بررسی عهدعتیق- اول پادشاهان 1KINGS و دوم پادشاهان 2KINGS

اول پادشاهان 1KINGS

عنوان:
کتب اول و دوم پادشاهان (همانند اول و دوم سموئیل و اول و دوم تواریخ) در واقع کار ادبی واحدی هستند که در روایت عبری اختصاراً پادشاهان نامیده می شوند. تقسیم بندی این اثر به دو کتاب مجزا به وسیله مترجمین سپتواجنت صورت گرفته است (ترجمه یونانی عهد عتیق). پس از آن این تقسیم بندی در چاپ لاتین ولگیت و چاپهای جدید کتاب مقدس رعایت گردید. در سال 1448 م. این تقسیم بندی در دست مطالب عبریِ کتاب نیز ظاهر گردید و در چاپهای بعدی متن عبری نیز ادامه یافت. هم در ترجمه سپتواجنت و هم در لاتین ولگیت کتب سموئیل و پادشاهان به شکلی معرفی شده اند که بر ارتباط موجود بین این دو کار ادبی تاکید دارند (سپتواجنت: کتاب اول و دوم، سوم و چهارم پادشاهی؛ لاتین ولگیت: اول و دوم، سوم و چهارم پادشاهان). کتب سموئیل و پادشاهان مربوط به کل تاریخ سلطنت، از آغاز تحت خدمات سموئیل تا سقوط آن توسط بابلی ها می باشد.
تقسیم بندی مابین اول و دوم پادشاهان از نقطه ای صحیح ولی از بعضی جهات اختیاری انجام شده است. یعنی به فاصله کوتاهی پس از مرگ اخاب از پادشاهی شمالی (22و37) و یهوشافاط از حکومت جنوبی (22: 50). تقسیم کتاب در این نقطه موجب می گردد که شرح سلطنت اخزیا در اسرائیل ارتباط زیادی مابین پایان کتاب اول پادشاهان (22: 51-53) و آغاز کتاب دوم پادشاهان (باب اول) ایجاد کند. مشابه با آن در روایت خدمات ایلیا وجود دارد که قسمت اعظم آن در کتاب اول پادشاهان (بابهای 17-21) به چشم می خورد ولی کار آخر او به عنوان داوری خدا بر اخزیا و انداختن خرقه اش بر دوش ایلیا در لحظه ربوده شدن در گردباد به سوی آسمان، جزئی از کتاب دوم پادشاهان است (1: 1-2: 17)
نویسنده، منابع و نگارش کتاب:
مدرکی دال بر تعیین هویت نویسنده اول و دوم پادشاهان وجود ندارد. اگر چه بر طبق روایات یهودی نویسندگی کتاب به ارمیا نسبت داده شده ولی امروزه تعداد کمی این احتمال را می پذیرند. به هر صورت آنچه واضح است این است که نویسنده همانند بسیاری از انبیای قوم اسرائیل با کتاب تثنیه آشنایی داشته است. همچنین او در گردآوری تاریخ سلطنت از منابع بسیاری استفاده کرده است. سه منبع از میان آنها نام برده شده است: “کتاب وقایع سلیمان” (11: 41)، کتاب تواریخ ایام پادشاهان اسرائیل (14: 19) و کتاب تواریخ ایام پادشاهان یهودا (14: 29). این احتمال وجود دارد که نویسنده از منابع دیگری نیز استفاده کرده باشد (همانند آنچه که در کتاب تواریخ ذکر شده است).
