وسایل موسیقی در کتاب مقدس: دوران کوچ نشینی- کینور یا بربط

 بربط  THE KINNOR

ساز دیگر عبرانیان کینور است (پیدایش 4: 21؛ 31: 27؛ 1سموئیل 16: 16، 23؛ ایوب 21: 12؛ 30: 31؛ مزمور 137: 2؛ اشعیا 5: 12) که نوعی ساز زهی است. کینور ساز دیگری است که به یوبال نسبت داده شده است. کینور چنگی است کوچک که 10 تا 20 زه داشت و یکی از مشهورترین سازهایی است که بعدها و به مدت هزار سال «چنگ داود پادشاه» خوانده می شد. امروزه کینور را لیر جعبه ای می خوانند. اینکه این وسیله یک چنگ واقعی بوده که سیم هایش از هر دو طرف آزاد بوده اند و یا لیری بوده است که فقط از یک طرف نواخته می شد، کاملاً مشخص نیست. در هر صورت تفاوت این دو بسیار جزئی است و در واقع لیر نوعی چنگ است و ممکن است از نام آن برای هر دو استفاده شود. لیر شامل سیم هایی است که به یک گیره که بر روی صفحۀ رزوناس قرار دارد وصل می شود. لیر گردن ندارد و دارای دو نوع جامی و جبعه ای است. نوع جامی به عنوان رزوناس دارای یک جام و نوع جعبه ای دارای یک جعبه چوبی است. لیر را با انگشت یا با مضراب می نواختند. این ساز را به نام محلی اولیه کیتاریس و بعد کیتارا می شناختند. در ترجمۀ سپتواجنت «Kithara» و در ولگیت «Cithara» ترجمه شده است کتاب مقدس از آن اطلاعات ناچیزی در اختیار ما قرار می دهد. احتمالاً چوبی بوده است و سیم های آن «Men» نامیده می شد که از رودۀ خوک یعنی قسمتی از روده که بلافاصله زیر معده قرار داشت ساخته می گردید.

یوسفوس معتقد بود که سیم های آن با استفاده از مضراب نواخته می شد و تعداد آنها به ده می رسید. آیا این آیه از کتاب اول سموئیل 16: 23 «داود بربط (کینور) گرفته به دست خود می نواخت» با حقیقت نواختن کینور با مضراب متناقض است؟ البته در این متن تأکید نویسنده بر نواختن آن با دست به نشانۀ غیر معمول بودن این طریقۀ نواختن است ولی استفاده از این ساز بدون مضراب در یونان و مصر باستان نیز رواج داشت.

کینورسمبل شادی و خرسندی بوده و یهودیان در دوران تبعید به بابل از نواختن آن امتناع می ورزیدند.

این ساز در فارسی در بیشتر موارد بربط ترجمه شده است. بربط یا عود نام سازی است با کاسۀ بزرگ و دستۀ کوتاه که به وسیلۀ مضرابی از شاه پر پرندگان و انگشت گذاری بر روی پرده های آن به صدا در می آید.

برگرفته از کتاب دائرةالمعارف کتاب مقدس