شراب در دوران عهد عتیق

شراب در دوران عهد عتیق

“از شراب و مسکرات بپرهیزد و سرکه شراب و سرکه مسکرات را ننوشد و هیچ عصیر انگور ننوشد و انگور تازه یا خشک نخورد.” (اعداد 6: 3)

واژه های عبری برای شراب

به طور کلی در کتاب مقدس از دو لغت عبری برای ترجمه کلمه «شراب» استفاده شده است.

1) لغت اول که بسیار مورد استفاده قرار گرفته است کلمه «Yayin» است.

این لغت یک اصطلاح عمومی بوده که 141 بار در عهد عتیق برای اشاره به انواع مختلف شراب تخمیر شده یا تخمیر نشده استفاده گردیده است (به اعداد 5: 18 رجوع کنید. در اینجا صحبت از تمام انواع شراب «Yayin» می کند).

الف) از یک طرف لغت Yayin برای همه نوع عصاره انگور تخمیر شده بکار رفته است (به پیدایش 9: 21-20؛ 19: 32-33؛ 1سموئیل 25: 36-37؛ امثال 33: 30-31). نتایج بد و ناگوار نوشیدن شراب تخمیر شده در قسمتهای مختلف عهد عتیق شرح داده شده است (برای مثال به امثال 33: 29-35 رجوع کنید).

ب) از طرف دیگر لغت Yayin برای عصاره شیرین و تخمیر نشده انگور نیز بکار رفته است. این لغت می تواند به آب میوه تازه انگور که از فشردن آن بدست می آید اشاره داشته باشد. اشعیا چنین نبوت می کند: «کسی شراب (Yayin) را در چرخشتها پایمال نمی کند» (اشعیا 16: 10). ارمیای نبی نیز می گوید: «شراب (Yayin) را از چرخشتها زایل ساختم و کسی آنها را به صدای شادمانی بپا نخواهد فشرد» (ارمیا 48: 33). در حقیقت ارمیا حتی به عصاره گرفته نشده انگور به عنوان شراب Yayin اشاره می کند (به ارمیا 40: 10 و 12 رجوع کنید). در کتاب مراثی بارها لغت Yayin برای اشاره به عصاره تخمیر نشده انگور بکار رفته است. برای مثال در مراثی 2: 12 نویسنده، شرح می دهد که اطفال گریه کنان از مادران خود غذای معمول خویش یعنی «نان و شراب» را می خواهند. این حقیقت که کلمۀ شراب برای عصاره تخمیر نشده انگور نیز می تواند بکار رود به وسیله منابع تحقیقی دیگر نیز تأیید می گردد. در دایرةالمعارف یهودی (1901 م.) چنین آمده: شراب تازه قبل از اینکه تخمیر شود Yayin-Migaat (شراب خمره) نامیده می شد (Sanh,70a). همچنین دایرةالمعارف یهود، Judaica (1971 م.) این حقیقت را تصدیق می کند که واژه Yayin برای اشاره به آب میوه انگور در مراحل مختلف و از جمله «شراب تازه که هنوز تخمیر نشده است» به کار می رفته است. تلمود بابلی جمله ای درباره «شرابی (Yayin) که از فشردن انگور حاصل می شود» به یکی از پیشوایان روحانی یهود به نام Hiyya نسبت می دهد (Baba Bathra. 97) و در Halakot Gedalot می گوید: «در ارتباط با قوانین نذیره ها می توان آنچه را که از فشردن خوشه انگور بدست می آید شراب در نظر گرفت» (نقل شده توسط Louis Ginzberg در American Jewish Yearbook- سال 1923). برای مطالعه درباره لغت «Oinos» واژه یونانی شراب، که معادل لغت «Yayin» عبری است به موضوع شراب در دوران عهد جدید قسمت اول، دوم رجوع کنید.

2) لغت عبری دیگری که برای شراب بکار رفته است «Tirosh» می باشد که به معنی «شراب تازه» یا «حصاد شراب» است.

