آیا مسیحیان به سه خدا اعتقاد دارند؟

این ادعا کاملاً نادرست بوده و هیچ اساسی ندارد. مسیحیان فقط به یک خدای واحد ایمان دارند. تمام قسمتهای کتاب مقدس بر این حقیقت شهادت می‌دهند "ای اسرائیل بشنو یهوه خدای ما یهوه واحد است" (تثنیه 4:6). "عیسی او را جواب داد که اول همه‌ٔ احکام اینست که بشنو ‌‌ای اسرائیل خداوند خدای ما خداوند واحد است" (مرقس 29:12). مطالعه کتاب مقدس کاملاً واضح می سازد که فقط یک خدا وجود دارد (اول تیموتاوس 5:2). در این مورد هیچگونه شک و شبهه‌ای وجود ندارد. این سوء تفاهم شاید از این نظر ناشی شده باشد که مسیحیان معتقد‌ند که در ذات خدای واحد، تثلیث وجود دارد. این اعتقاد خیلی تفاوت دارد با اینکه بگوئیم سه خدا وجود دارد. تثلیث‌ اقدس مربوط به تعداد خدایان نیست بلکه مربوط به ذات خداست. ذات خدا جزء اسرار می‌باشد و در این مورد باید فقط متکی به مکاشفه‌ای باشیم که خدا از خودش بعمل می‌آورد. "چیزهای مخفی ازآن یهوه خدای ما است و اما چیزهای مکشوف تا به ابد از آن ما است" (تثنیه 29:29).

باید به این نکته توجه داشته باشیم که حتی آنچه خدا در مورد خودش به بشر کشف می‌فرماید برای بشر بطور کامل قابل درک نیست. این امر بسیار طبیعی است زیرا بشر محدود نمی‌تواند بطور کامل به ذات خدای نا محدود پی ببرد. با وجود این می‌توان اطمینان داشت که اگرمکاشفه الهی را بطرز صحیح درک کنیم، هر چند ممکن است این امر مافوق از عقل و منطق بشری باشد، ولی مخالف آن نیست. بنابراین اگر با احترام و فروتنی در پی یافتن جواب سوألات خود باشیم جوابهائی خواهیم یافت که هم فکر ما و هم قلب ما را راضی خواهد ساخت. "اگر کسی بخواهد اراده‌ٔ او را بعمل آورد، درباره تعلیم خواهد دانست که از خداست" (انجیل یوحنا 17:7).

امور الهی را باید با ایمان قبول کرد، همانطوریکه در زندگی بسیاری از چیزها را بدون اینکه کاملاً درک کنیم، با ایمان قبول می نمائیم. مثلاً با وجودیکه از بسیاری از اسرار وجود خود بی‌خبریم، در عین حال قبول می‌کنیم که خودمان و سایرین وجود داریم. بنابرین هر چند ممکن است اسرار الهی را کاملاً درک نکنیم ولی درباره‌ٔ وجود او نباید هیچ شکی داشته باشیم.

کتاب مقدس برای ما روشن می‌سازد که خدا واحد است و هیچ شریکی ندارد. در عین حال کتاب مقدس تعلیم می‌دهد که خدا با وجود واحد بودن یک وجودیست مرکب. این امر با اصول عقل نیز سازگار می‌باشد زیرا در واقع تصور وجودی که مطلقاً واحد باشد امکان پذیر نیست. خدا توسط کلام خود با بشر سخن می‌گوید و وجود کلام خدا چیزی است که وحدت مطلق را از بین می‌برد ولی این امر مخالف وحدت خدا نیست. همچنین ما گاهی اصطلاح روح خدا یا روح الله را بکار می‌بریم و می‌دانیم که خدا توسط روح خود کائنات را خلق کرد و کلام خود را به پیامبران الهام فرمود. آیا وجود روح خدا که در کتاب مقدس تشریح گردیده مخالف وحدانیت خدا می‌باشد؟ بهیچوجه.

برای اینکه موضوع روشنتر شود اکنون مثالهائی ذکر خواهیم کرد تا معلوم شود در دنیائی که خدا خلق فرموده است در وحدت، ترکیب وجود دارد. یکی از بهترین نمونه‌ها خود انسان است که اشرف مخلوقات شناخته شده است. انسان از نظر سیرت شبیه خدا می‌باشد، عقل و عواطف و اراده دارد. در هر تصمیمی که انسان می‌گیرد این سه جنبه ذات او شرکت دارند. مخصوصاً در مورد استدلال کاملاً متوجه می‌شویم که در داخل انسان واحد مکالماتی صورت می‌گیرد.

