معرفی عهد جدید، قسمت دوم؛ اناجیل- ثبت زندگی مسیح (فصل ششم): اناجیل از نظر نگارش

معرفی عهد جدید، قسمت دوم؛ اناجیل- ثبت زندگی مسیح

اناجیل: ثبت زندگی مسیح (دورۀ آغاز: سال‌های ۶ قبل از میلاد تا ۳۰ میلادی)

جدول تاریخی عهد جدید

(فصل ششم): اناجیل از نظر نگارش

مسیحیت به عنوان یک نهضت، آغاز خود را مدیون شخصیت و اعمال عیسی مسیح است که مؤسس و رأس آن است. به استثنای بعضی مطالب پراکنده، اطلاعات کتبی رسمی و اصیل در مورد زندگی عیسی مسیح فقط در اناجیل متی و مرقس و لوقا و یوحنا یافت می‌شود که از همان اوایل شروع مسیحیت توسط کلیسا به عنوان اسناد معتبر مورد قبول بوده‌اند. هر چند اناجیل متعدد دیگری وجود داشتند که به نام اناجیل مشکوک معروفند و مدعی بودند که حقایقی در مورد زندگی مسیح در خود دارند که در چهار انجیل وجود ندارد، ولی این اناجیل خیلی دیرتر از اناجیل اصلی نوشته شده و دارای اعتبار مشکوک هستند. در این اناجیل مشکوک کمتر حقیقتی وجود دارد که در اناجیل چهارگانه وجود نداشته باشد و مطالب اضافی که در آنها هست خیالی و افسانه‌ای است. به علاوه از طرز نگارش این اناجیل غالباً می‌توان فهمید که هدف از نوشته شدن آنها عبارت بوده است از حفظ عقاید فرقه‌های به خصوصی که نمایندۀ مسیحیت اصیل تاریخی نبودند بلکه در واقع انحرافی از آن و یا مخالف آن بوده‌اند.

تاتیان، از مسیحیان سوریه در قرن دوم (۱۷۰ میلادی) که طبق مدارک موجود اولین مؤلف شرح زندگی مسیح از روی اناجیل بوده و کتابش به نام دیاتسرون معروف است، فقط از چهار انجیل استفاده کرده هر چند حتماً از وجود سایر اناجیل باخبر بوده است. ایرنیوس، اسقف لیون و وین، که در حدود سال ۱۸۰ میلادی می‌زیسته، دربارۀ اناجیل مطالب جالبی بیان می‌دارد:

«امکان ندارد که اناجیل بیشتر یا کمتر از آنچه هستند باشند. زیرا همان‌طوری که در جهان چهار منطقه برای سکونت وجود دارد و چهار باد اصلی هست، چون کلیسا در تمام جهات منتشر است و با توجه به اینکه «ستون و اساس» کلیسا همان انجیل و روح حیات است، بسیار مناسب است که کلیسا دارای چهار ستون باشد و از هر طرف حیات بدمد و مردم را زندگی بخشد».

دلائلی که ایرنیوس برای اثبات وجود چهار انجیل می‌آورد ممکن است چندان قابل قبول نباشد ولی با وجودی که این دلائل علمی نیست، طرز بیان مطلب نشان می‌دهد که در زمان ایرنیوس در این مورد بحث می‌شده و او با جدیت کامل از حقانیت چهار انجیل رسمی که در کتاب مقدس وجود دارند دفاع می‌نماید. او به سخن خود چنین ادامه می‌دهد:

«این موضوع را که فقط این اناجیل حقیقی و معتبر هستند و تعداد آنها را به هیچ‌وجه نمی‌توان اضافه یا کم کرد، من با دلائل متعدد ثابت نموده‌ام.»

این چهار انجیل  هم از نظر دلائل مربوط به متن و هم از نظر دلائل خارجی، بسیار متمایزند.

ما در این کتاب هر یک از اناجیل را به طور جداگانه به عنوان کتاب‌هایی که در زمان و مکان متفاوت و برای خوانندگانی مخصوص نوشته شده‌اند مورد مطالعه قرار می‌دهیم. روشن است که وقتی این اناجیل نوشته شدند هر یک جداگانه خوانده می‌شد و نه به عنوان جزئی از یک مجوعۀ هماهنگ. نویسندگان هر یک از این اناجیل و همچنین خوانندگان آن متوجه بودند که هر انجیل شرح کاملی است برای مقصودی که مورد نظر است. از آغاز پیدایش کلیسا در روز پنتیکاست تا اواسط قرن دوم میلادی هیچ کتابی که شرح اناجیل را یکجا در خود جمع کرده باشد وجود نداشت و ظاهراً هر چهار انجیل جدا از یکدیگر در قسمت‌های مختلف امپراطوری روم در دسترس علاقمندان بود. در نوشته‌های آباء کلیسا اشارات زیادی در مورد استفاده از اناجیل وجود ندارد ولی طرز نقل‌قول از آنها و میزان این نقل‌قولها با توجه به این که از آباء کلیسا در این مورد اشارات تصادفی وجود دارد نظر فوق را تأیید می‌نماید.

خود اناجیل ادعا نمی‌کنند که تمام فرمایشات و کارهای عیسی مسیح را به ثبت رسانیده‌اند. بر عکس، لااقل دو انجیل از چهار انجیل صریحاً اعلام می‌دارند که این کار غیر ممکن است و دو انجیل دیگر نیز به طور ضمنی به این امر اشاره می‌نمایند، یوحنا می‌فرماید «و عیسی معجزات دیگر بسیار نزد شاگردان نمود که در این کتاب نوشنه نشد» (یوحنا ۳۰:۲۰) و لوقا هم اعلام می‌دارد «بسیاری دست خود را دراز کردند به سوی تألیف حکایت آن اموری که نزد ما به اتمام رسید» لوقا (۱:۱). متی روشن می‌سازد که مقصودش نوشتن «کتاب نسب نامۀ عیسی پسر خدا» است (متی ۱:۱). و مرقس عنوان «ابتدای انجیل عیسی مسیح پسر خدا» را برای انجیل خود انتخاب کرده است (مرقس ۱: ۱). پس هر یک از اناجیل منتخباتی است بر اساس مقصود نویسنده و از نظر انجام منظور نویسندۀ هر انجیل به خودی خود کامل است.

تفاوت‌های موجود در این اناجیل، به وسیلۀ شباهت‌های کامل در ترتبب و محتوا و جمله‌بندی، متعادل می‌گردند. وقایع بسیاری از زندگی مسیح در هر چهار انجیل شرح داده شده است. چون تمام این وقایع به یک شخص مربوط می‌باشند، طبیعی است که هماهنگی و موافقت کاملی در مورد انتخاب مطلب و شرح اصولِ کردار عیسی وجود دارد.

برگرفته از کتاب معرفی عهدجدید (انتشارات حیات ابدی)

نوشتۀ مریل سی تنی

ترجمۀ ط. میکائیلیان