. واژۀ عبری آن «Shebo» است. معمولاً به رنگ های سفید و قهوه ای دیده می شود. در کتاب مقدس فارسی (ترجمۀ قدیمی) این لغت در شش جا بکار رفته است. اولین بار به عنوان یکی از سنگ های قیمتی که در سینه بند عدالت لباس کاهن اعظم (خروج 28: 19؛ 39: 12) و چهار بار دیگر در کتاب مکاشفه (4: 3؛ 21: 11، 18، 19). اما در ترجمۀ KJ کتاب مقدس واژۀ بکار رفته در این آیات از کتاب مکاشفه، لغت «Jasper» می باشد که در سایر قسمت های کتب مقدس «یشب» ترجمه شده است.

البته واژۀ انگلیسی «Agate» در اشعیا 54: 12 و حزقیال 27: 16 در کتاب مقدس فارسی (ترجمۀ قدیمی) «لعل» ترجمه شده است.

برگرفته از کتاب دائرةالمعارف کتاب مقدس