همچنین بعضی محققین معتقدند که سه منبع ذکر شده در اول و دوم پادشاهان به عنوان وقایع سالانه رسمی دربار از بایگانی سلطنتی در اورشلیم و سامره مورد مطالعه قرار گرفته اند. البته این موضوع به هیچ وجه قطعی نیست و حداقل در این قسمت سوال برانگیز است که چگونه وقایع سالیانه رسمی دربار شامل جزئیات دقیق موعظه هایی است که برای مثال در 16: 20 و 2پادشاهان 15: 5 به آنان اشاره شده است. موضوع سوال برانگیز دیگر در دسترس بودن وقایع سالانه دربار برای بررسی همگان است، همانطور که نویسنده نیز واضحاً این منابع را برای ارجاع به آنان به کار می گیرد. چنین ملاحظاتی بعضی از محققین را به این نتیجه می رساند که این منابع، اسناد و مدرک سلطنت پادشاهان اسرائیل و یهودا بوده است که توسط انبیایی جمع آوری شده که در دوران پادشاهی می زیسته اند. در کتاب اول و دوم تواریخ به تعدادی از این نوشته ها رجوع شده است: “اخبار سموئیل رائی، اخبار ناتان نبی و جاد رائی” (1تواریخ 29: 19)، “نبوت اخیاء شیلونی” و “رویای یعدوی رائی” (2تواریخ 9: 29)، “اخبار شمعیای نبی” (2تواریخ 12: 15)، “اخبار ییهوابن حنانی” (2تواریخ 20: 34)، مدرس تواریخ پادشاهان (2تواریخ 24: 27)، “وقایع او و آخر عزیا”که به وسیله اشعیا ابن آموص نبی نوشته شده (2توایخ 26: 22؛ 2تواریخ 32: 32) و سایر منابع دیگر. برای مثال به احتمال قوی در مورد خدمات ایلیا و الیشع نویسنده از منابع نبوتی (احتمالاً از قرن 8 ق.م.) استفاده کرده که در آن شرح خدمات این دو در مقایسه با موسی و یوشع تنظیم شده است. بعضی محققین کتاب مقدس تاریخ تنظیم کتب اول و دوم پادشاهان را در دورانی پس از آزادی یهویاکین از زندان (562 ق.م.؛ 2پادشاهان 25: 27-30) وپیش از پایان اسارت بابل در سال 538 ق.م. قرار می دهند. بعضی عبارات موجود در اول و دوم پادشاهان از عواملی سخن می گوید که پیش از دوران اسارت وجود داشته و اثر آن تا نقل ماجرا ادامه داشته است. مثلاً عبارت”تا به امروز” (برای مثال به 8: 8 عصاهایی که در حمل تابوت عهد استفاده شده است؛ 9: 20-21 به غلامی گرفتن پسران اقوام شکست خورده، 12: 19 عصیان اسرائیل بر علیه خاندان داود، 2پادشاهان 8: 22 عصیان ادوم بر علیه یهودا). با استفاده از چنین عباراتی به جای اینکه بگوییم نویسنده در دوران پس از اسارت در بابل می زیسته این استدلال قویتر خواهد بود که او در دوران پیش از اسارت در یهودا زندگی می کرده است. اگر این استدلال را بپذیریم بایستی چنین نتیجه گیری کنیم که اصل کتاب، تقریباً در زمان مرگ یوشیا تنظیم گردیده و موضوعات مربوط به دوران پس از مرگ او در دوران تبعید با سال 550 ق.م. به آن اضافه شده است. نظیریه”ویرایش مجدد کتاب” تا اندازه بسیار زیادی با وجود عبارات”تا به امروز” قابل قبول است.
یک راه برای درک این عبارات این است که بپذیریم کاربرد آنها توسط نویسنده نه به صورت شخصی بلکه در حین استفاده از منابع اصلی بوده است. مقایسه 2تواریخ 5: 9 با 1پادشاهان 8: 8 به صحیح بودن این نتیجه گیری اشاره می کند. واضح است که کتاب تواریخ در دوران پس از تبعید نوشته شده ولی کلمات موجود در عبارت مربوط به عصاهایی که تابوت با آنان حمل می گردید ( “تا امروز در آنجا هست” ) در این کتاب نیز به صورت مشابه با کتاب اول پادشاهان به کار رفته است. احتمالاً نویسنده تواریخ این اقتباس را از منبع آن یعنی 1پادشاهان 8: 8 انجام داده است. نویسنده اول و دوم پادشاهان نیز با چنین روشی از منابع قدیمی تر نقل قول کرده است. با این توضیح می توان گفت که نویسنده در دوران تبعید می زیسته و به اختیار خود از منابع موجود استفاده کرده است.
