منشاء انجیل یوحنا چیست؟

انجیل یوحنا در میان چهار انجیل رسمی عجیب ترین و شاید پرارزش ترین انجیل است. هر چند به همان مطالبی که در سایر اناجیل ذکر شده مربوط می گردد ولی از نظر ترکیب و طرز نگارش کاملاً متفاوت می باشد. در آن هیچ مثلی وجود ندارد و در آن فقط هفت معجزه یافت می شود که پنج مورد آن در جای دیگری مذکور نمی باشد. سخنان عیسی در این انجیل عموماً در بارۀ شخص خودش است نه امور اخلاقی مربوط به ملکوت. مصاحبه های شخصی زیاد است و در مورد تماس عیسی با مردم بیشتر از تماسهای عمومی او تأکید به عمل آمده است. تأکید از نظر الهیات در این انجیل زیاد است و مخصوصاً در مورد چگونگی شخصیت عیسی و مفهوم ایمان آوردن به او سخن به میان می آید.

          به علت تفاوت اساسی موجود بین انجیل یوحنا و سه انجیل هم نظر، در مورد صحت و اعتبار آن سؤالاتی پیش آمده است. جواب این سؤالات را می توان در منشاء و هدف این انجیل یافت. طبق روایات موجود این انجیل توسط یوحنا پسر زبدی نوشته شده که دیرتر از تمام رسولان مسیح بدرود حیات گفته است. وی این انجیل را در سالهای آخر عمر خود در افسس نوشت. هر چند به این نظریه حملات زیادی شده است، ولی هنوز هم از بهترین فرضیه ها به شمار می رود. چون اطلاعات ما در مورد کلیساها در پایان قرن اول بسیار محدود است، به سختی می توان در مورد منشاء این انجیل دقیقاً سخن گفت.

          اولین اشاره ای که در مورد انجیل یوحنا وجود دارد در نقل قولی است که یوسبیوس از پاپیاس به عمل می آورد. در این نقل قول اشاره شده است به یوحنا که رسول مسیح بود و همچنین از یک یوحنا که از مشایخ و از معاصرین او بود سخن گفته می شود. یوسبیوس چنین نتیجه می گیرد که اینها دو نفر متفاوت هستند و می گوید که در افسس دو مقبره دیده است که هر دو به یوحنا تعلق داشته اند. چون آثار پاپیاس در حال حاضر در دسترس ما نیست، نمی توان مقصود اصلی او را صرفنظر از تفسیر یوسبیوس درک کرد. احتمال دارد که یوسبیوس در مورد درک مقصود پاپیاس دچار اشتباه شده باشد. هیچ مانعی وجود ندارد که رسول مسیح در عین حال شیخ هم نامیده شود و شاید مقصود پاپیاس این بود که هر چند بیشتر رسولان مسیح به سرای ابدی شتافته بودند ولی در زمان حیات وی یک یا دو نفر آنها در قید حیات بودند و به فرمایشات و اعمال مسیح شهادت می دادند.

          این فرضیه که انجیل چهارم اثر یک شیخ مسیحی به نام یوحنا بوده و نه اثر یوحنای رسول به طور قطع به ثبوت نرسیده است. تمام شهادتهای آباء کلیسا از زمان آیرنیوس تأیید می نمایند که نویسندۀ انجیل چهارم همان یوحنای رسول بوده است. کلمنت اسکندریه (190 میلادی)، اریجن (حدود 220 میلادی)، هیپولیتوس (حدود 225 میلادی)، ترتولیان (حدود 200 میلادی)، نسخۀ مراتوری (حدود 170 میلادی) همگی اتفاق نظر دارند که نویسندۀ انجیل چهارم یوحنا پسر زبدی بوده است.

برگرفته از کتاب معرفی عهدجدید

نوشته: مِریل سی تِنی

ترجمه: کشیش طاطه وس میکائیلیان