بررسی عهدعتیق- ناحوم NAHUM

نویسنده:

این کتاب شامل “رویای ناحوم” (1:1) است که معنی اسم آن “راحتی” بوده و از نام نحمیا به مفهوم “خداوند راحتی می بخشد” یا “راحتی خداوند” ریشه گرفته است (سقوط نینوا که موضوع کتاب ناحوم است راحتی را به یهودا می آورد). هیچ اطلاعاتی در مورد ناحوم به جز محل زندگی او (القوش) وجود ندارد. موضع تقریبی آن نیز ناشناخته است.

تاریخ نگارش:

در قسمت 3: 8-10 نویسنده سخن از سقوط آمون (تبس) می کند که قبل از آن یعنی در سال 663 ق.م. اتفاق افتاد. در هر سه باب ناحوم سقوط نینوا را نبوت می کند که در سال 612 ق.م. عملی گردید. بنابراین ناحوم بین سالهای 663 تا 612 ق.م. این الهام الهی را بیان کرده و از آنجا که او سقوط نینوا را قریب الوقوع می داند (2: 1؛ 3: 14، 19) احتمالاً نزدیک به انتهای این دوره نبوت کرده است. این احتمال او را به دوران سلطنت یوشیا مربوط ساخته و او را با صفنیا و ارمیای جوان معاصر می سازد.

زمینه:

آشور (که به عنوان نینوا ارئه گردیده 1: 1) قبلاً سامره را در نتیجه به اسارت رفتن حکومت شمالی، اسرائیل، ویران ساخته بود (722-721 ق.م.) و اکنون تهدیدی بزرگ برای یهودا نیز محسوب می گردید. آشوری ها بسیار تندخو و ستمگر بودند. پادشاهان ایشان اغلب به این شکل توصیف شده اند که در مجازات اسیران خود بسیار وحشیانه عمل می کردند. آنان از درنده خوبی به عنوان شیوه جنگی و از ریشه کنی مردم به عنوان شیوه سیاسی خود استفاده کرده و اسیران جنگی خود را به سایر قسمتهای امپراطوری آشور تبعید می کردند. رهبران شهرهای فتح شده قبل از اعدام، شکنجه شده و به طرز وحشتناکی قطع عضو می گردیدند (به زیرنویس 3: 3 رجوع کنید). جای تعجب نیست که ترس از آشور به شدت تمام همسایگان او را فرا گرفته بود.

در حدود سال 700 ق.م. پادشاه سنحاریب، نینوا را پایتخت امپراطوری آشور ساخت و این شهر تا به وقوع خرابی آن در سال 612 ق.م. همچنان پایتخت آشور باقی ماند. یونس خرابی آن را زودتر از این اعلام کرده بود (یونس 3: 4) اما توبه ساکنین نینوا تقریباً خرابی آن را به تعویق انداخت. به هر حال به فاصله کوتاهی پس از آن نینوا به شرارت بی اندازه، درنده خوبی و غرور خود بازگشت کرد. شقوت آشوری ها در دوران پادشاهی آشور بانیپال (669-627 ق.م.) یعنی آخرین فرمانروای پر قدرت این امپراطوری به اوج خود رسید. بعد از مرگ او قدرت و نفوذ آشور به سرعت کاهش یافته تا به سال 612 ق.م. کاملاً سقوط کرد (به زیرنویس 1: 14؛ 2: 1 رجوع کنید).

گیرندگان پیغام کتاب:

بعضی از کلمات به یهودا (به 1: 12-13، 15) رجوع کنید) و اما اغلب آن به نینوا (به 1: 11، 14؛ 2: 1، 13؛ 3: 5-17، 19 رجوع کنید) یا به پادشاه آن (3: 18) اشاره می کنند. بنابراین کتاب برای خوانندگان یهودی بوده است.

ویژگی های ادبی:

محتوای آن در وهله نخست شامل داوری (وحی در مورد داوری) با توضیحات و واژه های مناسب و همچنین با حالت، دیدگاه و بیانی خشن است. زبان کتاب شعری بوده و مکرراً از استعاره، تشبیهات، لغات گویی که القاء کننده تصاویری در ذهن هستند و بسیاری عبارات کوتاه و اغلب منقطع استفاده کرده است (برای مثال به 3: 2-3 رجوع کنید). سوالاتی بدیع، جریان افکنده نویسنده را خاطرنشان ساخته که تاکید بخصوصی بر خشم اخلاقی نسبت به بی عدالتی دارد.

موضوع الهیاتی:

نقطه مرکزی کل کتاب، داوری خدا بر نینوا به علت ظلم، بدخویی، بت پرستی و شررات آن است. این کتاب با خرابی شهر به پایان می رسد.

بر طبق رومیان 11: 22 خدا نه تنها مهربان بلکه سخت گیر است. در کتاب ناحوم نه تنها دیر غضب (1: 3) بلکه در روز تنگی ملجای کسانی است که به او اعتماد می کنند (1: 7). همچنین او گناهکار را بی سزا نخواهد گذاشت (1: 3)، در نهایت پادشاهی و عدالت خدا پیروز خواهد گردید.

پادشاهانی که با شرارت و ظلم حکومت می کنند عاقبت مثل آشور حکومت می کنند عاقبت مثل آشور سقوط خواهند کرد. به علاوه ناحوم حاکمیت جهانی خدا را آشکار می سازد. خدا، خداوند تاریخ و تمامی ملتهاست و در نهایت به سرنوشت آنها رسیدگی می کند.

فهرست مطالب:

I– عنوان (1: 1)

II– داوری نینوا (1: 2-159

الف- پادشاهی خداوند و سختگیری وی ( 1: 2-8)

ب- سقوط نینوا و خوشی یهودا (1: 9-15)

III– داوری نینوا (باب 2)

الف- محاصره نینوا (2: 1-10)

ب- سقوط نینوا در مقابل شکوه اولیه آن (2: 11-13)

IV– تخریب کامل نینوا (باب 3)

الف- گناهان نینوا (3: 1-4)

ب- هدایت نینوا (3: 5-19)

برگرفته از کتاب دائرةالمعارف کتاب مقدس