آئینها و سنتهای کلیسایی: تعمید

روشها و آموزشهای مختلفی در ارتباط با تعمید گرفتن در تاریخ کلیسا وجود داشته و دارد. اما تمامی کلیساها در این امر که انجام دادن تعمید امری واجب و ضروری و غیر قابل انکار است دارای نظر واحد هستند. در واقع تعمید یک اصل مهم در زندگی و آموزش عیسی مسیح است که کلیساها مبادرت به انجام آن در اولین فرصت ممکن می‌کنند. 
در عهد قدیم، تعمید همانا به منزله غسل طهارت بود (خروج ۳۰: ۱۷-۲۱؛ لاویان ۱۱: ۲۵). یحیای تعمید دهنده مردم را دعوت می‌کرد تا به منظور توبه یعنی جهت پاکی دل، مبادرت به گرفتن تعمید کرده و برای ظهور مسیح آماده شوند (مرقس ۱: ۴). عیسی ایمانداران را دعوت به تعمید روح القدس و آتش نمود (متی ۳: ۱۱؛ مرقس ۱: ۸). در عهد جدید، تعمید با آب و در نام پدر و پسر و روح القدس انجام می‌شود.

 واژه تعمید

واژه تعمید اسم مصدر متعدی و به مفهوم از روی قصد و تعمد کاری را انجام دادن است. متاسفانه اغلب اوقات واژه تعمید با واژه غسل در یک ردیف قرار می‌گیرد که در کل نادرست و کاملا نا همگون است. این اشتباه حتی در برخی از فرهنگ لغات نیز به چشم می‌خورد. 
واژه غسل به معنی شستن، و شستشو دادن در آب و یا غوطه‌ور کردن در آب به منظور از بین بردن ناپاکی و نجاست و زایل ساختن چرکی ظاهری می‌باشد. که مفهوم این واژه کاملا در تضاد با مفهوم تعمید است که از روی قصد و تعمد و نه برای زایل ساختن نجاسات ظاهری بلکه برای به انجام رساندن کاری روحانی بواسطه غوطه‌ور شدن در آب انجام می‌شود. 
واژه تعمید در گویش یونانی (Baptizo) به مفهوم غوطه‌ور شدن در آب است. این واژه یونانی که در مرقس ۱: ۴ استفاده شده است در میان افراد یونانی زبان کاملا معمول و آشنا بوده است. این واژه در هر دورانی در ادبیات یونانی مورد استفاده قرار گرفته و شامل موارد متنوع زیادی به انضمام اعمال معمول هر روزه زندگی می‌شده است. واژه تعمید برای یونانی زبانان و شنوندگان آنها در دوران یحیی کاملا قابل فهم بود. در مفهوم این واژه جای هیچ تردیدی نبوده است. این درست مثل این است که وقتی ما از واژه "غوطه‌ور شدن در آب" استفاده می‌کنیم هیچ کسی از آن برداشت "آب پاشیدن" یا "ریختن آب" نمی‌کند و برای همه کاملا روشن است که منظور فرو رفتن در آب است. واژه "تعمید" هرگز توسط یونانی‌ها یا یهودیان به مفهوم "شست و شو" بکار گرفته نمی‌شد. 
مراسم تعمید یکی از رسوم کلیسای مسیحیان است که اغلب بطور نمادین "نخستین سوگند" یا "درب آیینهای مسیحی" و یا "درب کلیسا" نیز نامیده شده است.