لغت Tirosh، 38 مرتبه در عهد عتیق بکار رفته و هرگز به شراب تخمیر شده اشاره نداشته، بلکه بر عکس همیشه برای محصول تخمیر نشده انگور بکار رفته است، مثل شیره که در خوشه انگور است (اشعیا 65: 8) و یا آب انگور تازه که از فشردن حصاد انگور بدست می آید (تثنیه 11: 14؛ امثال 3: 10؛ یوئیل 2: 24). براون، درایور و بریگز در لغت نامه عبری-انگلیسی عهد عتیق بیان می کنند که: Tirosh به معنی «شراب تخمیر نشده و تازه» است و دایرةالمعارف یهودی سال (1091 م.) می گوید: «Tirosh» شامل همه نوع آب میوه های شیرین و تخمیر نشده است و به هیچ وجه به شراب تخمیر شده اشاره ای نمی کند. در Tirosh «برکت خدا» دیده می شود (اشعیا 65: 8). اما شراب الکلی «استهزا می کند» (امثال 20: 1) «و مستی می آورد» (امثال 23: 32).

3) علاوه بر این دو واژه که برای شراب بکار رفته اند، واژه Shekar که معمولاً مسکرات (در انگلیسی دو لغت بکار رفته: Beer در 1سموئیل 1: 15 و Fermented Drink در اعداد 6: 3) ترجمه شده است، 23 بار در عهد عتیق و اغلب در همان زمینه استفاده گردیده است. بعضی از محققین کتاب مقدس معتقد هستند که Shekar در بیشتر موارد به «نوشیدنی تخمیر شده» (Fermented Drink) که از شیره خرما، انار و سیب تهیه می گردیدند، اشاره می کند. دایرةالمعارف یهودی (1901 م.) بیان می کند که Yayin برای مسکرات بکار می رود که با آب مخلوط گردیده در صورتیکه Shekar برای نوشیدنی تخمیر شده که با آب رقیق نگردیده است. با وجود این در مواردی برای اشاره به آب میوه شیرین و تخمیر نشده بکار رفته است.

(Robert P.Teachout, “The use of wine in the old testament” Th.D.dissertation Th.Dallas Theological Seminory 1979)

لغت Shekar مشتق از فعل عبری Shekar است که به معنی «تهیه کردن نوشیدنی» و «زیاد نوشیدن» است. در اکثر موارد زمانی که Yayin  و Shekar  با همدیگر بکار می روند اصطلاحی را تشکیل می دهند که به معنی نوشیدنی الکلی است.

دیدگاه عهد عتیق درباره شراب تخمیر شده

در قسمتهای مختلفی از عهد عتیق استفاده از Yayin و Shekar به عنوان شراب تخمیر شده مورد سرزنش و تقبیح قرار گرفته و ممنوع شده است:

1) در کتاب مقدس اولین قسمتی که تأثیرات مخرب و زیان بار شراب مست کننده شرح داده شده است در داستان زندگی نوح است (پیدایش 9: 20-27).

نوح تاکستانی آماده کرده و از محصول انگور آن شراب مست کننده، تهیه می کند. نوشیدن از این شراب مست کننده باعث می گردد نوح به میگساری، مستی، بی شرمی و در نهایت به یک مصیبت خانوادگی کشیده شود و فرزند خود را در کنعان نفرین و لعنت کند. در زمان ابراهیم، دختران لوط به پدر خود شراب مست کننده می دهند و بعد با او هم بستر شده و آبستن می گردند (پیدایش 19: 31-38).

2) به دلیل خاصیت فاسد کننده و مخربی که در نوشیدنی های الکلی وجود دارد. خدا به تمام کاهنین قوم یهود فرمان داده بود که در زمان خدمت خود از نوشیدن شراب و سایر مسکرات پرهیز کنند.

خدا خیلی جدی بر این فرمان خود تأکید داشت و مجازات کاهنی که از این قانون تخطی کند، مرگ بود (لاویان 10: 9-11).

3) خدا همچنین از طریق قوانینی که برای نذیره ها وضع کرد، اراده و نظر خود را درباره شراب و مسکرات آشکار می کند.

تمام اشخاصی که خود را برای خداوند تخصیص (نذر خاص یا نذر نذیره اعداد 6: 3) کنند می باید از شراب و مسکرات پرهیز نمایند.

4) حکمتی که خدا به سلیمان پادشاه بخشیده بود باعث شد او چنین بگوید: «شراب استهزا می کند و مسکرات عربده می آورد و هر که به آن فریفته شود حکیم نیست» (امثال 20: 1).

