شق القمر، معجزه ای  که حقیقت ندارد.

شق القمر، معجزه ای  که حقیقت ندارد.

ترویج و گسترش معجزات در قرآن، با هدف نشان دادن کارهای بزرگ قرآن و اسلام، یکی از روش های معمول مفسرین اسلامی است. این معجزات خیالی، با هدف اسطوره سازی، به شکلی باور نکردنی در زمره باورهای دینی پیروان این دین جای گرفته و قرنهاست که برای ترویج هر چه بیشتر آن تلاش می شود.

ازجمله این معجزات می توان به شق القمر اشاره نمود. مسلمانان ادعا می كنند كه پیامبرشان محمد، با انگشت  ماه را دو نيم كرده است كه اصطلاحاً  آن را انشقاق القمر يا شق القمر می نامند.

آنها اعتقاد دارند كه شق القمر، معجزه ای از محمد می باشد که در مكّه به انجام رسیده است.

وقتی به آیات اول و دوم سوره القمر در قرآن مراجعه می کنیم با این عبارات رو به رو می شویم:

“اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانْشَقَّ الْقَمَرُ

وَإِنْ يَرَوْا آيَةً يُعْرِضُوا وَيَقُولُوا سِحْرٌ مُسْتَمِرٌّ”

ترجمه آیات :

 “نزديك شد قيامت و ماه شكافت

 و هر گاه نشانه ایى ببينند روى بگردانند و گويند سحرى دايم است”

آقای علامه طباطبائى در کتاب تفسيرالميزان در دو جا ذكر نموده كه‏ اين معجزه پنج‏ سال قبل ازهجرت، در آغاز شب چهاردهم ذیحجه یکی از ماه های اسلامی اتفاق افتاده و مدت آن بسیار کوتاه بوده است.

اما ماجرای این داستان در روايات مختلفى كه در تواريخ شيعه و اهل سنت از ابن عباس و انس بن مالك و ديگران نقل شده عموماً به این صورت است که:

اين معجزه بنا به درخواست جمعى از سران قريش و کافرانی چون ابوجهل، وليد بن مغيره، عاص بن وائل و ديگران انجام شد. آنها در يكى از شب ها كه ماه به صورت قرص کامل در آسمان نمایان بود به نزد محمد آمده و گفتند:

اگر در ادعاى نبوت خود راستگو وصادق هستى دستور بده اين ماه دو نيم شود.

محمد در جواب آنها می گوید:

آیا اگر من اينكار را انجام بدهم به من ايمان خواهيد آورد؟  مخالفین وی گفتند: آری. در ادامه آمده است که محمد از خداى خود الله، درخواست اين معجزه را نمود و ناگهان  ماه به دو نيم تقسیم شد به نحوی که كوه‏ حرا را در ميان آن ديدند و سپس ماه به حالت قبل بازگشته و دو نيمه آن به هم‏ چسبيد. سرانجام محمد گفت: اشهدوا،اشهدوا، يعنى گواه باشيد و بنگريد.

غیر از اینکه وقوع چنین پدیده ای از نگاه علمی غیر ممکن و محال به نظر می آید، از بزرگ ‌ترین ایرادات مطرح‌ شده علیه ادعای شق‌القمر، این پرسش ‌است که چرا این واقعه مهم در هیچ سند تاریخیِ غیراسلامی در جهان اشاره نشده است؟

اگر شق‌القمر حقیقت داشت، پس چرا هیچ یک از منجمین دیگر در جهان، آن را به ثبت نرساندند، و چرا این واقعه فقط درنوشته‌ های مسلمین دیده می‌شود؟

 اسلامگرایان  مدعی هستند که روایات بسیاری نیز به وقوع این معجزه محمد اشاره نموده اند و می گویند که صحت وقوع شق القمر از محمد مانند حضور خورشید در وسط آسمان است. اصحاب محمد مانند تابعین اخیار، همچون عبد اله بن مسعود، انس پسر مالک، حذیفه یمانى، ابن عباس، جبیر بن مطعم، عبد اله بن عمرو و جمیع اهل تفسیر به آن اشاره کردند.

با این تفاسیر به سراغ کتاب صحیح مسلم جلد چهارم می رویم تا روایتی که منتسب به عبداله بن مسعود است را از مطالب این کتاب بررسی کنیم.

عبداله بن مسعود در این کتب می گوید:

“انشق القمرعلى عهد رسول االله فلقتين فستر الجبل فلقة وكانت فلقة فوق الجبل فقال رسول االله اللهم أشهد”

ترجمه:

“ماه در زمان رسول االله (محمد) به دو نيمه شكافته شد پس نيمى از آن را كوه پوشاند و رسول الله گفت خدايا شاهد باش.”

این روایت به دلایل متعددی نادرست است. اولاً جمله اقتربت الساعه در مورد قيامت (الساعه) بوده و مفهوم آن اينست كه درزمان نزديك شدن روز  قيامت ماه شكافته مى شود. پس بسيار غير معقول است که آن را به زمان محمد منتسب کرد.  دو كلمه ى اين جمله در مورد قيامت و دو كلمه ى بعدى آن در مورد چيز ديگرى روایت می شود.

 دوماً عبارت انشق القمر بطور واضح بر معجزه ایی از سوی محمد دلالت ندارد.

