روش های مطالعه کتاب مقدس: روش بررسی اجمالی کتاب

مارتین لوتر آغازگر اصلاحات بزرگ مذهبی در قرن شانزدهم درباره مطالعه کتاب مقدس چنین می گوید: “من کتاب مقدس را مانند جمع آموری کردن محصول سیب مطالعه می کنم”. ابتدا او درخت سیب را تکان می دهد تا میوه های رسیده آن بیفتد (مطالعه کتاب مقدس در کل)، سپس از درخت بالا می رود و هر شاخه بزرگ را به تنهایی تکان می دهد(مطالعه یک کتاب از کتاب مقدس). بعد از آن شاخه های کوچکتر را تکان می دهد(مطالعه یک باب). سپس نوبت شاخه های فرعی می رسد(مطالعه یک پاراگراف یا جمله) و در آخر لابلای برگها را نگاه می کند(مطالعه لغات).

این روش و دو روش بعدی در واقع مراحلی از روش مطالعه یک کتاب می باشند و امکان دارد احتیاج به تلاش و صرف وقت زیادی داشته باشند. اما نتیجه کار بسیار مفید و خوب خواهد بود. از آنجایی که خدا، مکاشفه خود را در جملات بیان کرده است، ما باید ابتدا تمام کتاب را مطالعه کنیم و سپس قسمتهای کوچکتر آن را به دقت بررسی نماییم و در آخر نتیجه مطالعات خود را روی هم بگذاریم و آن را بعنوان یک کل در نظر بگیریم. پس مراحل کار ما در روش بررسی اجمالی یک کتاب، روش تجزیه و تحلیل باب و روش تلفیقی می باشد.

ابتدا باید یک نظر اجمالی و کلی بر کتاب بیندازید. سپس هر باب را با دقت مطالعه کنید و جزئیات را تجزیه و تحلیل نمایید. در ادامه نتیجه مطالعات خود را جمع بندی کرده و در یک مطالعه تلفیقی، کتاب را خلاصه کرده و برای آن فهرست مطالب بنویسید. پس مراحل کار بطور خلاصه عبارتند از:

– نظر اجمالی: مطالعه کلی کتاب.

– تجزیه و تحلیل: مطالعه دقیق جزئیات هر باب.

– تلفیق: تلفیق کردن مطالعات دو مرحله قبل و نتیجه گیری.

تعریف

منظور از این روش بررسی و مطالعه کلی یک کتاب است، بدون آنکه وارد جزئیات گردیم. بنابراین باید چند بار کتاب را بدون توجه به جزئیات مطالعه کرد. سپس باید سوالاتی درباره زمینه و متن، طرح کرد و فهرستی از موضوعات کلی و اصلی آن تهیه نمود، تا به این وسیله یک شناخت و درک کلی از هدف نویسنده، موضوعات، چارچوب مطالب و محتوای کتاب بدست آوریم.

همانطور که می دانید کتاب مقدس در واقع 66 کتاب مختلف است که در یک جلد جمع آوری شده است. هر کدام از این کتابها مهم بوده و برای زندگی امروز ما پیغامی دارند. این روش مطالعه به شما کمک می کند تا از موضوع کلی و اصلی هر کتاب آگاهی پیدا کنید.

انجام این روش به عنوان اولین مرحله برای مراحل بعد (تجزیه تحلیل و تلفیق) باعث می گردد که ارتباط قسمت های مختلف یک کتاب را با یکدیگر درک نمایید. بسیاری از آیات که فهم آنها مشکل است وقتی که در یک زمینه وسیع تر مورد بررسی قرار می گیرند، مفهوم آنها آشکار می گردد. جایگاه یک آیه در کتاب، کلید درک معنی صحیح آن و تعلیمی است که خدا بوسیله آن به ما می دهد.

