باستان شناسی و کتاب مقدس: کشفیات در تپۀ ابلا در تأئید مطالب کتاب مقدس

اِبلا (Ebla)

نام کنونی این تپۀ 140 جریبی (آکر، Acre)، واقع در شمال غربی سوریه، تل مردیخ (Tell Mardikh) است. باستان شناسان دانشگاه روم در سال 1964 شروع به حفاری این تپه کردند و در سال 1968، کتیبه ای یافتند که نشان می داد این تپه، مکان ابلای باستانی است. آن ها قسمت هایی از ساختمان های با عظمت که مربوط به دورۀ پاتریارخ های کتاب مقدس می گردید (1900 الی 1700 ق.م.) و در زیر آن ها قصرها و معابدی را که مربوط به اوایل عصر برنز می شد (2400 الی 2250 ق.م.) کشف کردند. این کشف تمدنی، کهن اما پیشرفته بود، که تا آن زمان شناخته نشده بود. در سال 1947، 1975 و 1976 از سه اتاق یک قصر تقریباً 700 لوحۀ رسی و حدود 13000 تکه لوحه های دیگر با مطالب خط میخی روی آن ها به دست آمد. این گنجینۀ ادبیات کنعانی و سومری کهن از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. این کتیبه ها شامل گزارشات اقتصادی، سیاسی و حقوقی ابلا هستند. (شناخت فرهنگ های همسایگان بنی اسرائیل به تفسیر کتاب مقدس کمک می کند). آن ها نشان می دهند که ابلا یک امپراطوری تجاری بوده است. آن ها جاده های بازرگانی را که به وادی بین النهرین، از میان کوه های ترکیۀ امروزی و حاشیۀ دره نیل می رسید، کنترل می کردند. اما از همه مهم تر، بعضی لوحه ها، لغت نامه هستند. اینها قدیمی ترین لغت نامه هایی هستند که تا به حال کشف گردیده اند و در آن ها معانی لغات به دو زبان سومری و کنعانی باستانی (ابالیتی) نوشته شده است. (زبان ها به باستان شناسان در شناخت فرهنگ ها کمک می کنند). می توان معانی بسیاری از لغات کنونی در اوگاریت و لغات عبری در عهد عتیق را به دلیل اینکه در این لوحه های قدیمی وجود دارند، صحیح تر ودقیق تر درک نمود.

اسامی مکان های بسیاری در لوحه های ابلا وجود دارد و تعدادی از آن ها برای خوانندگان کتاب مقدس آشنا است. حاران، دمشق، حازر، بیت شان، شکیم، یافا، اشقلون، اورشلیم و دور. همچنین بعضی از محققین معتقدند که به سدوم و عموره نیز اشاره شده است. با توجه به اینکه کتاب مقدس از آن ها به عنوان مکانهای واقعی نام می برد، لوحه های ابلا به اعتبار تاریخی کتاب مقدس کمک می کنند.

حدود 000/10 نام افراد در این افراد در این لوحه ها یافت می گردد. در میان آن ها نام های کتاب مقدسی مثل آدم، حوا، نوح، یوبال، ابرام، اسماعیل، هاجر، قطوره، بلهه، اسرائیل، میکا، مکائیل، شائول، داود، یهورام و یونس دیده می شود. اگر چه این نام ها به اشخاص کتاب مقدسی اشاره نمی کنند، اما ثابت می نمایند که اسامی کتاب مقدس از صحت و اعتبار برخوردار است. با وجود این گاهی اوقات در این لوحه ها داستان های افسانه های اسرار آمیزی وجود دارند که با آنچه کتاب مقدس می گوید، تفاوت و تضاد دارند (برای مثال تفاوت در شرح آفرینش). چنین مواردی نشان دهندۀ تضاد میان نویسندگان کتاب مقدس با دیدگاه بت پرستی است.

حفاری ها تا به امروز ادامه دارد و انتظار می رود که اعتبار و مفهوم کتاب مقدس در پرتو این اکتشاف بیشتر آشکار شود. داستان هیجان انگیز باستان شناسی کتاب مقدس هنوز کامل نشده است. برای مثال کشف سیزده قانون به زبان قبطی (Coptic) از Nag Hammadi واقع در شمال مصر علیا تقریباً از نظر اهمیت کتاب مقدسی، با طومارهای دریای مرده برابری کرده است. آن ها حتی شامل کتاب آپوکریفای «انجیل توما» بوده و مخصوصاً به دلیل ارائۀ یک دیدگاه انتقادی در مورد زمان نگارش ادبیات عهد جدید، بسیار با ارزش هستند.

این چشم انداز می باید باعث گردد که ما با محبت و عشق به کتاب مقدس و علاقه به مطالعۀ آن، از تاریخ، علم زبان شناسی و باستان شناسی تحت هدایت روح القدس به عنوان وسیله ای برای درک پیغام کتاب مقدس، استفاده کنیم.

برگرفته از کتاب دائرةالمعارف کتاب مقدس