تاریخچۀ طالبان در افغانستان

  تاریخچۀ طالبان در افغانستان

طالبان پس از تصرف افغانستان، از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ با نام امارت اسلامی بر این کشور حکومت کرد. کشور‌های پاکستان، امارات متحده عربی و عربستان سعودی تنها سه کشوری بودند که طالبان را به رسمیت شناختند.

طالبان پس از حمله آمریکا به افغانستان که موجب برکناری آنان از قدرت شد. از سال ۲۰۰۶ بار دیگر ضمن اعلام موجودیت، با دولت مستقر افغانستان جنگ کرده و در قسمت‌های جنوب افغانستان به ویژه قندهار و هلمند نفوذ نمودند.

از سال 2016 و پس از کشته شدن ملا اختر منصور، مولوی هبت‌الله آخوندزاده به عنوان رهبر طالبان منصوب شده است.

طالبان از طرف شبکه حقانی* و داعش متهم به نرمش در اجرای احکام شرع در مناطق تحت کنترل خود شده است.

به نظر می رسد که در دوره جدید حکومت طالبان به عنوان امارت اسلامی، شبکه حقانی از نفوذ زیادی بر رهبران طالبان برخوردار است.

طالبان در طول سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱، مسئول کشته شدن غیرنظامیان بسیاری بوده است. طالبان از تأمین غذا برای غیرنظامیان توسط سازمان ملل جلوگیری کرده، مناطق وسیعی از زمینهای حاصل خیز را سوزانیده و هزاران خانه را ویران کرده است. طالبان در طول حکومت خود، اقلیت‌های مذهبی و قومی را مورد آزار، شکنجه و اعدام قرار داده است.

طبق اعلام سازمان ملل متحد، طالبان مسئول ۷۶ درصد از تلفات غیرنظامیان افغان در سال ۲۰۱۰، ۸۰ درصد در ۲۰۱۱ و ۸۰ درصد در سال ۲۰۱۲ بوده است. طالبان همچنین اقدام به انهدام فرهنگ افغانستان و بنا‌های تاریخی آن کرده است. از جمله می توان از انفجار بودا‌ی ۱۵۰۰ ساله بامیان را در مارچ 2001 یاد کرد.

در طی روند خروج سربازان آمریکا و ناتو از افغانستان از پایان سال ۲۰۲۰، طالبان حملات گسترده‌ای را جهت تصرف مناطق شرقی افغانستان آغاز کرد. سرانجام در روز 14 آگوست 2021 کابل پایتخت افغانستان را نیز تصرف نمود.

تخمین زده می شود طالبان در سال ۲۰۲۱، هفتاد و پنج تا هشتاد هزار جنگجو داشته باشد.

طالبان در سطح بین‌الملل به دلیل کشتار مردم غیرنظامی افغان، تروریسم، اجرای خشونت آمیز احکام شریعت، برخورد وحشیانه با سایر اقوام ساکن در افغانستان (بالاخص هزاره ها) محکوم شده‌ است.از لحاظ ایدئولوژیک، تفکر طالبانی بر روی بنیادگرایی اسلامی مبتنی بر دیوبندی** ، قواعد و رسوم قوم پشتون همچون پشتونوالی استوار است.

پانویس:

* شبکه حقانی یک گروه شبه ‌نظامی در مناطق مرزی افغانستان و پاکستان بوده و مقر آن در ایالت وزیرستان پاکستان می باشد. موسس این شبکه، جلال الدین حقانی در تشکیل گروه طالبان نقش زیادی داشته و از نزدیکان به گروه القاعده نیز بوده است. به تائید طالبان، جلال الدین حقانی در سال 2014 بر اثر بیماری درگذشته است.

** دیوبَندی نام یک جنبش اسلامی، دارای عقیده اهل سنت مبتنی بر فقه حنفی است که در سال 1867 از شهر دیوبند درهندوستان آغاز شد. سپس در شمال پاکستان و در دوران معاصر به جنوب افغانستان نیز گسترش یافته ‌است.

نوشتۀ: کشیش محمد مدبر