موضوع: پادشاهی و عهد
کتاب اول و دوم پادشاهان حاوی هیچ عبارت صریحی در مورد هدف یا موضوع خود نیستند. به هر حال تأمل در متن نشانگر این است که نویسنده مطالب خود را به طریقی انتخاب و ترتیب داده که این کتاب ادامه تاریخ موجود در کتاب اول و دوم سموئیل باشد یعنی تاریخ پادشاهی که به وسیله عهد تنظیم می گردد. به طور کلی کتاب اول و دوم پادشاهان شرح تاریخ پادشاهان اسرائیل و یهودا در پرتو نور عهد خدا می باشد. فرضیه راهنمای کتاب این است که رفاه و خیریت قوم اسرائیل و پادشاه آن بستگی به اطاعت ایشان از قوانینی دارد که در عهد موسی بیان شده اند.
واضح است که نویسنده طبق اصول تاریخ نگاری جدید در صدد بیان تاریخ اجتماعی، سیاسی و اقتصادی پادشاهی قوم اسرائیل نبوده است. نویسنده مکرراً خواننده را برای کسب اطلاعات جزئی تر در مورد سلطنت پادشاهان مختلف به منابع دیگر ارجاع می دهد(برای مثال رجوع کنید به 11: 41؛ 14: 19 و 29؛ 15: 7؛ 31؛ 16: 5، 14، 20، 27). ارزیابی او از سلطنت بیشتر نسبت به عهد است تا به وضعیت اجتماعی، سیاسی یا اقتصادی آن. از نقطه نظر سیاسی عمری را بایستی به عنوان یکی از مهمترین پادشاهان حکومت شمالی در نظر گرفت. بر طبق سنگ نوشته موآب(به متون قدیمی مربوط به عهد عتیق رجوع کنید) عمری فرمانروایی بود که موآب را تحت انقیاد حکومت شمالی درآورد، مدتها پس از مرگ عمری فرمانروایان آشوری به ییهو به عنوان”پسر عمری” اشاره می کنند(این اشاره یا اشتباهاً به کار رفته و یا اینکه با توجه به قردادهای ادبی موجود در مورد صحبت از پادشاه بعدی حکومت به کار رفته است). ولی با وجود اهمیت سیاسی که حکومت عمری داشت، دوران حکومت او فقط با 6 آیه(16: 23-28) و با ذکر عبارت”آنچه در نظر خداوند ناپسند بود به عمل می آورد و از همه آنانیکه پیش او بودند بدتر کرد” بازگو شده است(16: 25). به همینطور در زمان سلطنت یربعام دوم، حکومت شمالی بهترین دوران سیاسی و اقتصادی خود را داشته ولی بحث در مورد آن اختصاراً بیان شده است(2پادشاهان 14: 23-29).
مثال دیگری که نشانگر توجه بیشتر نویسنده به عهد در مقایسه با اوضاع سیاسی یا اقتصادی است در شرح سلطنت یوشیا دیده می شود. از سالهای نخست سلطنت او چیزی گفته نمی شود اما اصلاحات مذهبی و تجدید حیات روحانی دوران او که در سال هجدهم سلطنت او اتفاق افتاده، با جزئیات آن شرح داده شده است(2پادشاهان 22: 23؛ 28). از انگیزه یوشیا در رویارویی با”نکو” فرعون مصر در مجدو یا در مورد انتقال مهم قدرت جغرافیایی سیاسی آشور به بابل که با این اتفاقات در ارتباط می باشد صحبتی نشده است(به زیرنویس 2پادشاهان 23: 29-30).
