مقایسه جایگاه زن در مسیحیت و اسلام: حقوق زنان در اسلام

حقوق زنان در اسلام

برخی این عادت اعراب پیش از اسلام را شنیده اند که فرزند مؤنث تازه به دنیا آمده را زنده به گور می کرده اند. و این در میان اعراب شرم آور بوده که همسر یکی از آنها برایش فرزند دختر بدنیا بیاورد. و با آمدن اسلام، این کشتار کودکان بیگناه کاملاً ممنوع میشود. این حکم اسلام تمایز بسیار زیادی را برای دین جدید به همراه می آورد و محمد را در نگاه پیروانش بسیار محبوب می گرداند. ولی در این جا لازم است بدانیم که این کار در واقع در میان اعراب یک عرف همه گیر نبوده بلکه فقط در میان قبایلی که فرهنگ بسیار بی ثباتی داشتند وبقای آنها بیشتر به نبرد و حمله به دیگر قبایل وابسته بوده وجود داشته. بنابراین بعد از اینکه این قبایل به اسلام گرویدند، رسوم قدیمی خود را رها کردند. با این حال هنوز هم احساسات کلی نسبت به زنان در کل منطقه همچنان منفی بوده.

ضمن اینکه احترام عمیقی نسبت به محمد در رابطه با نقشی که در ممنوعیت قتل نوزادن بی گناه داشته، دارم ولی ای کاش او حقوقی بیشتر از اعطای حق زندگی برای زنان برایشان به ارمغان آورده بود. بدیهی است که به زن هیچ حقی برای حفاظت از خود و داشتن ارزش و احترام از دیدگاه جامعه اسلامی داده نشده است. پیشتر نیز در بحثمان دیدیم که اسلام چگونه جایگاه زن را در جامعه پایین می آورد. حتی خود پیامبر اظهار می دارد که زن از نظر فکری و مذهبی موجودی ناقص است.

از نظر فکری، تا آنجا پیش می رود که فقه اسلامی شهادت یک زن در دادگاه را پذیرا نیست، به حدی که در صورت لزوم، شهادت دو زن معادل شهادت یک مرد به حساب می آید.

پس ولىّ او بايد با (رعايت‏) عدالت‏، املا نمايد. و دو شاهد از مردانتان را به شهادت طلبيد، پس اگر دو مرد نبودند، مردى را با دو زن‏، از ميان گواهانى كه (به عدالت آنان‏) رضايت داريد (گواه بگيريد)، تا (اگر) يكى از آن دو (زن‏) فراموش كرد، (زنِ‏) ديگر، وى را يادآورى كند. و چون گواهان احضار شوند، نبايد خوددارى ورزند. (سوره بقره آیه۲۸۲)

از نظر مذهبی نیز، زنان به خاطر دوران عادت ماهیانه شان ناقص به حساب می آیند و از نظر روحانی در موقعیت غیرمتعادل محسوب می شوند بنابر این از گذاشتن نماز و داشتن روزه مداوم معاف می باشند. اگرچه دوران قاعدگی او از نظر بیولوژیک در باروری وی در آینده کمک می کند و وسیله ای است برای ادامه گونه ها، اما مزاحم ارتباط روحانی او می شود. با این حال چنین برداشت می شود  که او پس از گذر از این دوران همچنان در زندگی روزمره یک زن می باشد و نیز مؤثر … تا اینکه با این سخن پیامبر به نقل از البخاری برمی خوریم که می گوید:

«اي گروه زنان!

صدقه دهيد زيرا شما را بيشترين اهل دوزخ ديدم».
پرسيدند: چرا؟ اي رسول خدا – صلى الله عليه وسلم -! پيامبر اكرم – صلى الله عليه وسلم – فرمود: «بخاطر اينكه شما بكثرت نفرين مي كنيد و از شوهرانتان نافرماني نموده و ناسپاسي مي كنيد و هيچ ناقص عقل و ديني نمي تواند مانند شما، مردان عاقل را فريب بدهد».
عرض كردند: اي رسول خدا – صلى الله عليه وسلم -! نقصان عقل و دين ما چيست؟
فرمود: «مگر نه اين است كه گواهي يك زن، نصف گواهي مرد محسوب مي شود»؟ گفتند: بلي.
رسول خدا – صلى الله عليه وسلم – فرمود: «اين خود، نشانگر نقص عقل شما است».
آنحضرت – صلى الله عليه وسلم – باز فرمود: «مگر نه اينكه در ايام حيض و قاعدگي، نماز نمي خوانيد و روزه نمي گيريد»؟
عرض كردند: بلي. رسول الله – صلى الله عليه وسلم – فرمود: «اين هم دليل بر نقص دين شماست».
صحيح البخاري (1/ 68)

