نکاتی مهم در باره یونس و کتاب او در کتاب مقدس

نکاتی مهم در باره یونس و کتاب او در کتاب مقدس

رسالتی در اعلام رحمت خدا به شهر نینوا

نینوا پایتخت امپراتوری آشور بود. امپراتوری آشور در حدود 300 سال به عنوان یگانه ابر قدرت بر جهان حکومت کرد (900 الی 607 ق.م.). امپراتوری آشور تقریباً از زمان منقسم شدن حکومت یهودیان ودر اواخر دورۀ سلطنت سلیمان به قدرت رسید. این امپراطوری به تدریج حکومت شمالی اسرائیل را به طرف خود جلب و نهایتاً آن را نابود کرد. پادشاهان آشور که هم زمان با دورۀ حکومت اسرائیل و یهودا سلطنت کرده اند عبارتند از:

– شلمناسر دوم (860-825 ق.م.). او بود که جریان سقوط حکومت اسرائیل را آغاز کرد.

– اداد نیراری (808-783). او از اسرائیل باج و خراج می گرفت و احتمالاً ملاقات یونس از نینوا در زمان او صورت گرفت.

– شلمناسر چهارم (727-722). او سامره را محاصره کرد.

– سارگون دوم (722-705). او باقی ماندگان اسرائیل را به اسارت برد. اشعیا در زمان او زندگی می کرد.

– سنحاریب (705-681). او یهودا را مورد حمله قرار داد. ضمناً اشعیا نیز معاصر با او بود.

– اسرحدون (681-668). پادشاه بسیار مقتدری بود.

– آشور بانیپال (668-626). مقتدرترین و بی رحم ترین پادشاه این سلسله بود. احتمالاً ناحوم در زمان او زندگی می کرد.

– دو پادشاه نه چندان مقتدر (626-607 ). امپراتوری جبّار آشور در زمان آنان سقوط کرد.

بدین سان یونس نبی از جانب خداوند مأموریت یافت تا امتی را که در حال برانداختن قوم او بودند، حیات و فراخی حال عطا کند. او با روحیۀ مهین پرستانه ای که داشت، می دید که چگونه ابزار جنگی آشوریان بی رحمی و خشونت در حال نزدیک شدن به قوم خدا می باشند لذا تعجبی ندارد که او در خلاف جهتی که خداوند برای او مقرر کرده بود، گریخته باشد.

یونس نبی از اهالی جت-حافر بود. او در زمان سلطنت یربعام دوم می زیست (790 الی 749 ق.م.). او همچنین در استرداد بخش هایی از خاک از دست رفتۀ اسرائیل به طور قابل ملاحظه ای مؤثر واقع شد (دوم پادشاهان 14: 25). یونس به همان اندازه که نبی خوبی قلمداد می شد، ضمناً از سیاستمداران مشهور نیز به حساب می آمد.

آیا این کتاب از صحت تاریخی برخوردار می باشد؟

طبیعتاً از نقطه نظر عقل بی ایمان، داستان ماهی بزرگ باور نکردنی و ظاهراً نامعقول به نظر می رسد و موجب می شود تا به وقایع این کتاب با دید تردید نگریسته شود. بی ایمانان، این جریان و کلاً این کتاب را افسانه، قصه و حکایت، مثل یا نثر مسجع یا چیزهایی از این قبیل معرفی می کنند. عیسی مسیح صریحاً از این کتاب به عنوان واقعه ای تاریخی یاد کرد (متی 12: 39-41). هر برداشت دیگری غیر از آنچه در بیان صریح عیسی مسیح نهفته است، حاکی از نهایت سؤاستفاده و تحریف این کلام به شمار می رود. عیسی مسیح از این واقعه به عنوان «آیت» و نشانه ای از قیام خود از مردگان یاد کرد. او از ماهی، توبۀ اهالی نینوا، قیام خود و روز داوری به یک گونه سخن راند. او هنگامی که از قیام خود و روز داوری سخن می گفت، قطعاً واقعی بودن آن ها را مورد تأکید قرار می داد. بر همین اساس عیسی مسیح داستان یونس نبی را نیز تأیید کرد. و از نظر ما نیز، همین امر ملاک قضاوت می باشد. ما ایمان داریم که این واقعه به همان گونه ای که شرح داده شده، حقیقتاً اتفاق افتاده است و یونس نبی با هدایت روح خدا، بدون آن که سعی کند برای اشتباه خود دلیلی بیاورد، خودش کتاب مذکور را به رشتۀ تحریر درآورد و همچنین این کتاب تحت هدایت مستقیم روح خدا در میان کتب مقدس به عنوان بخشی از مکاشفه ای که خدا از خود مکشوف ساخته است، در معبد جای گرفت.