آشکار است که توجه نویسنده در کتب اول و دوم پادشاهان معطوف به پادشاهانی است که در دوران سلطنت آنها یا جدایی کامل یا وفاداری نسبت به عهد وجود داشت(با ارتباط مهم بین یک پادشاه و نبی خدا). اخاب پسر عمری مثالی از مورد اول می باشد(17: 1-22: 39). تأثیر حکومت او بسیار وسیع فرض شده است. البته این تنها به دلیل اهمیت سیاسی حکومت وی نبود بلکه او در وفاداری نسبت به عهد خطری جدی محسوب شده و به آنچه در حکومت شمالی آغاز شده بود ادامه داد. نهایتاً تأثیر بت پرستی همسر اخاب، ایزابل بر دختر اخاب عتلیا(مشخص نیست که او دختر ایزابل بوده یا نه) تقریباً باعث قلع و قمعِ خاندان داود در یهودا گردید(2پادشاهان 11: 1-3).
منسی(2پادشاهان 21: 1-18) مثال دیگری از این نوع است. در اینجا نیز جدایی از عهد وجود دارد و شرح ماجرای سلطنت او تأکید بر موضع، قرار دارد نه بر ویژگی های سیاسی آن. همانند گرفتاری ایجاد شده از کشمکش میان آشوری ها و مصری ها(که در اسناد آشوری به آن اشاره شده نه در دوم پادشاهان). ارتداد بیش از حد که مشخصه حکومت منسی است، اسارت یهودا را اجتناب ناپذیر کرد(2پادشاهان 21:10-15؛ 23: 26-27). از دیدگاه مثبت، حزقیا(2پادشاهان 18: 1-20: 21) و یوآش(پادشاهان 22: 1-23: 29) از لحاظ اقدام آنان در تجدید عهد بسیار وسیع عمل کردند. این دو پادشاه تنها پادشاهانی هستند که نویسنده وفادای آنان نسبت به خداوند را به شکل جدیدی بیان می کند(2پادشاهان 18: 3؛ 22: 3). نکته قابل توجه این است که گفته شده تمام پادشاهان حکومت شمالی در نظر خداوند شرارت ورزیده، در طریق یربعام سلوک کرده و قوم اسرائیل را به گناه کشاندند(برای مثال 16: 26، 31:؛22: 52؛ 2پادشاهان 3: 3؛ 10: 29). یربعام به فاصله کوتاهی پس از تقسیم پادشاهی، دو بز طلایی را به جهت پرستش در بیت ئیل و دان قرار داد(12: 26-33؛ 13: 1-6).
در حالی که نویسنده به شرح اطاعت یا نااطاعتی قوم اسرائیل نسبت به عهد سینایی به عنوان اصلی برای تعیین سرنوشت تاریخی آنها می پردازد، اهمیت تاریخی عهد داودی را نیز که در دراز مدت حاصل می گردید و مطابق آن خاندان داود تا ابد سلطنت خواهند کرد، خاطرنشان می سازد. بخصوص اشاره به”نوری” که خداوند به داود وعده می دهد قابل توجه است(11: 36؛ 15: 4؛ 2پادشاهان 8: 19؛ به زیرنویس 2سموئیل 21: 7 رجوع کنید). این اهمیت اشارات کلی به وعده داده شده به داود(8: 20، 25) و در اثیر آن در پیشرفتهای ویژه تاریخی در آینده یهودا نیز آشکار است(11: 12-13، 32؛ 2پادشاهان 19: 34؛ 20: 6). به علاوه او از زندگی و سلطنت داود به عنوان معیاری برای ارزیابی زندگی پادشاهان بعدی استفاده کرده است(برای مثال 9: 4؛ 11: 4؛ 6؛ 33؛ 38؛ 14: 8؛ 15: 3، 5، 11 و 2پادشاهان 16: 2؛ 18: 3؛ 22: 2).
یکی دیگر از ویژگی های ثابت در روایات کتب اول و دوم پادشاهان تأکید بر ارتباط میان نبوت و انجام آن در روند تاریخی پادشاهی است. لااقل در یازده مورد، نبوتی ثبت شده که انجام آن بعداً ذکر گردیده است(برای مثال به 2سموئیل 7: 3 و 1پادشاهان 8: 20؛ 11: 29-39 و 12: 15؛ 13 و 2 پادشاهان 23: 16-18 رجوع کنید). نتیجه چنین تأکیدی این نیست که تاریخ پادشاهی به عنوان سلسله ای از وقایع اتفاقی و یا تنها فعل و انفعالی از اعمال انسانی در نظر گرفته شده بلکه به عنوان سرنوشت تاریخی آشکار بنی اسرائیل تحت هدایت خدای دانا و قادر مطلق یعنی خداوند عهد اسرائیل که بر تمام تاریخ با اهداف عالی خود حکمرانی می کند(8: 56؛ 2پادشاهان 10: 10).