در این روش مطالعه به کتب و منابع زیر احتیاج دارید:

– کتاب مقدس پژوهشی

– چند ترجمه جدید

– لغت نامه کتاب مقدس یا دایره المعارف کتاب مقدس

– راهنمای مطالعه کتاب مقدس

علاوه بر این منابع اصلی می توانید از اطلس کتاب مقدس و کتابهایی درباره زمینه تاریخی کتاب مقدس نیز استفاده کنید. در آخر می توانید نتیجه مطالعه خود را با سایر کتبی که در این زمینه وجود دارند، مقایسه نمایید.

– معرفی عهد جدید، نوشته مریل سی تنی، ترجمه: کشیش طاطه وس میکائیلیان و آرمان رشدی

-عهد عتیق سخن می گوید، ترجمه: مهرداد فاتحی

-New Testament Times, by Merrill C. Tenney

-Old Testament Times, by R. K. Harrison

-Survey of the Bible, by William Hendriksen

-What the Bible is All About, by Henrietta C. Mears

 

قدم هایی برای بررسی اجمالی یک کتاب

قدم اول: خواندن کتاب

اولین قدم شاید بدیهی به نظر برسد، اما بعضی از ایمانداران تمام وقت خود را صرف مطالعه درباره کتاب مقدس می کنند تا خواندن خودِ کتاب مقدس. تنها کتبی که در این قسمت احتیاج دارید، کتاب مقدس پژوهشی و چند ترجمه جدید است. از هیچ کتاب راهنما یا تفسیری استفاده نکنید!

در مطالعه خود به نکات زیر توجه داشته باشید:

1)در یک نشست تمام کتاب را مطالعه کنید.

به غیر از مزامیر، طولانی ترین کتاب در کتاب مقدس، کتاب اشعیا نبی است که می توان آن را در مدت 3 الی 4 ساعت خواند. اگر مجبور شدید مطالعه خود را متوقف کنید، کتاب را حداکثر در دو نشست به آخر برسانید. (برای مثال می توانید بابهای 1 الی 39 کتاب اشعیا را در یک بار و بابهای 40 الی 66 را در نشست دوم بخوانید).

2) کتاب را از یک ترجمه جدید مطالعه کنید.

این کار باعث می گردد مطالب را بهتر درک نمایید.

3) در مطالعه خود تقسیم بندی باب ها را نادیده بگیرید.

توجه داشته باشید که تقسیم بندی کتاب به باب و آیه اصل در خود کتاب وجود نداشته است. این تقسیم بندی ها چندین قرن بعد برای سهولت در امر مطالعه و پیدا کردن قسمت های مختلف اضافه گردید. همچنین در این مرحله به جزئیات توجه نداشته باشید.

4) کتاب را چند بار مطالعه کنید.

(برای مثال، کتاب اشعیا نبی را چند بار مطالعه کنید). هر بار که کتاب را مطالعه می کنید، متوجه حقایق بیشتری می گردید و تصویر کلی موضوع کتاب برای شما واضح تر می گردد.

5) کتاب را بدون مراجعه به کتب تفسیر و یا سایر منابع بخوانید.

در واقع هنگام مطالعه کتاب هیچ یادداشتی برندارید و به هیچ منبع کمکی رجوع نکنید.

6) کتاب را با دعا مطالعه کنید.

از خدا بخواهید که با قلب شما سخن گوید و چشمان شما را بگشاید تا حقایق سودمندی را از کلام او درک نمایید (مزمور 119: 18).

7) وقتی برای بار دوم و سوم کتاب را مطالعه می کنید.

نکات مهم را یادداشت کنید.

قدم دوم: یادداشت برداشتن

در حین مطالعه کتاب، از موضوعات و نکات مهم آن یادداشت بردارید. در هنگام یادداشت برداشتن به موضوعات زیر توجه داشته باشید:

• طبقه بندی کردن

آیا کتابی که مطالعه می کنید جزو کتب تاریخی است؟ یا شعری؟ نبوتی؟ شریعت؟ آیا شرح حال است؟ و یا یک رساله؟

• اولین برداشت ها:

اولین برداشتی که از کتاب کردید چه چیزی بود؟ فکر می کنید هدف نویسنده چه چیزی بوده است؟ از خواندن کتاب چه احساسی کردید؟

• واژه های مهم کلیدی.

