گیاهان کتاب مقدس: سوسن، سیب و سیر

سوسن       غزل 2: 1          Lily

سوسن از قدیمی ترین گیاهانی زینتی است که پرورش آن در مناطق وسیعی از کشورهای مختلف انجام می گرفته است. با آثاری که از این گیاه به حالت گلدار بر روی ظروف سفالین در ناحیه ای از کرت به نام Knosse به دست آمده قدمت گیاه به 17 قرن قبل از میلاد مسیح نسبت داده شده است. در حدود 100 سال بعد از تاریخ مذکور نیز پرورش آن مسلماً در مصر معمول گردید. توسعۀ انتشار آن امروزه در نواحی مختلف جهان به صورتی است که در غالب مناطق بدان برخورد می شود، مخصوصاً که گیاه توانسته است در بعضی نقاط به حالت نیمه وحشی در آید. سوسن با آن که امروزه در لبنان و بعضی نقاط منطقۀ مدیترانه به حالت وحشی دیده می شود معهذا منشأ اولیۀ گیاه هنوز به طور واضح روشن نشده است. ساقه ای به ارتفاع حداکثر 5/1 متر دارد و گل های آن درشت، سفید رنگ و دارای پرچم های زرد رنگ با بوی قوی و مطبوع می باشند. در فاصلۀ ماههای اردیبهشت تا اواخر تیر نیز به تناسب اختصاصات محل رویش، گل های آن ظاهر می شوند. واژۀ عبری آن شامل چند نوع مختلف می گردد:

1- غزل غزل ها 5: 13 لبهای قرمز محبوب را به گل زیبا و نادر سوسن تشبیه می کند. سوسن سرخ که به رنگ شعلۀ آتش است ظاهراً تطبیق مناسبی با لب دارد. این گل هر چند به ندرت در فلسطین یافت می شود ولی جزء گیاهان بومی آنجاست.

2- سوسن وادی که در غزل غزل ها 2: 1، 2، 16 و 4: 5 آمده است گل معطری نیست و در فلسطین نیز به عمل نمی آید. تصور می شود که منظور سوسن شرقی است که اغلب در آثار هنری مسیحی نمایان شده است. امروزه مدارکی موجود است که ثابت می کند این گل در آنجا رشد می کند و شاید در قدیم رشد آن بیشتر هم بوده است.

3- سوسن در هوشع 14: 5 به عنوان گلی که توسط قطره های آب و شبنم گل می کند ذکر شده است. احتمال می رود این گل، گیاه زنبق باشد. بیش از 50 نوع از این گیاه در فلسطین پیدا شده است که تصور می شود منظور از سوسن در این آیه زنبق زرد باشد که در برکه ها و کنار رودخانه ها و در چله های آب رشد کرده و گل می کند.

4- سوسنی که در 1پادشاهان 7: 19 ذکر شده نوعی نیلوفر آبی است که لوتوس (Lotus) نامیده می شود. این گل زیبا در اکثر آثار هنری مصر منعکس شده است. منظور از سوسن کاری تزئیناتی به شکل لوتوس با گل برگهای فراوان است که در معبدی که توسط سلیمان بنا شد صورت گرفت.

سیب        امثال 25: 11        Apple

گرچه در حال حاضر عالی ترین سیب ها در فلسطین تولید می شوند ولی اغلب محققین معتقدند که سیب ذکر شده در کتاب مقدس با سیب های کنونی فرق دارد. در ایام قدیم سیب ها سفت و کوچک است. این میوه، معطر (غزل غزل ها 7: 8) و خوشمزه (غزل غزل ها 2: 5) است. سیب طلایی که در امثال 25: 11 ذکر شده است در مرصع کاری و به عنوان تزئینات روی چرغدان مقدس به کار می رفت.

سیر           اعداد 11: 5           Garlick

گیاهی علفی و دارای ساقه ای به ارتفاع 20 تا 40 سانتی متر و حتی بیشتر است. پیاز آن که قسمت متورم و زیر زمینی گیاه را تشکیل می دهد، مرکب از 5 تا 10 قطعه متورم، محصور در غشاهای نازک و ظریف و به رنگ خاکستری و مایل به سفید است. برگ های باریک و گل هایی به رنگ سفید چرک دارد و منقوش به لکه های کوچک و قرمز رنگ است.

از این گیاه دو نوع مختلف وجود دارد که یکی از آنها دارای گل های سفید و دیگری با گل هایی گلی رنگ و پیاز مرکب از قطعات زیاد ولی با حجم کوچک تر از نوع سفید آن. نوع سفید از نظر پرورش بیشتر مورد توجه قرار دارد. قسمت مورد استفادۀ این گیاه، برگ و مخصوصاً پیاز آن است. سیر علاوه بر آن که به صورت خام یا پخته در غذا مصرف می شود مصارف درمانی زیادی دارد. نام این گیاه فقط در اعداد 11: 5 و به عنوان یکی از دلبستگی های بنی اسرائیل در مصر ذکر شده است.

برگرفته از کتاب دائرةالمعارف کتاب مقدس