جنگ زرتشتیان دوران ساسانیان با ارمنیان به خاطر ارتدادشان از آیین زرتشت و پذیرش مسیحیت
جنگ زرتشتیان دوران ساسانیان با ارمنیان به خاطر ارتدادشان از آیین زرتشت و پذیرش مسیحیت
در روز ۲۶ مه ۴۵۱ میلادی نبردی سرنوشت‌ساز در آوارایر میان ارمنی‌ها و ایرانیان ساسانی درگرفت. ارمنی‌ها، به‌رغم شمار اندک و ضعف نظامی، برای دفاع از ایمان مسیحی خود در برابر اجبار به بازگشت به زرتشتی‌گری، با تمام توان جنگیدند.
این نبرد به‌عنوان نخستین جنگ ثبت‌شده در تاریخ که برای حفظ ایمان مسیحی یک ملت صورت گرفت شناخته می‌شود.
گرچه ارمنی‌ها در میدان جنگ شکست خوردند و بسیاری از سردارانشان، ازجمله وارتان مامیکونیان، جان باختند، اما تلفات سنگینی به سپاه ایران وارد آمد (گفته می‌شود بیش از ۶۰ هزار نفر). در پی آن، ایرانیان با ارمنیان پیمانی امضا کردند که به آنان اجازه می‌داد آزادانه به دین مسیحیت پایبند بمانند.
این واقعه نه‌فقط برای تاریخ ارمنستان، بلکه برای تمام مسیحیان شرقی، نشانه‌ای از ایستادگی در ایمان در برابر اجبار دینی است.
خلاصه‌ای از محتوای مرتبط با جنگ‌های دینی ساسانیان و ارمنیان:
سیاست مذهبی ساسانیان
ساسانیان، به‌ویژه در دوران شاپور دوم و یزدگرد دوم، تلاش کردند تا دین زرتشتی را به‌عنوان دین رسمی و یگانه در سراسر امپراتوری گسترش دهند. این سیاست، با هدف تقویت وحدت سیاسی و مذهبی، به فشار بر اقلیت‌های دینی، از جمله مسیحیان ارمنی، انجامید.
– مقاومت ارمنیان:
ارمنیان، که در اوایل قرن چهارم میلادی مسیحیت را به‌عنوان دین رسمی پذیرفته بودند، در برابر تلاش‌های ساسانیان برای تحمیل زرتشتی‌گری مقاومت کردند.
منابع مفید برای مطالعات بیشتر در این رابطه:
۱. تاریخ ایران در زمان ساسانیان
نویسنده: آرتور کریستین‌سن
مترجم: رشید یاسمی
ناشر: انتشارات امیرکبیر / توس / نگاه
۲. تاریخ تمدن ایران ساسانی
نویسنده: سعید نفیسی
ناشر: نشر فردوس / بنیاد فرهنگ ایران
این کتاب نگاه گسترده‌ای به ساختار دینی، فرهنگی و سیاسی عصر ساسانی دارد و به برخورد دینی زرتشتیان با مسیحیان ارمنستان و فشارهای مذهبی اشاره دارد.
۳. تاریخ سیاسی و مذهبی ارمنستان
نویسنده: موسی خورنی (تاریخ‌نگار ارمنی قرن پنجم)
ترجمه: دکتر احمد نوریان
ناشر: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
منبع مستقیم ارمنی دربارهٔ تاریخ ارمنستان، شامل اشاره به تلاش شاهان ساسانی برای تحمیل زرتشتی‌گری به ارمنیان مسیحی.
شامل حوادثی مثل نبرد آوارایر، تعقیب و شکنجه مسیحیان ارمنی و مقاومت ملی-دینی آنان است.
۴. کتاب تاریخ ارمنستان و مسیحیت اولیه در قفقاز
نویسنده: دکتر روبن زاریان / هاکوپ کاراپتیان
ناشر: انجمن فرهنگی ارامنه / مرکز بین‌المللی گفت‌وگوی تمدن‌ها
این کتاب به بررسی تاریخی-تحلیلی روابط ارمنستان با ایران ساسانی و جزئیات فشارهای مذهبی، نقش کلیسا، مقاومت فرهنگی و جنگ‌های مذهبی با ساسانیان پرداخته است.
۵. ایران در زمان ساسانیان
نویسنده: عباس زریاب خویی
یکی از منابع فشرده ولی دقیق برای فهم سیاست دینی ساسانیان، از جمله برخورد با مسیحیت در ارمنستان. نوشته‌ای موجز و دانشگاهی.
با سپاس از استاد آلیک برای گردآوری مطالب این صفحه
دریافت لینک کوتاه این نوشته:
|
کپی شد! |