نویسنده از چه لغات مهمی استفاده کرده است؟ کدام موضوع تکرار شده و امکان دارد که موضوع اصلی باشد؟ جمله مهم و کلیدی نویسنده کدام است؟

• سبک ادبی

آیا کتاب به سبک روایت نوشته شده است؟ آیا نامه شخصی است؟ یا شعر؟ و یا ترکیبی از روایت و شعر؟ آیا نویسنده از استعاره استفاده کرده؟ یا یک بحث منطقی را پیش کشیده است؟

• جنبه احساسیِ نوشته

آیا نویسنده عصبانی بوده؟ یا ناراحت؟ خوشحال؟ هیجان زده؟ یا افسرده؟ فکر می کنید گیرندگان اولیه، وقتی نوشته را می خواندند چه احساسی در آنها به وجود می آمد؟ در شما چه احساسی به وجود می آید؟

• موضوع یا موضوعات اصلی

فکر می کنید موضوع یا موضوعات اصلی که نویسنده قصد بیان آنها را داشته، چه چیزهایی بوده اند؟ تأکیدهای اصلی نویسنده چیست؟

• چارچوب کتاب

آیا در کتاب متوجه تقسیم بندی مشخصی شده اید؟ آیا کتاب ارتباط با اشخاص است؟ یا وقایع؟ مکانها؟ عقاید؟ و یا دوره های مختلف زمانی؟

• شخصیت های مهم

شخصیت اصلی و مهم در کتاب چه اشخاصی می باشند؟ از چه اشخاصی بیشتر صحبت شده است؟ و چه نقشی در وقایع کتاب داشته اند؟

قدم سوم: درباره زمینه تاریخی و جغرافیایی وقایع کتاب تحقیق کنید.

برای تعیین کردن زمینه تاریخی و جغرافیایی وقایع کتاب می توانید از سوالاتی که در زیر آمده است، استفاده کنید. همچنین می توانید از مطالبی که در روش مطالعه شرایط و زمینه ها آمده، استفاده کنید. پاسخ بسیاری از این سوالات امکان دارد در خود کتاب، وجود داشته باشد. بنابراین اول برای یافتن پاسخ سوالات، به خود کتاب رجوع کنید. بعد می توانید از سایر کتب و منابع کمک گیرید.

– نویسنده چه کسی بوده است؟ هر اطلاعاتی که می توانید درباره نویسنده جمع آوری کنید.

– کتاب در چه تاریخی نوشته شده است؟

– محل نگارش کتاب کجا است؟

– کتاب خطاب به چه اشخاصی نوشته شده است؟ هر اطلاعاتی که می توانید درباره مخاطبین کتاب جمع آوری کنید.

– علت نوشته شدن کتاب چه چیزی بوده است؟ درباره شرایط و عللی که باعث نوشته شدن کتاب گردیده اند، تحقیق کنید.

– این کتاب در میان سایر کتب کتاب مقدس از چه جایگاه و مکانی برخوردار است؟ آیا رابطی میان دوره های مختلف تاریخ است؟

– مکان جغرافیایی که کتاب از آن سخن می گوید در کجا واقع شده است، اگر رسم نقشه به شما می کند، این کار را انجام دهید.

قدم چهارم: فهرستی از موضوعات و مطالب کلی و مهم کتاب تهیه نمایید.

اهمیت تهیه فهرست در این است که به راحتی می توانید تصویری از موضوعات و تقسیم بندی کتاب در اختیار داشته باشید.

سه قسمت مهم در تهیه فهرست عبارت است از:

تقسیم بندی اصلی، عنوان بابها و عنوان پاراگراف ها.

کمک هایی که تهیه فهرست مطالب در مطالعه به شما می کند، عبارتند از:

– می توانید موضوعات و مفاهیم اصلی کتاب را خلاصه نمایید.

– می توانید مطالب کتاب را در یک نگاه پیش روی خود داشته باشید.

– به شما در درک ارتباط میان بابها و پاراگراف ها کمک می کند.

