اناجیل از نظر نگارش به چه صورت بوده اند؟

          مسیحیت به عنوان یک نهضت، آغاز خود را مدیون شخصیت و اعمال عیسی مسیح می باشد که مؤسس و رأس آن است. به استثنای بعضی مطالب پراکنده، اطلاعات کتبی رسمی و اصیل در مورد زندگی عیسی مسیح فقط در اناجیل متی و مرقس و لوقا و یوحنا یافت می شود که از همان اوایل شروع مسیحیت توسط کلیسا به عنوان اسناد معتبر مورد قبول بوده اند. هر چند اناجیل متعدد دیگری وجود داشتند که به نام اناجیل مشکوک معروفند و مدعی بودند که حقایقی در مورد زندگی مسیح در خود دارند که در چهار انجیل وجود ندارد، ولی این اناجیل خیلی دیرتر از اناجیل اصلی نوشته شده و دارای اعتبار مشکوک هستند. در این اناجیل مشکوک کمتر حقیقتی وجود دارد که در اناجیل چهارگانه وجود نداشته باشد و مطالب اضافی که در آنها هست خیالی و افسانه ای است. بعلاوه از طرز نگارش این اناجیل غالباً می توان فهمید که هدف از نوشته شدن آنها عبارت بوده است از حفظ عقاید فرقه های بخصوصی که نمایندۀ مسیحیت اصیل تاریخی نبودند بلکه در واقع انحرافی از آن و یا مخالف آن بوده اند.

          تاتیان، از مسیحیان سوریه در قرن دوم (170 میلادی) که طبق مدارک موجود اولین مؤلف شرح زندگی مسیح از روی اناجیل بوده و کتابش به نام دیاتسرون معروف است، فقط از چهار انجیل استفاده کرده هر چند حتماً از وجود سایر اناجیل با خبر بوده است. ایرنیوس، اسقف لیون و وین، که در حدود 180 میلادی می زیسته، در بارۀ اناجیل مطلب جالبی بیان می دارد:

          «امکان ندارد که اناجیل بیشتر یا کمتر از آنچه هستند باشند. زیرا همان طوری که در جهان چهار منطقه برای سکونت وجود دارد و چهار باد اصلی هست، چون کلیسا در تمام جهان منتشر است و با توجه به اینکه «ستون و اساس» کلیسا همان انجیل و روح حیات است، بسیار مناسب می باشد که کلیسا دارای چهار ستون باشد و از هر طرف حیات بدمد و مردم را زندگی بخشد.»

          دلایلی که ایرنیوس برای اثبات وجود چهار انجیل می آورد ممکن است چندان قابل قبول نباشد ولی با وجودی که این دلایل علمی نیست، طرز بیان مطلب نشان می دهد که در زمان ایرنیوس در این مورد بحث می شده و او با جدیت کامل از حقانیت چهار انجیل رسمی که در کتاب مقدس وجود دارند دفاع می نماید. او به سخن خود چنین ادامه می دهد:

          «این موضوع را، که فقط این اناجیل حقیقی و معتبر هستند و تعداد آنها را به هیچ وجه نمی توان اضافه یا کم کرد، من با دلایل متعدد ثابت نموده ام.»

          این چهار انجیل، هم از نظر دلایل مربوط به متن و هم از نظر دلایل خارجی، بسیار متمایز هستند.

          ما در مقالاتی دیگر هر یک از اناجیل را به طور جداگانه به عنوان کتابهایی که در زمان و مکان متفاوت و برای خوانندگانی مخصوص نوشته شده اند مورد مطالعه قرار می دهیم. روشن است که وقتی این اناجیل نوشته شدند هر یک جداگانه خوانده می شد و نه به عنوان جزئی از یک مجموعۀ هماهنگ. نویسندگان هر یک از این اناجیل و هم چنین خوانندگان آن متوجه بودند که هر انجیل شرح کاملی است برای مقصودی که مورد نظر می باشد. از آغاز پیدایش کلیسا در روز پنطیکاست تا اواسط قرن دوم میلادی هیچ کتابی که شرح اناجیل را یک جا در خود جمع کرده باشد وجود نداشت و ظاهراً هر چهار انجیل جدا از یکدیگر در قسمتهای مختلف امپراطوری روم در دسترس علاقمندان بود. در نوشتجات آباء کلیسا اشارات زیادی در مورد استفاده از اناجیل وجود ندارد ولی طرز نقل قول از آنها و میزان این نقل قولها با توجه به این که از آباء کلیسا در این مورد اشارات تصادفی وجود دارد نظر فوق را تأیید می نماید.

          خود اناجیل ادعا نمی کنند که تمام فرمایشات و کارهای عیسی مسیح را به ثبت رسانیده اند. برعکس، لااقل دو انجیل از چهار انجیل صریحاً اعلام می دارند که این کار غیر ممکن است و دو انجیل دیگر نیز به طور ضمنی به این امر اشاره می نمایند. یوحنا می فرماید: «و عیسی معجزات دیگر بسیار نزد شاگردان نمود که در این کتاب نوشته نشد» (یوحنا 20: 30) و لوقا هم اعلام می دارد «بسیاری دست خود را دراز کردند بسوی تألیف حکایت آن اموری که نزد ما به اتمام رسید» (لوقا 1: 1). متی روشن می سازد که مقصودش نوشتن «کتاب نسب نامۀ عیسی مسیح» است (متی 1: 1) و مرقس نیز کتاب خود را «ابتدای انجیل عیسی مسیح پسر خدا» می نامد (مرقس 1: 1). پس هر یک از اناجیل منتخباتی است بر اساس مقصود نویسنده و از نظر انجام منظور نویسندۀ هر انجیل به خودی خود کامل است.

          تفاوتهای موجود در این اناجیل، به وسیلۀ شباهتهای کامل در ترتیب و محتوا و جمله بندی، متعادل می گردند. وقایع بسیاری از زندگی مسیح در هر چهار انجیل شرح داده شده است. چون تمام این وقایع به یک شخص مربوط می باشند طبیعی است که هماهنگی و موافقت کاملی در مورد انتخاب مطلب و شرح اصول کردار عیسی وجود دارد.

برگرفته از کتاب معرفی عهدجدید

نوشته: مِریل سی تِنی

ترجمه: کشیش طاطه وس میکائیلیان