نویسنده همچنین بر اهمیت نقش انبیا به عنوان فرستادگان رسمی از بارگاه خدای عهد اسرائیل تأکید دارد. خدای اسرائیل پادشاه بزرگی است که قوم اسرائیل بر طبق عهدی که با او بسته به خدمت او در آمده است. خداوند تعداد زیادی انبیا را می فرستد تا پادشاه قوم را به وفاداری نسبت به عهد دعوت کند(2پادشاهان 17: 13). قوم نیز به اکثر هشدارها و نصایح آنان توجهی نکردند. به بسیاری از این انبیا و نبیه ها در روایات موجود در اول پادشاهان اشاره شده است(برای مثال اخیا 11: 29-39 . 13: 5-18؛ اشعیا 12: 22-24؛ میکایا 22: 8-28؛ یونس ، 2پادشاهان 14: 25؛ اشعیا ؛ 2 پادشاهان19: 1-7، 20-34؛ حلده ، 2پادشاهان 22:14-20).
ولی به طور خاص به خدمات ایلیا و الیشع توجه بیشتری شده است(1پادشاهان 17-19؛ 2پادشاهان 1-13).
تصویر این ویژگی ها در کتب اول و دوم پادشاهان حاکی از آن است که دلیل نگارش آن توضیح علت وضعیت تحقیرآمیز قوم در هنگام تبعید است. وضعیتی که در اثر شکست مداوم عهد و لجاجت در مقابل آن ایجاد گردید. بعد از مدتها صبر، خدا با تبعید بنی اسرائیل، ایشان را در معرض لعنتهای عهد که از همان ابتدا نیز هشداری برای آنان محسوب می گردید، قرار داد(لاویان 26: 27-45؛ تثنیه 28: 64-6). این مطلب در مورد به اسارت رفتن پادشاهی شمالی در 2پادشاهان 17: 7-23؛ 18: 10-12 و پادشاهی جنوبی در 2پادشاهان 21 واضح است. اصلاحات روحانی در دوران یوشیا در حکومت جنوبی بسایر جزئی و با تأخیر بررسی شده است(2پادشاهان 23: 26-27؛ 24: 3).
پس از آن کتاب، تجزیه و تحلیلی گذشته نگر نسبت به تاریخ قوم اسرائیل ارائه می کند و دلایل سقوط سامره و اورشلیم و پادشاهان مربوط به آن و تجربه تلخ و تحمیلی تبعید را شرح می دهد. البته این بدان معنا نیست که امیدی به آینده وجود ندارد. نویسنده دائماً وعده داوری را به عنوان اساسی در نظر می گیرد که بنی اسرائیل در هنگام تبعید به وسیله آن می تواند به آینده با امیدواری بنگرد، نه ناامیدی. و در این ارتباط با ذکر آیه انتهای کتاب که مربوط به آزادی یهویاکین از زندان و ارتقاء او در دربار است(2پادشاهان 25: 27-30) بر اهمیت موضوع می افزاید.
راه آینده برای کار جدید خداوند در وفاداری او نسبت به وعده اش به خاندان داود، گشوده باقی می ماند. به خاطر سپردن این نکته حائز اهمیت است که گرچه نویسنده بدون شک یک یهودی تبعیدی بوده و گرچه در زمان نگارش کتاب بیش از یک قرن از تبعید حکومت شمالی می گذشت ولی حیطه توجه او به کل بنی اسرائیل(یعنی کل قومی که عهد با ایشان بسته شده بود) مربوط می گردد. نویسنده و انبیا نه تنها تقسیم پادشاهی را به عنوان طرد ده قبیله در نظر نداشتند بلکه به اسارت رفتن نخست حکومت شمالی را نیز به عنوان محرومیت دائمی ده قبیله شمالی از آینده بنی اسرائیل نمی دیدند.
