کتاب نکات مبهم در کتاب مقدس- فصل بیست و دوم: چرا عیسی عمل ناظر خائن را تأیید نمود؟

فصل بیست و دوم: چرا عیسی عمل ناظر خائن را تأیید نمود؟

مثل آن ناظر خائن که در لوقا ۱:۱۶-۱۴ آمده یکی از قسمت‌های مبهم کتاب مقدس است که موجب سردرگمی‌ بسیاری  می‌شود. روزی هنگامی که این قسمت توسط کمیته بین‌المللی کانون شادی تعیین شده بود، خانمی به من گفت در نظر ندارد که آن را تعلیم بدهد. او گفت: سه نکته مبهم و مشکل در این مثل وجود دارند:

۱- چرا عیسی این شخص شریر و نمونه منفی را برای ما مثال می‌آورد؟

۲- چرا آن دولتمند به ناظر خائن خود آفرین گفت؟

۳- چرا عیسی شاگردانش را ترغیب کرد که از مال بی‌انصافی برای خود دوستان پیدا کنند؟

با رعایت همین نظم به این مشکلات پاسخ می‌دهم. اگر دقیقا به آنچه گفته شده دقت کنیم، درمی‌یابیم که در هر یک از این موارد با اتکا کامل به سخنان مسیح، نکات مبهم برطرف خواهند شد. در این صورت این قسمت به جای این‌که باعث لغزش ما شود، ما را بخصوص در زندگی امروزی بنا خواهد نمود.

۱- چرا عیسی این شخص شریر و نمونۀ منفی را برای ما مثال می‌آورد؟
پاسخ را در متن می‌توان یافت. عیسی نمی‌خواهد که ما خود را شبیه آن نمونۀ منفی بسازیم. اولین منظور عیسی این است که نشان دهد به سر ناظر خائن چه می‌آید. از این‌گونه ناظران خائن، حساب خواسته می‌شود و آنها شغل خود را از دست  می‌دهند. علاوه بر این درس مهم، عیسی به گفتۀ خود ادامه داده، می‌فرماید: «مردم این دنیا در مناسبات با همنوعان خود از ایمانداران زیرک‌ترند» (آیۀ ۸، ترجمه جدید). آنها به این دلیل حکیم‌ترند که نهایت نبوغ و تلاش خود را در استفاده از موقعیت‌های کنونی برای احتیاجات آینده به کار می‌برند. «فرزندان نور» معمولاً این کار را نمی‌کنند. در میان فرزندان نورِ عصر حاضر که ایمان دارند زمان کنونی در مقایسه با ابدیتِ کامل چیزی نیست، چند نفر از آنها نهایت نبوغ و تلاش خود را در استفاده از موقعیت‌های زندگی برای ابدیت پرجلالِ آینده به کار می‌برند؟
باید اذعان داشت که مسیحیان، امروز به طور متوسط تمام توانایی و استعداد خود را در تجارت و  استفاده‌های مالی از این دنیای گذرا مصروف می‌دارند، ولی درمورد ابدیت کمترین کار و تلاش ممکن را به انجام می‌رسانند تا فقط وجدانشان راحت باشد. هدف مسیح این نیست که با صحبت درمورد ناظر خائن تمایلات مالی را در ما تحریک نماید. او صریحاً خیانت ناظر را محکوم می‌کند، ولی اشارۀ او به عاقبت‌اندیشی وی است و از ما می‌خواهد همچون او از  موقعیت‌های کنونی برای آینده و ابدیت خود استفاده نماییم. عیسی دقیقاً تأکید می‌ورزد که «مردم این دنیا در مناسبات با همنوعان خود از ایمانداران زیرک‌ترند» تا جای ابهام در سخنانش باقی نماند. آن ناظر فقط زندگی دنیوی را می‌دید، با این حال به فکر آینده بود. پس چقدر بیشتر ایمانداران که در انتظار ابدیت هستند باید همچون او حکیم باشند. از سوی دیگر در موارد دیگر هم به نمونه‌های منفی اشاره نموده تا نشان دهد که چقدر بیشتر از ایمانداران و یا حتی از خدا انتظار چنان اعلامی می‌رود (لوقا ۶:۱۸-۷، ۵:۱۱-۸، متی ۱۱:۱۲-۱۲). پس اولین مشکل ما با توجه دقیق به آنچه که گفته شده برطرف  میشود.