  تاریخچه تعمید    

در کتاب مقدس برای نخستین بار در ارتباط با یحیی تعمید دهنده به واژه تعمید برخورد می‌کنیم. یحیی از مردم می‌خواست تا از گناهان خویش توبه کرده و مبادرت به گرفتن تعمید کنند. از مفاد کتاب مقدس کاملا آشکار است که تعمید یحیی صرفا بر اساس توبه استوار بوده است و یحیی تعمید دهنده تمامی گناهکاران را دعوت به توبه و تعمید جهت روی برگرداندن از کارهای گذشته دعوت می‌کرده است (متی ۳: ۲؛ مرقس ۱: ۴؛ لوقا ۳: ۳). اما انجام عمل خود تعمید دارای تاریخی در ماورای کتاب مقدس است. 
عمل تعمید در نزد بت پرستان و سایر مذاهب قبل از مسیحیت بر اساس باور ایشان به خاصیت پاک کنندگی آب بوده است. در دوران بابل باستان، و بر طبق لوحهای مکلو، از آب به عنوان یک عامل پاک کننده روحانی در آیین ائا خدای منطقه اریدو واقع در سومر نام برده شده است. 
کتاب مردگان که از مصریان باستان بجا مانده است شامل بخشهایی در مورد تعمید کودکان تازه به دنیا آمده است تا آنها را از ناپاکی بوجود آمده در رحم مادر پاک سازند. مصریان بر این باور بودند که آب و بخصوص آب سرد رود نیل دارای قدرت احیا کنندگی است. و بدین خاطر مردگان را طی تشریفات خاصی و بر اساس آیینهای مربوط به افسانه اُزیریس خدای دنیای زیر زمین، در آب رود نیل تعمید می‌دادند. 
آیینهای مذهبی مصریان همچنین دیدگاه از نو زنده شدن از طریق آب را نیز بسط دادند. در آموزه‌های ایزیس (الهه طبیعت مصریان) در آب حمام گرفتن صرفا چیزی بیشتر از یک پاکی مذهبی بوده است. 
در آیین کوبله (یکی از اساطیر یونان) تعمید خون در مراسم تاروبولیم که شامل قربانی کردن گاو نر بود به عمل می‌آمد در مرحله نخست این تعمید برای باز یافت جوانی و شادابی بکار برده می‌شد، اما بعدها از اهمیت روحانی نیز برخوردار شد. هر چند این آیین در حدود قرن دوم منسوخ گردید. 
استفاده از آب برای مراسم عبادی در میان یهودیان بسیار معمول بود. شریعت موسی حکم می‌کرد که بخشی از کاهنان که در امور قربانی کردن حیوانات و یا آنانی که در تشخیص موارد معینی از بیماریها دخالت داشتند حتما خود را با آب شستشو دهند، هر یهودی که چیز ناپاکی را لمس می‌کرد و یا از نظر شرعی نجس و ناپاک می‌شد باید خود را در آب غسل می‌داد (اعداد ۱۹: ۱-۲۲؛ لاویان فصل ۱۴، ۱۵ و ۱۶: ۲۴-۲۸). روش شستشو و پاک نمودن بدن از نجاست همواره در اسرائیل مرسوم بوده است. شستشوی لباس حتی قبل از ارائه شریعت در کوه سینا، یکی از مسائل بسیار مهم برای تقدیس و تطهیر در میان اسرائیلیها بود (خروج ۱۹: ۱۰). استفاده از آب برای طهارت و پاکی در اغلب عبارات عهد قدیم استفاده شده است همانند حزقیال ۳۶: ۲۵ که خداوند می‌گوید: "و آب پاک بر شما خواهم پاشید و طاهر خواهید شد. و شما را از همه نجاسات و از همه بتهای شما طاهر خواهم ساخت". 
مسیحیان بر این باور نیستند که انجام تعمید چنانچه در عهد جدید تعلیم داده می‌شود بر اساس طریقی قرار دارد که در عهد قدیم رواج داشته است. زیرا در عهد قدیم، شستشو با آب یا در آب که صرفا بر اساس پاکی فیزیکی قرار داشت می‌تواند فقط سایه یا پیش زمینه‌ای از تعمید در عهد جدید باشد که بر اساس پاکی روحانی قرار دارد (اول پطرس ۳: ۲۱). 