اگر به  معجزاتی كه در قرآن به موسى و عيسى نسبت داده شده است توجه کنیم خواهیم دید که  به صراحت معجزات صورت گرفته، شرح داده شده اند؛ ولی اگر حديث و روایتی که از عبداله بن مسعود در کتاب صحیح مسلم وجود نداشت، اولين معنى كه از آيات سوره القمر به ذهن مى رسید روز قيامت بود.

در ضمن اگر انشق القمر برای مسلمانان معجزه باشد، باید این واقعیت را نیز بپذیرند که در قرآن تناقضات بسیاری موجود است که همگى آنها نافی معجزه براى محمد هستند. برای مثال شما را دعوت می کنم به سوره الاسراء آیه 59 مراجعه نموده و این آیه را مطالعه نمایید:

“-وَمَا مَنَعَنَا أَن نُّرْسِلَ بِالآيَاتِ إِلاَّ أَن كَذَّبَ بِهَا الأَوَّلُونَ وَآتَيْنَا ثَمُودَ النَّاقَةَ مُبْصِرَةً فَظَلَمُواْ بِهَا وَمَا نُرْسِلُ بِالآيَاتِ إِلاَّ تَخْوِيفًا”

ترجمه:

“و (چيزى) ما را از فرستادن معجزات باز نداشت جز اينكه پيشينيان آنها را به دروغ گرفتند.”

اين آيه در قرآن به صراحت می گوید كه خدا قصد دادن معجزه به محمد را نداشته است. بنابراین قبول

شق القمر بعنوان یک معجزه در حقيقت برای مسلمین به نوعی قبول تناقض در قرآن است!

 اگر معجزه ای به نام  شق القمر توسط محمد برای مردم به انجام رسیده بود، محمد در زمانهاى بعدى مجبور نبود که در جواب درخواست معجزه، طفره برود، بلكه با صراحت و افتخار مى گفت كه من شق القمر انجام داده ام و  اصحاب زمان او هم به آن شهادت مى دادند. اما محمد در هيچ جاى قرآن و حديث، نامی از این معجزه خیالی نمی برد.

منشاء معجزه شق القمر عبداله بن مسعود است و راويان ديگری چون ابن عباس و انس بن مالك در آن زمان حتی  متولد نشده بودند. اگر واقعاً چنين معجزه اى به اين بزرگى رخ داده بود، بايد حداقل اهالى شهر مكّه آنرا می دیدند و همگان بر آن شهادت می دادند؛ نه اينكه منشاء این داستان تنها يك نفر به اسم عبداله پسر مسعود باشد.

 در این معجزه صحبت از قمر (ماه) است. این سیاره همیشه در فضای دور زمین دیده می شود و اگر چنين معجزه اى اتفاق افتاده بود، می بایست مردم شهرهاى مختلف عربستان سعودی و كشورهاى مجاور مثل ايران و… نیز ديده باشند تا آنها هم به پیامبری محمد ایمان بیاورند. ولى هيچ گزارش تاريخى در هيچ جاى ديگر حتی  شهرهاى مجاور همچون مدينه، در تأييد معجزه شق القمر وجود ندارد.

اما متأسفانه مسلمانان به هر دری می زنند تا معجزه ای برای محمد و کتاب وی یعنی قرآن بیاورند.

گویا جديداً با اشاره به شایعه تأیید شق القمر، توسط سازمان فضایی ناسا، در پی اثبات این معجزه خیالی هستند.

یکی از عکس های استفاده شده در سایت های اسلامی در دفاع از این شایعه، گسل معروف “سن آندریاس” در آمریکاست که ارتباطی با ماه ندارد. یکی دیگر از عکس هایی که در این شایعه به آن استناد شده، خطی شیاری شکل در کره ماه است. در توضیح این عکس در سایت های اسلامی  آمده: شیارهای روی ماه اولین بار 200 سال پیش با یک تلسکوپ کوچک در سرتاسر این سیاره مشاهده شده است.

 برخلاف آنچه که در سایت های اسلامی گفته می شود، این شیار بصورت کمربندی دور تا دور ماه را فرا نگرفته، بلکه طول آن تنها 300 کیلومتر است. جهت اطلاع  باید  گفت که قطر ماه 3476 کیلومتر است و از پیدایش آن نه 1400 سال بلکه میلیونها سال می گذرد و البته هیچگونه شیاری که سرتاسر ماه را فرا گرفته باشد، روی ماه وجود ندارد. همچنین در اسناد، تصاویر و گزارشات ناسا نیز اشاره ای به وجود چنین شیار یا دو نیم شدن ماه یا غیرطبیعی بودن شیار نشده است.

 این داستان در سایت های اسلامی و غیره به شدت شهرت یافته و عاقبت به گوش ناسا رسید. یکی از  دانشمندان “انستیتو تحقیقات ماه ناسا” به نام” Brad Baile” در پاسخ به این شایعه گفته است:

” پیشنهاد می کنم هرچیزی که در اینترنت می خوانید، باور نکنید. تنها مطالبی قابل قبول هستند که منابع معتبر و علمی داشته باشند. هیچگونه شواهد علمی و گزارشی مبنی بر دو یا چند پاره شدن ماه و اتصال مجدد آن به هم در گذشته وجود ندارد.”

منابع: کتاب صحیح مسلم، کتاب تفسیر المیزان

نویسنده مقاله: آبیلا یوحنا مارو