– مفاهیمی که در قسمت های مختلف کتاب تکرار شده اند به راحتی قابل تشخیص خواهند بود.

– باعث می گردد به راحتی بتوانید مطالب بابها را به یاد آورید و کتاب را مرور کنید.

برای تهیه فهرست مطالب به ابراز زیر نیاز دارید:

– کتاب مقدسی که پاراگراف بندی شده باشد. اکثر ترجمه های جدید متن را به پاراگراف های مختلف تقسیم کرده اند تا به راحتی بتوان واحد فکری را تشخیص داد.

– ورق کاغذ سفید: سعی کنید فهرست خود را فقط در یک کاغذ تهیه کنید تا در آن واحد بتوانید تمام چارچوب کتاب را پیش روی خود داشته باشید.

– خودکار و خط کش.

برای تهیه فهرست مطالب، کارهای زیر را انجام دهید.

1) در یک کاغذ سفید برای هر باب یک ستون در نظر بگیرید. برای کتاب های طولانی، ستون ها را باریک تر رسم نمایید. در ضمن برای کتاب های طولانی می توانید از دو یا سه برگ کاغذ سفید استفاده کنید.

2)کتاب را بار دیگر مطالعه کنید و برای هر بابِ آن، یک عنوان انتخاب نمایید. (در کتاب های طولانی می توانید برای چند باب یک عنوان انتخاب کنید). عنوان هر باب را در بالای ستون مربوط به خود و در زیر تقسیم بندی اصلی بنویسید. Irving Jensen در ارتباط با انتخاب یک عنوان خوب و مناسب برای یک باب، مشخصات زیر را نام می برد،

:(Independent Bible study, Moody press, P 108)

-ترجیحاً یک کلمه باشد. اما حداکثر از چهار کلمه تجاوز نکند.

-عنوان باید صریح و گویا باشد تا متن را به یاد شما بیاورد.

-در صورت امکان از لغاتی که مستقیماً در متن بکار رفته است، استفاده نمایید.

-از لغاتی استفاده کنید که بتوانید تشخیص دهید برای چه قسمتی از کتاب آن را بکار برده اید.

4) یک بار دیگر کتاب را مطالعه کنید و همین کارها را برای هر پاراگراف انجام دهید. سعی کنید عناوین پاراگراف های یک باب با عنوان باب، ارتباط منطقی داشته باشند.

قدم پنجم: بعد از اینکه مطالب کتاب را در یک فهرست باب ها خلاصه کردید، یک فهرست آزمایشی برای کل کتاب تهیه کنید. بعداً در روش تلفیقی، فهرست اصلی خود را که شامل جزئیات نیز می گردد تهیه خواهید کرد. در این روش(بررسی اجمالی یک کتاب) شما فقط فهرست نکات مهم کتاب را تهیه می کنید و ارتباط آنها را با یکدیگر نشان می دهید. برای بهتر انجام دادن این کار به پیشنهادات زیر توجه نمایید:

1) به فهرستی که برای باب ها تهیه کردید، رجوع کنید. اغلب خودِ فهرست سازماندهی طبیعی مطالب کتاب را نشان می دهد.

2) فهرستی که تهیه می کنید باید از مطالب اصلی و عمده شروع شود و به موضوعات فرعی و جزئی ختم گردد. ابتدا تقسیم بندی اصلی کتاب را در نظر بگیرید و بعد تقسیم بندی های جزئی تر(که می تواند خود باب های کتاب باشد) و در آخر نکات مهم هر کدام از تقسیم بندی های جزئی تر را (که می تواند پاراگراف های هر باب باشد). در کتاب های طولانی امکان دارد مجبور شوید، نکات مهم را نیز به قسمتهای کوچک تر تقسیم کنید.

3) ابتدا به موضوع پاراگراف ها دقت کنید. از آنجایی که پاراگراف واحد اصلی تفکر در نوشته ها می باشد، شما می توانید از پاراگراف ها بعنوان راهنمایی برای تهیه فهرست مطالب کل استفاده کنید. موضوع هر پاراگراف را در یک جمله کوتاه خلاصه کنید و سپس از این جملات برای تهیه فهرست اصلی خود کمک گیرید.

