فهرست و معانی اسامی کتاب مقدس: سموئیل نبی

سموئیل (شنیده شده از خدا)      1سموئیل 1: 20     Samuel

یکی از بزرگترین رهبران اسرائیل (۲تواریخ ۳۵: ۱۸؛ مزمور ۹۹: ۶؛ ارمیا ۱۵: ۱؛ اعمال ۳: ۲۴؛ عبرانیان ۱۱: ۳۲). سموئیل در یکی از تاریکترین دوران روحانی اسرائیل خدمت خود را آغاز کرد.‌ در زمانی که فلسطینی ها امنیت اسرائیل را تهدید می کردند، زنی به نام حنا که از نازایی خود رنج می برد به شیلوه رفته و از خدا فرزندی طلب کرد. خدا به درخواست حنا جواب داده و عیلی نیز او را مطمئن ساخت که صاحب فرزند خواهد شد.

سموئیل در کوه افرایم واقع در شمال شرق اورشلیم متولد گشت. مادرش بر طبق نذری که کرده بود او را در زمان کودکی به شیلوه به نزد عیلی آورد تا خدا را خدمت نماید. او آخرین داور، و اولین نبی بعد از موسی محسوب می شد. در زمان او کلام خدا به ندرت مکاشفه می گردید (۱سموئیل ۳: ۱). خدا خود را بر سموئیل آشکار کرد و انتصاب او به مقام نبی توسط خدا به اطلاع تمام اسرائیل رسید (۱سموئیل ۳: ۲۱ ب- ۴: ۱ الف). در نتیجۀ استفادۀ غلط اسرائیل از تابوت عهد، در جنگ با فلسطین، تابوت عهد به دست دشمنان اسرائیل افتاده و پسران عیلی نیز در جنگ کشته شدند. عیلی نیز که قدرت تحمل این شوک ناگهانی را نداشت جان بداد. تسخیر تابوت عهد  به این معنی بود که خدا شیلوه را ترک گفته است (مزمور ۷۸: ۶۰؛ ارمیا ۷: ۱۲-۱۴؛ ۲۶: ۶، ۹). سموئیل به رامه برگشته و هر سال از آنجا به بیت ئیل جلجال و مصفه مسافرت می کرد و دوباره به رامه بازمی گشت. رامه در ۸ مایلی شمال اورشلیم قرار داشت (۱سموئیل ۷: ۱۵-۱۷).

کار سموئیل احیای پرستش واقعی در اسرائیل بود. او از بنی اسرائیل خواست تا بعل و عشتاروت را از خود دور کرده و تنها خدا را عبادت نمایند. در یک گردهمایی عمومی در مصفه به دنبال موعظه و دعای او برای قوم، بیداری روحانی در میان قوم اتفاق افتاد (۱سموئیل ۷). بعد از آن پیروزی عظیمی نصیب اسرائیل شد و خدا لشکر فلسطین را پراکنده ساخت (۱سموئیل ۷: ۹-۱۲).

زمانی که سموئیل به سن پیری و بازنشستگی رسید و پسرانش نیز لیاقت داوری بنی اسرائیل را نداشتند، بنی اسرائیل خواستار استقرار پادشاهی در اسرائیل شدند. موسی قبلا ً قوم را از این کار برحذر ساخته بود (تثنیه ۱۷: ۱۴). در واقع حکومت اسرائیل یک حکومت تئوکراسی و پادشاه آنان خدا محسوب می گشت (۱سموئیل ۸: ۷). سموئیل موعظۀ هشدار دهنده ای را برای قوم ارائه کرد (۱سموئیل ۸: ۹-۲۲). او در یک گردهمایی تشریفات و استبداد حکومت های پادشاهی را شرح داد ولی کلمات و موعظۀ او به گوش هایی وارد می شدکه تمایلی به اطاعت از آن نداشت. سرانجام نیز مسح شاؤل طبق فرمان خدا انجام گرفت.

نااطاعتی شاؤل در گذراندن قربانی و کوتاهی وی در کشتار عمالیق سبب رد وی توسط خدا شد. سموئیل به شدت از اعمال شاؤل مکدر بود. سموئیل اهمیت تسلیم قلبی به خدا را به شاؤل گوشزد کرد و به شاؤل گفت که خدا او را رد کرده است (۱سموئیل ۱۵: ۲۶-۲۸). بعد از آن سموئیل توسط خدا مأمور شد که داود را به پادشاهی مسح کند. او به خانۀ یسی رفته و پنهانی پسر کوچک وی را به پادشاهی مسح کرد. بعد از راه یافتن داود به دربار و کسب موفقیت های جنگی و محبوبیت در بین مردم؛ این عوامل باعث ایجاد دشمنی شاؤل با داود گشت و داود مجبور شد که ابتدا به رامه محل سموئیل فرار کند. نایوت که بخشی از رامه بود در واقع محل آموزشگاه انبیا محسوب می گردید. شاؤل به دنبال داود تحت تأثیر جو روحانی آنجا قرار گرفت تا داود فرصت کافی جهت فرار را بیابد (۱سموئیل ۱۹: ۱۸-۲۴).

تنها در یک آیه مرگ سموئیل و دفن او بازگو شده است (۱سموئیل ۲۵: ۱). صدای سموئیل یک بار دیگر در عین دور به گوش شاؤل رسید. شاؤل که به سراغ جادوگری در آن شهر رفته بود درخواست کرد تا زن جادوگر روح سموئیل را برای وی احضار نماید. سموئیل نیز سقوط شاؤل و شکست توسط فلسطینی ها را پیش بینی کرد (۱سموئیل ۲۸: ۱۵-۱۹).

برگرفته از کتاب دائرةالمعارف کتاب مقدس