۲- چرا آن دولتمند به ناظر خائن خود آفرین گفت؟
در بعضی ترجمه‌های انگلیسی در آیۀ 8 به جای عنوان «آقا »کلمۀ Lord آمده و خواننده را به این سؤتفاهم دچار می‌سازد که پس «خداوند» (یعنی مسیح) به آن ناظر خائن آفرین می‌گوید. کلمۀ « lord» به معنی «خداوند، صاحب و آقا» است و هم درمورد مسیح و هم خطاب به  انسان‌ها به‌کار می‌رود (در ترجمۀ فارسی هرگاه منظور از lord، «خداوند» باشد، درمورد عیسای مسیح به کار رفته است و هرگاه اشاره به انسان داشته باشد (lord) به صورت «صاحب و آقا» آمده است). در  ترجمه‌های جدید انگلیسی این ابهام برطرف شده و مشخص است که در آیۀ 8 آقا یا همان شخص دولتمند، به ناظر خود آفرین می‌گوید. این هم نه به علت خیانت ناظر بلکه به خاطر زیرکی اوست. در تأیید نظر فوق به این هم باید توجه داشت که در سراسر متن از آیات ۱-۳۱ خود مسیح سخنگوست و طبیعتاً نمی‌تواند در آیۀ ۸ از خود به عنوان سوم شخص یاد کند. علاوه بر این، خودِ مسیح آن ناظر را در همان آیۀ ۸ «ناظر خائن» می‌نامد و در آیات ۱۰و۱۱ نسبت به امین نبودن در مال دیگران هشدار می‌دهد.
بدین ترتیب مشکل دوم هم حل  میشود.

۳- چرا عیسی شاگردانش را ترغیب کرد که از مالِ بی‌انصافی برای خود دوستان پیدا کنند؟
این اشکال را با دقّت بر عبارات و مفاهیم دقیق کتاب مقدسی، می‌توان برطرف نمود.
اول: باید دید که معنی «مال  بی‌انصافی» چیست؟ منظور از این عبارت همان پول است. پول، مالِ بی‌انصافی خوانده شده، چون  وسوسه‌ای دائمی است که ما را به گناه و خودخواهی می‌کشاند (نمونۀ این اصل، همین ناظر خائن می‌باشد). فراموش نکنیم که «عشق به پول، سرچشمۀ همه نوع  بدی‌هاست» (اول تیموتاؤوس ۹:۶-۱۰ ترجمه جدید). عیسی در خاتمۀ سخنان خود می‌بایست درمورد خطر «مال بی‌انصافی» هشدار می‌داد. او اغلب موعظۀ کاملی را در یک جمله خلاصه می‌نمود.
دوم: باید پرسید که معنی این‌که خداوند می‌گوید «از» مال بی‌انصافی برای خود دوستان پیدا کنیم چیست؟ پاسخ را در ترجمه‌های دیگر  می‌یابیم که به جای «از» نوشته شده «به وسیلۀ» پس مسیح از شاگردانش (و امروز از ما) می‌خواهد از پولی که خدا به آنها سپرده در زندگی کنونی طوری استفاده نمایند تا (آن‌طور که زمینۀ متن نشان  می‌دهد) در میان فقرا و محتاجان دوستانی بیابند و بدین ترتیب به « خیمه‌های جاودانی» راه یابند (آیۀ ۹). بدین ترتیب، پولِ خود را مایۀ برکت گردانیده و طوری صرف می‌کنند که پس از پایان آن و در خاتمۀ زندگی دنیوی، به شکوه و جلال ابدی وارد شوند. مسیح  می‌خواهد مجدداً این تعلیم خود را تکرار کند که پولمان را نباید مخفی کنیم و یا آن را فقط برای خود به کار ببریم، بلکه پول را باید صرف امور خیر و کمک به مستمندان الهی نمود تا در آسمان برایمان محفوظ بماند (متی ۱۹:۶، ۲:۶، ۲۱:۱۹، ۲۹:۱۹، ۴۰:۲۵، اول تیموتاؤس ۱۷:۶-۱۹، امثال سلیمان ۱۷:۱۹).
از آیۀ ۱۴ درمی‌یابیم که شنوندگان مسیح، منظور او را کاملاً دریافتند: «فریسیانی که زرّ دوست بودند همۀ این سخنان را شنیده و او را استهزا نمودند». پس مشکل سوم هم حل شد و به این نتیجه رسیدیم که این متن و تعلیم برجستۀ آن بخصوص برای دنیای امروز ما نکات آموزندۀ بسیاری دارد، از پول باید استفادۀ صحیح نمود. کسی که از پول برای لذت‌های آنی و دنیای فانی استفاده  می‌کند حکیم نیست، چون نسبت به آینده و ابدیت بی‌توجهی کرده است. پس باید آینده‌نگری و مصلحت‌اندیشی نموده و از نمونه‌های دنیوی ابنای این جهان برای زندگی روحانی خود درس گرفت.

نوشتۀ آر. اِی. تورِی
ترجمۀ کشیش نینوس مقدس‌نیا