فهرست و معانی اسامی کتاب مقدس: موسی

موسی (از آب کشیده شده)      خروج 2: 10      Moses

رهبر یهودیان و دریافت کنندۀ شریعت. او نمونه ای از مسیح بود (عبرانیان 3: 1-6). زمانی که فرعون فرمان قتل کودکان یهودی را صادر کرده بود، وی تولد یافت. او از مریم و هارون کوچکتر بود. بعد از تولد، مادرش وی را به مدت سه ماه مخفی داشت ولی چون بیش از این نمی توانست او را مخفی سازد او را در زنبیلی قرار داده و در میان نیزار کنار رود نیل رها کرد. دختر فرعون که مشغول شستشو در رودخانه بود پسر را در زنبیل دید و دلش به حال او سوخت. خواهر موسی شاهد این وقایع بود و به دختر فرعون پیشنهاد کرد تا زنی از عبرانیان را بخواند تا کودک را شیر دهد. مریم نیز مادرش را خبر داد. دختر فرعون موسی را نزد معلمین و دانشمندان مصری گذاشت و او در معرفت ترقی کرد و به پسر دختر فرعون معروف بود. بدون شک اگر در دربار فرعون می ماند از نظر دنیوی به پیشرفت های فراوان ولی در عین حال فانی دست می یافت. ولی خدا نصیب عالی تری برای وی مقرر کرده بود. او سرانجام پیشوا و رهبر قوم اسرائیل و مؤسس نظام دینی آنان گشت. وی پس از کشتن مردی مصری که با یکی از یهودیان درگیر شده بود مجبور به فرار شد و کاخ پادشاه را ترک کرد. پس از آن با صفوره دختر یترون ازدواج کرد.

زمانی که خدا را درمیان بوتۀ مشتعل دید تقریباً چهل ساله بود. صدایی از میان آتش او را خطاب ساخت که وی باید قوم اسرائیل را از مصر رهایی بخشد. موسی در رفتن به مصر و ملاقات با فرعون مردد بود. خداوند به موسی اجازه داد تا برادرش هارون را نیز همراه خود به مصر ببرد. در حضور فرعون نیز خدا توسط وی معجزات بسیار آشکار کرد و با علائم ونشانه های بسیار بنی اسرائیل را از آن کشور خارج نمود. با دهمین بلای آسمانی مصریان به بنی اسرائیل اجازۀ ترک کشور را دادند (خروج 7: 12).

مدت چهل سال بنی اسرائیل در بیابان سینا سرگردان بودند و در این مدت موسی پیشوای ایشان بود. در غیاب وی زمانی که او در کوه حور الواح سنگی را که شریعت بر آن حک بود دریافت می کرد، بنی اسرائیل گوسالۀ طلایی ساخته و پرستش کردند. خشم موسی نسبت به آنان موجب شکسته شدن الواح توسط او گردید (خروج 32: 19). در مریبه نیز در برابر امر خدا تمرد کرد و به جای اینکه به سنگ فرمان دهد به آن دو مرتبه ضربه وارد کرد. به همین علت خدا وی را از دخول به اراضی کنعان محروم ساخت.

او بسیار حلیم و مهربان بود (اعداد 20: 8-13). به حدی که حاضر بود خود را از حیات محروم سازد ولی قومش هلاک نشوند (اعداد 12: 3؛ خروج 32: 32)و مزمور نود منسوب به او است. سرود بنی اسرائیل در کتاب خروج (15: 1-19)، قصیده ای که بر ضد عمالیق سروده شده (خروج 17: 26)، اشعاری که هنگام پائین آمدن از کوه مکتوب است (خروج 33: 19)، سرود شرق اردن (تثنیه 23: 1-43) همه به او نسبت داده شده است. او به دیدار خدا نایل گردید (اعداد 12: 8) و مدت چهل روز در کوه سینا با خدا بود (خروج 24: 27، 34: 28).

چون زمان مرگش نزدیک شد بر قلۀ کوه فسجه خدا تمامی زمین از جلعاد تا دان و جمیع نفتالی و زمین افرایم و منسی و تمامی زمین یهودا را تا به دریای غربی و جنوبی و میدان دره اریحا را که شهر نخلستان است تا به صوغر به وی نشان داد (تثنیه 34: 1-3). او در زمین موآب در مقابل بیت فغور دفن شد و احدی قبر او را تا به امروز ندانسته است (تثنیه 34: 6). نبی ای مثل موسی تا به حال در اسرائیل ظهور نکرده که خدا او را روبرو شناخته باشد. موسی با ایلیا در زمان تبدیل هیئت عیسی با او دربارۀ رحلتش گفتگو می کردند (لوقا 9: 31).

برگرفته از کتاب دائرةالمعارف کتاب مقدس