کلمۀ ماهی که در برخی از ترجمه ها به اشتباه «نهنگ» ترجمه شده است، در واقع به معنی «ماهی بزرگ» یا «موجود عظیم الجثۀ دریایی» می باشد. بسیاری از جانوران عظیم الجثه ای که تاکنون صید شده اند، به اندازه ای بزرگ بوده اند که می توانستند انسانی را ببلعند. ولی نکته ای که در این داستان نهفته است، شهادتی است بر این که این واقعه یک معجزه بود؛ به طوری که مأموریت یونس به شهر نینوا را تأیید می کند. صرف نظر از چنین معجزۀ شگفت آوری، مردم نینوا توجه کمی به یونس نشان دادند (لوقا 11: 30).

تا آن جا که مطلع می باشیم در کتیبه های آشوریان در مورد توبۀ مردم نینوا هیچ گونه ذکری به میان نیامده است. اما آثار و شواهد موجود، دلالت بر آن دارند که «اداد- نیراری» همچون «آمنوفیس چهارم» که حاکم مصر بود، اصلاحاتی انجام داده است. در زمان سلطنت سه تن از پادشاهان آشور که پس از «اداد نیراری» به قدرت رسیدند، کشور گشایی آشوریان مسکوت و متوقف مانده بود. در طی این دوره، اسرائیل توانست اراضی از دست رفتۀ خود را استرداد نماید (2پادشاهان 14: 25). شواهد بسیاری وجود دارند مبنی بر این که تأثیر یونس نبی بر نینوا، عمیق و بنیادین بوده است. تأثیری که در واقع ناشی از جهانی بودن مأموریت او و پیغام عهد عتیق است.

هدف خدا در این کتاب

از یک نظر ممکن است هدف مورد نظر در رابطه با به تعویق افتادن اسارت اسرائیل باشد، چرا که آرزوی غلبه بر اسرائیل یکی از چیزهایی بود که اهالی نینوا باید از آن توبه می کردند (3: 8).

اما عمدتاً چنین به نظر می رسد که قصد خدا این بود تا نشان دهد به همان نحوی که قوم خود را مورد توجه قرار می دهد همچنین نسبت به سایر امت ها نیز علاقمند می باشد.

علاوه بر این خانۀ یونس در جت حافر بود (دوم پادشاهان 14: 25). یعنی در نزدیکی ناصره جایی که خانۀ عیسی مسیح قرار داشت که از نظر او یونس یک «آیت» به شمار می رفت.

همچنین یافا، جایی که یونس از آن جا سوار کشتی شد تا بدین وسیله از اعلام پیغام خدا به قوم دیگری امتناع ورزد، جایی بود که 800 سال بعد، خدا به پطرس فرمود تا مژدۀ انجیل را به دیگر امت ها نیز بشارت دهد (اعمال رسولان باب 10).

ضمناً عیسی مسیح واقعۀ این کتاب را به عنوان اشاره ای بر قیام خود در «روز سوم» نقل می کند (متی 12: 40).

و بالآخره ماجرای یونس نبی تصویری است از واقعۀ عظیم تاریخی که عبارت است از قیام مسیح و اعلام انجیل به جمیع امت ها.

برگرفته از کتاب راهنمای کتاب مقدس از انتشارات شورای کلیسایی 222