ترتیب زمانی وقایع:
کتب اول و دوم پادشاهان به وفور اطلاعاتی در مورد ترتیب زمانی وقایع در اختیار خواننده قرار می دهد. نه تنها مدت زمان سلطنت هر یک از پادشاهان ارائه شده بلکه بعد از تقسیم پادشاهی، همزمانی آغاز سلطنت هر کدام از پادشاهان نیز با مدت زمان سلطنت پادشاه حکومت مقابل آن بیان شده است. اغلب اطلاعاتی دیگر مانند سن پادشاه در زمان به حکومت رسیدن وی نیز ارائه گردیده است.
با ترکیب اطلاعات حاصل از کتاب مقدس و اسناد تاریخی آشوری، سال 853 ق.م. به عنوان سال مرگ اخاب و سال 841 ق.م. سال آغاز سلطنت ییهو ثابت شده است. سالهایی که در آن اخاب و ییهو با شلمناصر سوم ارتباط داشته اند نیز جزء تاریخ های تعریف شده می باشند(با محاسبات نجومی بر اساس منبعی آشوری و در ارتباط با وقوع یک خورشید گرفتگی). با وجود چنین نقاط ثابتی در تاریخ، این امکان وجود دارد که در ردیف پادشاهان اسرائیل و یهودا، تاریخ مربوط به هر کدام از پادشاهان را تعیین کرد. از همین طریق تاریخ تقسیم پادشاهی 930 ق.م. سقوط سامره به دست آشوری ها در سال 721-722 ق.م. و سقوط اورشلیم به دست بابل در 586 ق.م. تعیین گردیده اند.
اطلاعات مربوط به همزمانی سلطنت پادشاهان اسرائیل و یهودا مشکلات بغرنجی را ایجاد می کند که تقریباً مدتها آنها را غیر قابل حل می پنداشتند. در سالهای اخیر با در نظر داشتن احتمال همزمانی سلطنت ها، سلطنت مشترک میان پسران و پدرانشان، اختلافاتی که در سال شروع رسمی پادشاهی هر کدام از پادشاهان وجود دارد و اختلاف در شیوه ای که اولین سال پادشاهی محاسبه شده، این مشکلات به شیوه مطلوبی رفع گردیده است. (به زیرنویس 15: 33؛ 2پادشاهان 8: 25 رجوع کنید و همچنین به نمودار پادشاهان اسرائیل و یهودا رجوع کنید).
محتوا:
کتب اول و دوم پادشاهان شرح پادشاهی در قوم اسرائیل از زمانی نزدیک به سلطنت داود تا زمان تبعید به بابل است. بعد از شرح جامع پادشاهی سلیمان، به شرح تقسیم پادشاهی پرداخته و پس از آن با تخمین تاریخ همزمانی حکومتها، تصویری از گسترش متقابل دو پادشاهی را ارائه می کند.
پادشاهی در حکومت شمالی از تزلزل و زور، در رنج و عذاب بود. بیست پادشاه از ۹ سلسله متفاوت در عرض ۲۱۰ سال پس از تقسیم پادشاهی در سال ۹۳۰ ق.م. تا سقوط سامره در سال ۷۲۱ تا ۷۲۲ ق.م. سلطنت کرده و در حکومت جنوبی ۲۰ پادشاه و همه از نسل داود (به استثناي عتلیا که برای مدت کوتاهی حکومت را غصب کرد) در یک دوره ۳۴۵ ساله از تقسیم پادشاهی تا سقوط اورشلیم در سال ۵۸۶ ق.م. حکومت کردند.
فهرست مطالب:
اول و دوم پادشاهان به طور کلی به وسیله ارتباط محتوای آن با دورانهای عمده تاریخی که در آن شرح داده شده و با توجه به خدمت ایلیا و الیشع فهرست بندی می گردد.
