بررسی عهدجدید- انجیل مرقس MARK

نویسنده:

اگر چه در خود کتاب هیچ مدرک و دلیلی در مورد نویسنده این کتاب وجود ندارد؛ اما شهادت واحد و یکسان اولیه این بود که: این انجیل توسط یوحنای مرقس نوشته شده است. مهمترین شاهد، پاپیاس (Papias) یکی از پدران کلیسای اولیه (۱۴۰ میلادی) است، که از یک سند اولیه نقل قول می کند. او می گوید:

۱- مرقس همکار نزدیک پطرس بود و از پطرس رسول، درباره اعمال و سخنان عیسی تعلیم گرفته بود.

۲- این تعالیم، از طریق موعظه های پطرس، برای ایمانداران اولیه، به مرقس رسیده است، نه به صورت یک گزارش کامل و پیوسته. موعظه به نیازها و احتیاجات مسیحیان مربوط می گردید.

۳- مرقس به درستی این مطالب را حفظ نمود.

نتیجه ای که از این تعالیم بدست می آید، این است که انجیل مرقس عمدتاً شامل موعظه های پطرس است که بوسیله یوحنای مرقس مرتب و شکل یافته است (به اعمال ۱۰: ۳۷ رجوع کنید).

یوحنای مرقس در عهد جدید:

این نظریه کاملاً مورد قبول است که مرقس که بنا بر روایتها، با پطرس همکاری می کرد، همان یوحنای مرقس عهد جدید است. اولین اشاره او در ارتباط با مادر وی است. او خانه ای در اورشلیم داشت که بعنوان مکان اجتماع برای ایمانداران استفاده می گردید (اعمال ۱۲: ۱۲). زمانی که پولس و برنابا،  بعد از دیدارشان از اورشلیم در زمان قحطی، به انطاکیه بازگشتند، مرقس نیز آنان را همراهی کرد (اعمال ۱۲: ۲۵). بعد از آن، مرقس بعنوان دستیار پولس و برنابا،  در اولین سفر بشارتی همراه آنان بود (اعمال ۱۳: ۵). اما، جهت بازگشتن به اورشلیم، آنان را در پرجه  پمفیلیه  ترک کرد (اعمال ۱۳: ۱۳). باید پولس شدیداً از این اقدام مرقس ناامید شده باشد، زیرا وقتی برنابا در نظر می گیرد که مرقس را در دومین سفر بشارتی همراه خود ببرند، پولس به شدت با این پیشنهاد مخالفت می کند و این عمل باعث گردید که همکاری آنان از بین برود (اعمال ۱۵: ۳۶-۳۹). برنابا، مرقس را که پسر عمویش بود برداشت و به سمت قبرس حرکت کرد. در کتاب اعمال رسولان به هیچ یک از آن دو اشاره بیشتری نشده است.

مرقس، دوباره در رساله پطرس به کولسیان که از روم نوشته شد، نمایان می گردد. پولس از طرف مرقس سلام می رساند و اضافه می کند: “درباره مرقس قبلاً دستوراتی داده بودم که چنانچه پیش شما بیاید او را با گرمی بپذیرید” (کولسیان ۴: ۱۰، فیلمون آیه ۲۴ که در حدود همان زمان نوشته شد، رجوع کنید). ظاهراً در این مرحله مرقس موفق می شود که اعتماد پولس را جلب کند. در پایان زندگی پولس، مرقس کاملا نظر مساعد و موافق پولس را بدست آورده بود (۲تیموتائوس ۴: ۱۱).

تاریخ نگارش:

افرادی که معتقد هستند، متی و لوقا، انجیل مرقس را بعنوان مرجع اصلی بکار برده اند، پیشنهاد می کنند که احتمالاً انجیل مرقس در دهه ۵۰ یا اوایل دهه ۶۰ میلادی نوشته شده است. دیگران معتقدند که متن انجیل و اظهاراتی که پدران کلیسای اولیه در مورد مرقس عنوان کرده اند، نشان می دهد که کتاب کمی قبل از ویرانی اورشلیم در سال ۷۰ پس از میلاد نوشته شده است (به قسمت تاریخ گذاری اناجیل هم نظر رجوع کنید).