4)پس از اینکه فهرست اصلی خود را تهیه کردید، آن را با فهرست های منابع دیگر مقایسه کنید. ضرورتی ندارد که فهرست شما کاملاً شبیه فهرست های دیگر باشد، چرا که برای یک کتاب می توان فهرست های مختلفی تهیه کرد و این اشکال در کار محققین کتاب مقدس نیز دیده می شود.

قدم ششم: تعیین کاربرد شخصی

اگر چه هدف اصلی و اولیه در بررسی اجمالی یک کتاب، آشنایی با موضوعات کلی آن است. اما نباید فراموش کنید که در حین مطالعه کتاب از حقایقی که خدا برای شما مکاشفه می نماید، برای زندگی خود نتیجه گیری های عملی بنمایید.

منابعی برای مطالعه بیشتر

-Independent Bible Study, by Irving L. Jensen (Moody press)

-A Laymans Guide to Interpreting the Bible, by Walter Henruchsen (Zondervan)

-The Navigator Bible Studied Handbook (navpress)

نمونه ای از روش بررسی اجمالی کتاب:

کتاب: افسسیان    تعداد بابها: 6

1) تعداد دفعات مطالعه کتاب: 5

2) نکات یادداشت شده:

– طبقه بندی: عهد جدید

– اولین برداشت ها: این کتاب باعث تقویت ایمان من گردید و مرا نسبت به مسئولیت هایم برانگیخت. همچنین این کتاب از نظر تعلیمی بسیار غنی است.

– واژه های کلیدی و مهم: “در مسیح” و “قدم زدن”

– آیات کلیدی و مهم: 1: 3 و 4: 1

–  سبک ادبی: به سبک نامه های متدوال آن زمان نوشته شده است که بوسیله دو دعای پرستش مورد تأکید قرار گرفته است.

– جنبه احساسی نوشته: دعوت به آرامش با هدف برانگیختن خوانندگان رساله نسبت به مسئولیت هایشان.

– موضوع با موضوعات اصلی: در مسیح چه جایگاه و مقامی داریم و چه مسئولیت هایی بر عهده ما است.

– چارچوب کتاب: در کتاب دو قسمت اصلی وجود دارد که به وسیله”بنابراین یا لهذا” مشخص شده اند. در قسمت اول دو دعا بیان شده است.
-شخصیت های مهم: پولس، کلیسای افسس، نیروهای شریر و تیخیکس.

کتب و منابع مورد استفاده:

-Eerdmans Handbook to the Bible

-William Hendriksen s Ephesians

-The New Bible Dictionary

3)زمینه و شرایط:

پولس رسول کلیسای افسس را در سفر بشارتی دوم خود تأسیس کرد و اکیلا و پرسکله را برای کمک به اشخاصی که تازه ایمان آورده بودند، در آنجا باقی گذاشت.

او در آغاز سفر سوم بشارتی خود به افسس رفت و برای مدت طولانی در آنجا خدمت کرد و در این مدت، انجیل در تمام نقاط استان آسیا منتشر گردید.

بعداً زمانی که در روم زندانی گردید. نامه ای برای آنها نوشت. علت نوشته شدن این نامه به سادگی فرصتی بود که برای پولس مهیا شده بود تا از نظر تعلیمی و عملی باعث تقویت کلیسا گردد. پولس این نامه را نوشت تا ایماندارن کلیسا را از نظر تعلیمی تقویت نماید (با توجه به مذاهب با نفوذی که در آن شهر وجود داشت و برای نمونه می توان به معبد آرتمیس اشاره کرد) و آنها را نسبت به مسئولیتی که بعنوان اشخاص مسیحی در جامعه داشتند، برانگیزد. بسیاری از اشاراتی که در رساله شده است مربوط و متناسب با خوانندگان اصلی رساله می باشد. این امر را می توان از شرایط، حکومت، فرهنگ و تاریخ شهر افسس فهمید.