I_ عصر سلیمان (۱: ۱-۱۲: ۲۴)
الف- به پادشاهی رسیدن سلیمان (۱: ۱-۲: ۱۲)
ب- استحکام حکومت سلیمان (۲:۱۳-۴۶)
پ- حکمت سلیمان (باب ۳)
ت- مشخصات سلطنت سلیمان (باب ۴)
ث- طرح ساختمانی سلیمان (۵: ۱-۹: ۹)
1- تدارک برای ساختمان هیکل (باب ۵)
2- ساختمان هیکل (باب ۶)
3- ساختمان قصر (۷: ۱-۱۲)
4- تزئینات هیکل (۷: ۱۳-۵۱)
5- تخصیص هیکل (باب ۸)
6- پاسخ و هشدار خداوند (۹: ۱-۹)
ج- مشخصات حکومت سلیمان (۹: ۱۰-۱۰: ۲۹)
چ- حماقت سلیمان (۱۱: ۱-۱۳)
ح- مورد تهدید قرار گرفتن سلطنت سلیمان (۱۱: ۱۴-۴۳)
خ- به پادشاهی رسیدن رحبعام (۱۲: ۱-۲۴)
II- اسرائیل و یهودا از یربعام و رحبعام تا اخاب و آسا (۱۲: ۲۵-۱۶: ۳۴)
الف- یربعام اول از اسرائیل (12: 25-۱۴: ۲۰)
ب- رحبعام از یهودا (۱۴: ۲۱-۳۱)
پ- ابیا از یهودا (۱۵: ۱-۸)
ت- آسا از یهودا (۱۵: ۹-۲۴)
ث- ناداب از اسرائیل (۱۵: ۲۵-۳۲)
ج- معشا از اسرائیل (۱۵: ۳۳-۱۶: ۷)
چ- ایله از اسرائیل (۱۶: ۸-۱۴)
ح- زمری از اسرائیل (۱۶: ۱۵-۲۰)
خ- عمری از اسرائیل (۱۶: ۲۱-۲۸)
د- اخاب از اسرائیل (۱۶: ۲۹-۳۴)
III- خدمات ایلیا و الیشع و سایر انبیا از دوران اخاب، آسا تا یورام و یهوشافاط (۱۷: ۱-۲پادشاهان ۸: ۱۵)
الف- ایلیا (و سایر انبیا) در دوران سلطنت اخاب (۱۷: ۱-۲۲: ۳۰)
1- ایلیا و خشکسالی (باب ۱۷)
2- ایلیا در کوه کرمل (باب ۱۸)
3- فرار ایلیا به حوریب (باب ۱۹)
4- نبی، اخاب را به دلیل احتیاط در مقابل بن هدد محکوم می کند (باب ۲۰)
5- ایلیا اخاب را به دلیل تاکستان تابوت محکوم می کند (باب ۲۱)
6- میکایا مرگ اخاب را نبوت می کند؛ وقوع این نبوت (۲۲: ۱-۴۰)
ب- یهوشافاط از یهودا (۲۲: ۴۱-۵۰)
پ- اخزیا از اسرائیل، آخرین نبوت ایلیا (۲۲: ۵۱ الی ۲ پادشاهان ۱: ۱۸)
ت- انتقال ایلیا: جانشینی الیشع (۲پادشاهان ۲: ۱-۱۸)
ث- الیشع در زمان سلطنت یورام (۲: ۱۵-۱۹)
1- اولین نشانه های معجزه آمیز الیشع (۲: ۱۹-۲۵)
2- الیشع در جنگ بر علیه موآب (باب ۳)
3- خدمت الیشع به اشخاص نیازمند در اسرائیل (باب ۴)
4- شفای نعمان توسط الیشع (باب ۵)
5- الیشع به یکی از انبیا در پیدا کردن تبر گمشده کمک می کند (۶: ۱-۷)
6- الیشع یورام را از دست مهاجمان آرامی رهایی می دهد (۶: ۸-۲۳)