غالباً می‌شنویم که شخصی می‌گوید "با خود گفتم". این امر نشان می‌دهد که انسان در عین وحدت دارای گوناگونی می‌باشد. در مکالمات داخلی، چه شخصی با چه شخصی سخن می‌گوید؟ معلوم است که یک شخص واحد در باطن خود استدلال می‌نماید. گاهی شخص "از شدت شادی در خود نمی‌گنجد" و یا بعد از مدتی که بیخود شده است "به خود می‌آید". این نمونه‌ها تا حدی خصوصیات الهی را روشن می‌سازند.

در عالم طبیعت نیز میتوان موارد فراوانی یافت که در آنها وحدت و گوناگونی در یکجا جمع شده‌اند. وجود گرما و نور و انرژی در خورشید نمونه خوبی است. فضا که واحد است نیز شامل طول وعرض و ارتفاع می‌باشد. اگر یکی از این سه بعد از بین برود فضا هم از بین خواهد رفت. نمونه‌های بسیار دیگری میتوان ذکر کرد که نشان می‌دهند که خدا از خلقت، اصل تثلیث در وحدت را رعایت کرده است. پس این امر برخلاف عقل و منطق نمی‌باشد.

کتاب مقدس نشان می‌دهد که خدا از ازل شامل پدر و پسر و روح‌ القدس بوده است و این سه جزء ذات خدا هستند. این موضوع را نمیتوان با فرمولهای ریاضی تشریح کرد زیرا طبق قوانین ریاضی هر چند یک باضافه یک باضافه یک، مساوی سه می شود ولی در عین حال یک ضربدر یک ضربدر یک مساوی یک است. فهم و استدلال و تلاش بشری قادر به تشریح این سّر عظیم نمی‌باشد. اصولاً جر و بحث درباره‌ٔ ذات خدا فایده‌ای ندارد. برای اینکه بتوانیم آن وجود نامحدود را کاملاً درک کنیم باید خودمان هم نامحدود باشیم. پس لازم است با کمال احترام آنچه را که درباره ذات خدا در کتاب مقدس مکشوف شده است بپذیریم.

یکی از بهترین موارد مذکور در کتاب مقدس درباره‌‌ٔ تثلیث و وحدت، واقعه‌ایست که در انجیل متی فصل سوم نقل گردیده است. در این قسمت در زمان تعمید مسیح در آغاز شروع خدمت خود می خوانیم که روح‌القدس به صورت کبوتر (که نمونه‌ صلح و آرامش می‌باشد) بر مسیح نازل می‌گردد و این صدا از آسمان شنیده می‌شود: "این است پسر عزیز من که از او خشنودم". در اعمال رسولان اشارات متعددی به روح خدا، پسر خدا و خدای پدر وجود دارد و هر یک از این سه اقنوم در واقع خداست.

مراتب فوق روشن می‌سازد که طبق مکاشفه‌ای که خدا در کتاب مقدس و در طبیعت و در ذات انسان انجام داده است، امکان دارد که خدای واحد شامل تثلیث یعنی پدر و پسر و روح‌القدس باشد. این حقیقت با وجودیکه از عقل انسان بالاتر است ولی مخالف آن نیست.

باید اعتراف کرد که موضوع تثلیث و وحدانیت خدا موضوع مشکلی است که فکر بسیاری را به خود مشغول کرده است. ما که در این مورد تجربیاتی داریم شهادت می‌دهیم که هر چند این موضوع از عقل ما بالاتر است ولی تنها عقیده‌ای است که هم عقل ما را قانع می‌سازد و هم قلب ما را.

بنظر ما راه دست یافتن به این سر عظیم ذات الهی اینست که انسان دارای قلبی توبه کار باشد و برای یافتن بخشش گناهان و آرامش، بسوی خدای قدوس روی آورد. شناختن واقعی خدا با قبول راهی که خدا از راه لطف برای بخشیدن انسان گناهکار فراهم ساخته امکان پذیر می‌باشد زیرا مطابق کتاب‌مقدس "بوسیله مسیح اجازه داریم که در یک روح، یعنی روح‌القدس به حضور خدای پدر بیائیم" (افسسیان 18:2).