مکان نگارش:

بر اساس روایات کلیسای اولیه، انجیل مرقس در مناطقی از ایتالیا (مقدمه کتاب ضد مارسیونی) و یا روم (براساس مطالب ایرینوس و کلمنت اسکندریه) نوشته شده است.

این نویسندگان همگی، مطالب مرقس را با پولس حواری، مربوط می دانند. شواهد ذکر شده منطبق است با:

۱-تاریخ اجتماعی که پطرس در آخرین روزهای زندگیش در روم بود و همانجا نیز به شهادت رسید.

۲-مدرک کتاب مقدسی که بر اساس آن مرقس نیز حدوداً در همان زمان، در روم و با پطرس همکاری نزدیک داشت. (به ۲تیموتائوس ۴: ۱۱ و ۱پطرس ۵: ۱۳ مراجعه کنید. کلمه بابل احتمالاً یک کلمه رمزی برای روم است).

دریافت کنندگان رساله:

شواهد موجود، به کلیسای روم یا حداقل به خوانندگان غیر یهودی اشاره می کنند. مرقس، آزادی رسوم یهودیان را توضیح می دهد (۷:۲-۴، ۱۵: ۴۲)، کلمه های آرامی (نوعی زبان) را ترجمه می کند (۳: ۱۷؛ ۵: ۴۱؛ ۷: ۱۱ و ۳۴؛ ۱۵:۲۲) و به نظر می رسد که توجه خاصی به آزار و اذیت دیدن و شهادت دارد (۸:۳۴-۳۸ و ۱۳: ۹-۱۳)؛ یعنی موضوعاتی که به طور خاص به ایمانداران رومی مربوط می گردد. مقصد این رساله دلالت بر پذیرش و انتشار سریع آن می کند.

ضرورت و هدف رساله:

از آنجا که انجیل مرقس بر اساس روایات به روم مربوط می گردد، احتمال دارد با جفای کلیسای روم در سالهای ۶۴ الی ۶۷ میلادی نیز ارتباط داشته باشد.

آتش سوزی بزرگ روم که در سال ۶۴ میلادی، احتمالاً توسط نرون ایجاد گردید، اما آن را به گردن مسیحیان انداختند باعث جفاها و شهادتهای فراوانی شد. حتی در میان ایمانداران رومی نیز، شهادت موضوعی ناشناخته نبود.

مرقس احتمالاً کتابش را می نویسد تا با نشان دادن زندگی خداوند ما به خوانندگانش، آنان را برای این رنجها آماده سازد. در انجیل مرقس چه بصورت صریح و چه در لفافه،  اشارات فراوانی به زحمت کشیدن و شاگردی وجود دارد (۱: ۱۲-۱۳؛ ۳: ۲۲ و ۳۰؛ ۸: ۳۴-۳۸؛ ۱۰: ۳۰ و ۳۳-۳۴ و ۳۵؛ ۱۳: ۸؛ ۱۱-۱۳).

تاکیدها:

۱- صلیب: هم علت انسانی (۱۲: ۱۲؛ ۱۴: ۱-۲؛ ۱۵: ۱۰) و هم ضرورت الهی صلیب (۸: ۳۱؛ ۹: ۳۱؛ ۱۰: ۳۳) به وسیله مرقس تأکید شده است.

۲- شاگردی: باید توجه خاصی به قسمتهای شاگردی که در پیشگویی‌های عیسی درباره مصیبتش وجود دارد، کرد (۸: ۳۴-۹: ۱ و ۳۵-۱۰: ۳۱ و ۱۰: ۴۲-۴۵).

۳- تعالیم عیسی: اگر چه مرقس نسبت به دیگر نویسندگان انجیل، خیلی کمتر تعالیم عیسی را ثبت می کند ولی تأکید شخصی روی عیسی بعنوان استاد و معلم وجود دارد. در انجیل مرقس کلمات “معلم”، “تعلیم دادن” یا “تعلیم” و “استاد، Rabbi ” ۳۹ بار در مورد عیسی به کار رفته است.