7- شکست محاصره سامره توسط ارامیان بر طبق نبوت الیشع (۶: ۲۴-۷: ۲۰)
8- باز پس دادن ملک شونمی (۸: ۱-۶)
9- الیشع ظلم حزائیل بر اسرائیل را پیشگویی می کند (۸: ۷-۱۵)
IV- اسرائیل و یهودا از یورام، یهورام تا به اسارت رفتن اسرائیل (۲پادشاهان ۸: ۱۶-۱۷:۴۱)
الف- یهورام از یهودا (۸: ۱۷-۲۴)
ب- اخزیا از یهودا (۸: ۲۵-۲۹)
پ- شورش و سلطنت ییهو (بابهای ۹-۱۰)
1- دستور الیشع مبنی بر مسح ییهو (۹: ۱-۱۳)
2- قتل یورام و اخزیا به دست ییهو (۹: ۱۴-۲۹)
3- اعدام ایزابل به دست ییهو (۹: ۳۰-۳۷)
4- کشتار خانواده اخاب به دست ییهو (۱۰: ۱-۱۷)
5- ریشه کنی پرستش بعل به دست ییهو (۱۰: ۱۸-۳۶)
ت- عتلیا و یوآش از یهودا؛ تعمیر هیکل (بابهای ۱۱ الی ۱۲)
ث- یهوآخاز از اسرائیل (۱۳: ۱-۹)
ج- یوآش از اسرائیل؛ آخرین نبوت الیشع (۱۳: ۱۰-۲۵)
چ- امصیا از یهودا (۱۴: ۱-۲۲)
ح- یربعام دوم از اسرائیل (۱۴: ۲۳-۲۹)
خ- عزریا از یهودا (۱۵: ۱-۱۷)
د- زکریا از اسرائیل (۱۵: ۸-۱۲)
ذ- شلوم از اسرائیل (۱۵: ۱۳-۱۶)
ر- منحیم از اسرائیل (۱۵: ۱۷-۲۲)
ز- فقحیا از اسرائیل (۱۵: ۲۳-۲۶)
س- فقح از اسرائیل (۱۵: ۲۷-۳۱)
ش- یوتام از یهودا (۱۵: ۳۲-۳۸)
ص- آحاز از یهودا (باب ۱۶)
ض- هوشع از اسرائیل (۱۷: ۱-۶)
ط- تبعید از اسرائیل؛ استقرار مجدد در سرزمین (۱۷: ۷-۴۱)
V- یهودا از حزقیا تا اسارت به بابل (۲پادشاهان ۱۸-۲۵)
الف- حزقیا (بابهای ۱۸-۲۰)
1- سلطنت پسندیده و موفق حزقیا (۱۸: ۱-۸)
2- تهدید آشوری ها و رهایی از آن (۱۸: ۹-۱۹: ۳۷)
3- بیماری حزقیا و اتحاد با بابل (باب ۲۰)
ب- منسی (۲۱: ۱-۱۸)
پ- امنون (۲۱: ۱۹-۲۶)
ت- یوشیا (۲۲:۱-۲۳: ۳۰)
1- تعمیر هیکل؛ کشف کتاب شریعت (باب ۲۳)
2- تجدید عهد، پایان سلطنت یوشیا (۲۳: ۱-۳۰)
ث- تبعید یهودیان به مصر (۲۳: ۳۰-۳۵)
ج- یهویاکیم؛ اولین حمله بابلی ها (۲۳: ۳۶-۲۴: ۷)
چ- یهویاکین؛ حمله دوم بابلی ها (۲۴: ۸-۱۷)
ح- صدقیا (۲۴: ۱۸-۲۰)
خ- به اسارت رفتن یهودا توسط بابل (۲۵: ۱-۲۱)
د- انتقال باقی ماندگان به مصر (۲۵: ۲۲-۲۶)
ذ- ارتقاء یهویاکین در بابل (۲۵: ۲۷-۳۰)

دوم پادشاهان 2KINGS
به مقدمه اول پادشاهان رجوع کنید.
فهرست:
به معرفی کتب اول پادشاهان، قسمت فهرست مطالب رجوع کنید.

برگرفته از کتاب دائرةالمعارف کتاب مقدس