نوشیدنی های الکلی ممکن است باعث شوند که شخص قوانین خدا را تمسخر کند و کنترل خود را بر گناه و فساد اخلاقی از دست بدهد.

5) بالآخره، کتاب مقدس با صراحت بیان می کند که برای دوری از مصیبت و غم و پیروی از اراده خدا عادلان نباید هرگز مشتاق شراب تخمیر شده باشند، چرا که باعث مستی و میگساری می گردد (امثال 23: 29-35).

نذیره ها و شراب:

نذیره ها (اشخاصی که به طور خاص و کامل تمام زندگی خود را برای خدمت خدا وقف کرده بودند) این حقیقت را آشکار می کردند که قوم خدا می باید در یک سطح بسیار بالا خود را به خدا وقف کنند و مطیع او باشند. دقیقاً به همان صورتی که آنها زندگی می کردند (اعداد 6: 2). خدا به نذیره ها قوانین مشخصی درباره نوشیدن شراب داده بود.

1) آنها می بایست از «شراب و مسکرات» پرهیز کنند (اعداد 6: 3؛ تثنیه 14: 26).

در حقیقت آنها اجازه نداشتند هیچ چیزی که از انگور تهیه شده بود بنوشند و یا بخورند. به احتمال زیاد خدا این فرمان را به این دلیل داده بود که نذیره ها را از وسوسه شدن برای خوردن نوشیدنی های  الکلی و همچنین این امکان که از روی اشتباه شراب تخمیر شده بنوشند، حفظ کند (اعداد 6: 3-4). خدا نمی خواست که یک شخص نذیره در خطر مستی و یا میگساری قرار داشته باشد (لاویان 10: 11-8؛ امثال 31: 4-5). بنابراین ملاک و معیار اخلاقی بالایی، به وسیله پرهیز کردن از نوشیدنی های الکلی برای قوم خدا تعیین شده بود (اعداد 6: 3-4).

2) نوشیدن مشروبات الکلی اغلب منتهی به گناهان دیگر می گردد (از قبیل گناهان جنسی یا جنایت).

نذیره ها می باید از خوردن و نوشیدن هر چیزی که از انگور تهیه شده بود، خودداری می کردند تا بیاموزند که باید از هر آنچه که بوی گناه می دهد و یا آنها را وسوسه به انجام آن می کند، دوری کنند.

3) حکم خدا مبنی بر پرهیز و دوری از شراب و مسکرات در دوران عاموس نبی مورد تمسخر بسیاری از قوم قرار گرفت و آن را اطاعت نکردند.

عاموس بیان می کند که اشخاص شریر «نذیره ها را شراب نوشانیدند» (عاموس 2: 12). اشعیای نبی نیز می گوید: «ولکن اینان نیز از شراب گمراه شده اند و از شراب بلعیده گردیده اند. از مسکرات سرگشته شده اند و در رؤیا گمراه گردیده اند و در داوری مبهوت گشته اند. زیرا که همه سفره ها از قی و نجاست پر گردیده و جایی نمانده است» (اشعیا 28: 7-8). این شرایط به این دلیل به وجود آمده بود که رهبران قوم حکم و معیار بالای خدا را در ارتباط با پرهیزکاری رد کرده بودند.

4) از ایمانداران به مسیح نیز روح اصلی نذیره بودن یعنی وقف و تخصیص کامل به خدا و معیار اخلاقی بالای آن، انتظار می رود (رومیان 12: 1؛ 2قرنتیان 6: 17؛ 7: 1).

دوری و اجتناب از هر آنچه که امکان دارد شخص را به سوی گناه سوق داده، در او تمایل و اشتیاق برای چیزی مضر به وجود آورده، او را به سوی مواد مخدر یا مشروبات الکی بکشاند و یا باعث شود برادر یا خواهری دچار خطا و گناه گردد برای ایمانداران امروز همانقدر ضروری و مهم است که برای نذیره ها در عهد عتیق بود (1تسالونیکیان 5: 6؛ تیطس 3: 2 به موضوع شراب در دوران عهد جدید قسمت اول و دوم رجوع کنید).

برگرفته از کتاب دائرةالمعارف کتاب مقدس