 

4) فهرستی از موضوعات کتاب: چه اشخاصی عضو کلیسا هستند 1:1 – 3: 21			چه کارهایی را اعضای کلیسا باید انجام دهند 4: 1 – 6: 24
انتخاب شده بوسیله خدا	نجات یافته بوسیله مسیح	قدرت یافته بوسیله روح القدس	مسئولیت ها	روابط	مخالفت ها
1	2	3	4: 1 – 5: 21	5: 22 – 6: 9	6: 10-20
سه حمد و تسبیح جداگانه در مورد کار تثلیث وجود دارد. پدر(1: 4-6)، پسر(1: 7-12)، روح القدس(1: 13-14) اولین دعای پولس(1: 15-23)	کار مسیح بنوان یک کار فیض آمیز بیان شده ایمان، می توانیم آن را کسب کنیم رهایی(2: 1-10)،  مصالحه(2: 11-22) (نتایج هر کدام نیز در همین قسمت دیده می شود)	خدمت روح القدس این است که تمام ایمانداران را از هر زمینه ای در مسیح یک بگرداند. این قبلاً بصورت یک سر بوده است. دومین دعای پولس(3: 14-21)	“لهذا” 1: باید متحد باشیم(4: 1-16) 2: باید حقایق الهی را بفهمیم(4: 17-32) 3: باید مقدس باشیم(5: 1-14) 4: باید تحت کنترل روح القدس زندگی کنیم(5: 15-21)	بیان موضوعات خاص: 1: شوهران و زنان(5: 22-33) 2: والدین و فرزندان(6: 1-4) 3: اربابان و غلامان(6: 5-9)	علت مشکلاتی که در انجام مسئولیت ها و روابط خود داریم، جنگ روحانی ما می باشد. اما زره روحانی خدا از ما محافظت می کند سلام های پایانی پولس تیخکیس آورنده رساله (6: 21-24)

 

5)فهرست آزمایشی:

I: چه اشخاصی اعضای کلیسای مسیح هستند (بابهای 1-3)

الف) اشخاصی که بوسیله خدا انتخاب شده اند (باب 1) (این قسمت با دعا خاتمه می یابد).

ب) اشخاصی که بوسیله مسیح نجات یافته اند (باب 2)

پ) اشخاصی که بوسیله روح القدس قدرت یافته اند (باب 3)

(این قسمت با دعا خاتمه می یابد)

II: چه اعمالی را اعضای کلیسای مسیح باید انجام دهند (بابهای 4 الی 6).

الف) مسئولیتهای آنها (4: 1- 5: 21)

ب) روابط آنها (سه گروه از روابط)(5: 22 – 6: 9)

پ) جنگ آنها با قدرت های شیطانی(6: 10-20)

سخنان پایانی(6: 21-24)

6)کاربرد شخصی:

در ارتباط با این کتاب آنچه توجه مرا به خود جلب کرد، رابطه نزدیکی است که بین ایمان و عمل وجود دارد. اگر من به عیسی مسیح ایمان دارم، باید مانند مسیح زندگی و رفتار کنم. با توجه به دیدگاهی که خدا از من دارد، در تمام روابطم با دیگران یک سری اعمال مشخص از من انتظار می رود.

از آنجایی که بوسیله خدا با دیگران مصالحه داده شده ام(باب 2)، باید به همان صورتی که مسیح مرا بخشید، من نیز دیگران را ببخشم(4: 32). نباید همیشه مورد بخشش قرار گیرم، اما خودم از دیگران دلخور و ناراحت باشم. باید قلب خود را تفتیش کنم و مطمئن باشم که هر شخصی را که ممکن است نسبت به من خطایی کرده باشد، بخشیده ام. سپس در صورتی که لازم بود پیش این اشخاص بروم و از آنها بخواهم که مرا ببخشند. برای به یاد آوردن این حقیقت آیه 4: 32 را حفظ می کنم.

برگرفته از کتاب دائره المعارف کتاب مقدس