۴- راز مسیح بودن عیسی (Messianic Secret): در نمونه های متعددی، عیسی به شاگردانش و یا اشخاصی که برای ایشان معجزه انجام داده است، تذکر می دهد که در مورد اینکه او کیست و یا چه اعمالی انجام داده است، سکوت اختیار کنند (۱: ۳۴ و ۴۴؛ ۳: ۱۲؛ ۵: ۴۳؛ ۷: ۳۶-۳۷؛ ۸: ۲۶ و ۳۰؛ ۹: ۹).

۵- مشخصات ویژه: انجیل مرقس ساده، مختصر، بدون آلایش و گزارشی روشن از خدمات عیسی است و بیشتر روی آنچه که عیسی انجام داد تا آنچه که گفت، تأکید می ورزد. مرقس سریعاً از یک قسمت زندگی و خدمت عیسی به قسمت دیگر می رود و اغلب از قید زمان “بی درنگ” استفاده می کند (۱: ۱۲).

موضوع کتاب به طور کلی، با “ابتدای انجیل عیسی مسیح” مشخص می گردد (۱: ۱). زندگی، مرگ و رستاخیز مسیح این ابتدا را تشکیل می دهد و موعظه حواریون در اعمال رسولان ادامه آن است.

فهرست مطالب:

I– آغاز خدمت عیسی (1: 1-13)

الف- پیام آور و آماده کننده راه او (1: 1-8)

ب- تعمید (1: 9-11)

پ- آزمایش عیسی (1: 12-13)

II– خدمات عیسی در جلیل (1: 14، 6: 29)

الف- خدمات اولیه در جلیل (1: 14-3: 12)

1- دعوت اولین شاگردان (1: 14-20)

2- معجزات در کفر ناحوم (1: 21-34)

3- موعظه در جلیل (1: 35-45)

5- اختلاف نظر و مناقشه در سبت (2: 23-3: 12)

ب- خدمات بعدی در جلیل (3: 13-6: 29)

1- انتخاب 12 حواریون (3: 13-19)

2- تعلیم در کفر ناحوم (3: 20-35)

3- مثلهای پادشاهی آسمان (4: 1-34)

4- مسافرت در طول دریای جلیل (4: 35-5: 20)

5- معجزات بیشتر در جلیل (5: 21-43)

6- بی ایمانیِ هموطنان عیسی (6: 1-6)

7- فرستاده شدن گروه های دو نفره حواریون به جلیل (6: 7-13)

8- عکس العمل هیرودیس نسبت به خدمات عیسی (6: 14-29)

III– کناره گیری از جلیل (6: 30-9: 32)

الف- به کرانه شرقی دریای جلیل (6: 30-52)

ب- به کرانه غربی دریای جلیل (6: 53-7: 23)

پ- به فینیقیه (7: 24-30)

ت- به مناطقی از دکاپولس (7: 31-8: 10)

ث- به اطراف قیصریه فیلیپی (8: 11-9: 32)

IV– آخرین خدمات در جلیل (9: 33-50)

V– خدمات عیسی در یهودیه و بیریه (باب 10)

الف- تعلیم درباره طلاق (10: 1-12)

ب- تعلیم درباره کودکان (10: 13-16)

پ- جوان دولتمند (10: 17-31)

ت- پیشگویی مرگ عیسی (10: 35-45)

ث- درخواست دو برادر (10: 35-45)

ج- شفای بارتیماؤس نابینا (10: 46-52)

VI– زحمات عیسی (بابهای 11-15)

الف- ورورد مظفرانه (11: 1-11)

ب- پاکسازی معبد (11: 12-19)

پ- پایان مشاجرات با رهبران یهود (11:20-12: 44)

ت- موعظه بر روی کوه زیتون در مورد وقایع آخر زمان (باب 13)

ث- تدهین عیسی (14: 1-11)

ج- دستگیری، محاکمه و مرگ عیسی (14: 12-15: 47)

VII– رستاخیز عیسی (باب 16)

برگرفته از کتاب دائرةالمعارف کتاب مقدس