و از این جهت که زنان دارای نقایص زیادی می باشند، الزاماً می بایست آنها را از بالا هدایت کرد و وقتی سرکشی می کنند باید آنها را سرکوب نمود، و می بایست بدون کمترین اعتراضی، اطاعت کامل را  از آنان توقع داشته باشید و مانند بره هرکجا که پدر، برادر و بعداً شوهرشان میخواهند به دنبال آنان روانه شوند. در اینجا ممکن است این سؤال پیش بیاید که: "  آیا زنان از هیچ حقوقی برخوردار نیستند؟" و شما پاسخ بدهید: " البته که هستند!" اما این کار ما نیست که تصمیم بگیریم حق زنان در کجای کار حفظ می شود.

هنگامی که از پیامبر در این باره سؤال می شود که : " زن برگردن مرد چه حقی دارد؟" او پاسخ  می دهد: اگر مرد خوارک می خورد، به او نیز بدهد، و وقتی او لباس می پوشد، برای زنش نیز لباس فراهم کند، و از برهم زدن قیافه او و ضرب و شتم بیش از حدّش یا ترک کردنش، مگر در خانه بپرهیزد."

پس اینها حقوق او هستند: کتک زدنش تا جایی که قیافه اش بهم نریزد (ولو اینکه صدمه روحی و روانی ببیند) و اینکه فقط در خانه ترک شود – یعنی زمانی که در بیشترین نیازش به تنها شوهرش قرار دارد، از هم خوابگی با او محروم شود. به خاطر دارید که او حق ازدواج با چهار مرد را ندارد … و اینکه او برابر با هر عضو دیگری از خانواده شوهرش، از خوراک و پوشاک برخوردار می شود و نه چیز دیگری. به او ارزشی بالاتر از این داده نشده! (سوره نساء آیه ۳۳ را مشاهده فرمایید) تا حقوق مرد و زن از چیزهای ممکن تا غیرممکن را در یابید. زن باید به هر بهایی که شده شوهرش را راضی نگه دارد. این برای او همه چیز می باشد. باید برای او احترام قائل باشد و او را  تا درجات والای روحانی ارج نهد. پیامبر در اینجا خاطرنشان می سازد که: اگر بعنوان جزئی از عبادت چنین مقرر شده بود که زن می بایست غیر از خدا نزد کسی زانو بزند، این حکم را می داد که زنان در مقابل شوهرانشان زانو بزنند! زنان همچنین مؤظف هستند که هر ساعت از شب یا روز برای تأمین نیازهای جنسی شوهر خود،  صرف نظر از اینکه در چه شرایطی می باشند، حتی در هنگام بیماری آماده باشند … این به ابوهریره در " الطيالسی "نسبت داده شده که پیامبر به وی گفت: مرد حق دارد حتی در زمان قاعدگی هم با وی نزدیکی نماید.

تا این حد زیاد در باره مسائل جنسی در اسلام اشاره شده! اما راستی در باره امور اجتماعی چطور؟

همانطور که پیشتر هم اشاره شد، شهادت هیچ زنی در دادگاه پذیرفته نیست. در مورد سایر معاملات حقوقی نیز این موضوع صادق است. با زنان بسیار فرومایه تر از مردان برخورد می شود. بعنوان مثال، به زنان به اندازه مردان میراث تقسیم نمی شود و مردان دارای سهم بسیار بیشتری هستند چون در مذهب و شعور کامل هستند! و با توجه به اینکه زنان چنین نیستند، پس یک سوم ارث را صاحب می شوند. در سوره نساء چنین می خوانیم: سهم مردان دو برابر سهم زنان و  غیره که در آن فهرستی از حقوق مدنی زنان در جامعه اسلامی نیز وجود دارد.

نوشته: سلمان حسن جبّار

منبع مقاله به زبان انگلیسی:

//www.answering-islam.org/Women/place.html