وقتی یحیی تعمید دهنده به دنیای قرن اول یهودیان وارد شد، تعلیمات وی شامل ضرورت تعمید نیز می‌شد. مردمان دوران او بر اساس سنتی که در میان یهودیان رواج داشت کاملا به امر تعمید آگاه بودند. هر چند تعمید او بر اساس آموزه شریعت یهودیان یا مراسم و رسوم سایر ادیان بت پرست قرار نداشت. مردم یهود در دوران یحیی، کاملا با مفهوم توبه و بخشش گناهان نیز آشنا بودند (اول پادشاهان ۸: ۳۳-۳۴؛ اشعیا ۵۵: ۶-۷). اما در مورد تعمید چطور؟ آیا یهودیان قرن اول با امر تعمید نیز آشنایی داشتند؟ 
همزمان با آغاز مسیحیت، یهودیان دارای سنتی بودند که بر اساس کتاب عهد قدیم قرار نداشت. این سنت شامل شستشو و تعمید افرادی بود که بدین یهودیت گرویده بودند و این تعمید در هفتمین روز پس از ختنه به انجام می‌رسید. البته یک سری سوال و جواب و تعلیمات خاص نیز به انجام می‌رسید تا از حقیقی بودن ایمان شخص برای پیوستن به یهودیت اطمینان حاصل شود. پس از اطمینان از ایمان شخص، وی را ختنه کرده و سپس او را پس از هفت روز در مقابل شاهدان، تعمید می‌دادند. در این تعمید، شخص را برهنه کرده و در آب فرو می‌بردند، و زمانیکه شخص از آب بیرون می‌آمد در واقع او پسر واقعی اسرائیل بود. شخص پس از انجام این مراسم، حق داشت تا به منظور انجام مراسم قربانی وارد معبد شود. 
یحیی تعمید دهنده زمانیکه به بیابان یهودیه رفته و به تعمید توبه و بخشش از گناهان موعظه می‌کرد با موفقیت چشمگیری روبرو شد. کتاب متی ۳: ۵ می‌گوید: "مردم از اورشلیم و تمام یهودیه و نواحی رود اردن پیش او می‌آمدند". لوقا نیز اضافه می‌کند که جمعیت برای تعمید به نزد او می‌آمدند. "انبوه مردم بیرون می‌آمدند تا از دست یحیی تعمید بگیرند" (لوقا ۳: ۷). 
کتاب عهد جدید بطور واضح اشاره می‌کند که تعمید یحیی از جانب خداوند بوده است (متی ۲۱: ۲۵). این تعمید برای هدف روحانی توبه و دریافت بخشایش گناهان بود. "یحیی تعمید دهنده در بیابان ظاهر شد و بجهت آمرزش گناهان به تعمید توبه موعظه می‌نمود" (مرقس ۱: ۴). یحیی از طرف خداوند خوانده شده بود و مجهز به کلام خداوند بود (لوقا ۳: ۲). مسیح به ما می‌گوید که تعلیم یحیی از آسمان بوده است (متی ۲۱: ۲۵). وقتی یحیی به تعمید برای آمرزش گناهان موعظه می‌کرد، مردم شنیده و اطاعت می‌کردند. آنها خود را تسلیم تعمیدی می‌کردند که اجازه آن از جانب خداوند عطا شده بود. این برای اولین بار در تاریخ بشر بود که علیرغم رسوم مذهبی یهودیان و غیر یهودیان و بت پرستها، یک شخص این فرصت را یافته بود تا برای آمرزش گناهان خود، تعمید بگیرد، هیچ تعمیدی قبل از این بر اساس آمرزش گناهان قرار نداشت. یک نکته مهم و ضروری که پس از مرگ عیسی در تعمید بوقوع پیوست این بود که ما حالا می‌توانیم در نام عیسی مسیح تعمید بگیریم.

برگرفته از وب سایت: www.razgah.com