عید پسح یهودیان در عهدعتیق به چه منظور برگزار شد؟

عید پسح یهودیان در عهدعتیق به چه منظور برگزار شد؟

خروج ۱۲: ۱۱ «و آن را بدین طور بخورید: کمر شما بسته، و نعلین بر پاهای شما، و عصای در دست شما و آن را به تعجیل بخورید‌. چون که پسح خداوند است.»

پیشینۀ تاریخی: از زمانی که اسرائیل مصر را ترک کرده یعنی حدود ۱۴۴۵ ق.م. عبرانیان (بعدها آنها را یهودی نامیدند) هر ساله پسح را در فصل بهار جشن می گیرند (نزدیک عید قیام و جمعۀ صلیب).

عبرانیان بیش از چهار صد سال در مصر برده بودند.‌ پس از آن خداوند فرآیندی را آغاز کرد که به آزادی نسل ابراهیم، اسحاق و یعقوب ختم شد. او موسی را انتخاب کرد و او را آماده کرد تا اسرائیل را در خروج از مصر یا کوچ دسته جمعی هدایت کند (ر.ک به خروج فصل های ۳-۴) موسی دقیقاً همان کاری را کرد که خدا به او گفته بود و فرعون را با فرمان خدا روبرو کرد: «اجازه بده قوم من برود». فرعون مخالفت کرد و خدا جدی بودن پیغامش را نشان داد. او قدرت فوق طبیعی ای به کلام موسی اهدا کرد. کلامی که موسی در داوری مصر به کار برد باعث به وجود آمدن بلاهای باورنکردنی و بیماری های متفاوت شد. در طول بعضی از این بلاها فرعون چاره ای نداشت جز موافقت با آزادی و رفتن اسرائیلی ها ولی به محض پایان گرفتن بلاها او منصرف می شد. وقتی خدا آخرین یعنی دهمین بلا را فرستاد مصری ها چاره ای جز آزاد کردن اسرائیلی ها نداشتند. خداوند فرشته ای را در سراسر مصر فرستاد تا «تمام نخست زادگان انسان و یا حیوان را نابود کند» (خروج ۱۲: ۱۲).

خدا در زمانی که اسرائیلی ها در مصر زندگی می کردند نیز به قومش راه های ویژه ای را نشان داد تا نابود نشوند، در صورت اطاعت از خداوند هر خانوادۀ یهودی و فرزند تازه متولد شدۀ آن ها را محافظت می کرد. هر خانواده می بایست یک برۀ نرِ یک سالۀ بدون نقص را قبل از غروب چهاردهمین روز ماه ابیب بکشد و خانواده های کم نفوس می توانستند  همگی از یک بره استفاده کنند (خروج ۱۲: ۴). خدا فرمان داد تا هر خانواده از خون بره بر بالا و دو طرف چهار چوب درب خانه هایشان بمالند. هنگامی که خدا برای اجرای عدالتش بر سرتاسر مصر می آید، از خانه هایی که بر آن ها خون پاشیده شده می گذرد. اصطلاح عبور از اینجا می آید. (واژۀ عبری پسح به معنای : پریدن از روی»، «عبور کردن و یا چشم پوشیدن»). به این ترتیب اسرائیلی ها از داوری خدا که تمامی نخست زادگان انسان و حیوانات را در سراسر مصر کشت در امان ماندند. گر چه خدا اسرائیلی ها را تشخیص می داد و می توانست فرزندان آن ها را از بلا حفظ کند ولی به آن ها فرمان داد تا خون بره را بر چهار چوب درها بپاشند تا اهمیت اطاعت فرمان او را تشخیص دهند. او همچنین شروع به آشکار کردن رابطۀ فیض و بخشش خود با فدیۀ خون قربانی کرده بود. نهایتاً این نشانه ای بود از این که قرن ها بعد چطور پسر خدا عیسی با رنج و مرگ خود به عنوان قربانی، فدیۀ گناهان تمامی دنیا می شود (یوحنا ۱: ۲۹).

در شب آخرین بلا، اسرائیلی ها با عجله مشغول آماده شدن بودند (خروج ۱۲: ۱۱). خدا آن ها را راهنمایی کرد و گفت که بره ها را کباب کنند و آن را نجوشانند و برای نگه داری، از گیاهان تلخ استفاده کنند و نان ها را بدون مخمر درست کنند.

هنگام فرا رسیدن شب، آن طور که خدا گفته بود انجام دادند و بعد از خوردن غذا به سرعت همان لحظه آمادۀ رفتن شدند. مصری ها در راه بودند تا به آن ها التماس کنند که آن جا را ترک کنند و همچنین نیز شد. همه چیز آن طور که خدا مقرر کرده بود شد (خروج ۱۲: ۲۹-۳۶).