فلزات و مواد معدنی کتاب مقدس: آسمانجونی، آهک، آهن و الماس

فلزات و مواد معدنی کتاب مقدس

تعیین دقیق ماهیت بسیاری از واژه های عبری و یونانی که به جای سنگ ها و مواد معدنی به کار رفته اند مشکل است زیرا در قدیم تقسیم بندی و شناسایی آن ها بر اساس رنگ و درجۀ سختی آنان صورت می گرفت در حالی که امروزه این کار توسط ساختمان شیمیایی آن ها انجام می گیرد:

آسمانجونی       مکاشفه 21: 20      Jacinth

این کانی در فارسی بنفش خوانده می شود. به انواع سیلیکات های زیرکونیوم به رنگ قرمز متمایل به قهوه ای و پرتقالی مایل به قرمز اطلاق می شود که شفاف می باشند. به نظر می رسد که در مکاشفه 21: 20 منظور زمرد آبی رنگ (aquamarine) یا فیروزه (turquoise) یا یاقوت ارغوانی (amethyst) باشد. ولی جواهری که در شرح خرقۀ کاهنین اشاره شده است به رنگ زرد پر رنگ بوده و از انواع زیرکونیوم زرد گونه است (خروج 39: 12).

آهک      اشعیا 27: 9           Lime

آهک زنده، اکسید کلسیم یا هیدرات کلسیم که به اشکال جامد و پودر دیده می شود. اکسید کلسیم موجود در سنگ ها سبب حاصلخیزی بسیاری از خاک ها می شود. دو کلمۀ عبری، معرف آن می باشند که یکی به معنی سنگ گچ (اشعیا 27: 9 و معادل آرامی آن در دانیال 5: 5) و دیگری به معنی خمیر آهک است (اشعیا 33: 12؛ عاموس 2: 1). عبرانیان فرآیند پختن سنگ آهک را می دانستند اما نمی توان با قاطعیت گفت که چگونه از آن استفاده می کردند.

آهن         پیدایش 4: 22              Iron

یکی از فلزاتی است که در زندگی بشر تأثیر به سزایی داشته است. ذخیرۀ آهنِ پوسته زمین بعد از آلومینیوم از همۀ فلزات دیگر بیشتر است و 2/4% پوسته را تشکیل می دهد. قریب به 150 مادۀ آهنی در پوسته زمین وجود دارد که دارای آهن می باشند ولی از نظر اقتصادی فقط از ده تا دوازده ماده می توان آهن را استخراج کرد. بشر آهن را بعد از مس، قلع، سرب، طلا و نقره شناخت و به طوری که باستان شناسان نوشته اند، آهنِ پوستۀ زمین از اوایل هزارۀ دوم قبل از میلاد مورد استفاده قرار گرفته است. تا اوایل هزارۀ دوم قبل از میلاد با اینکه مردم آهن را می شناختند ولی به علت اشکال در ذوب آن، نتوانستند از آن استفاده نمایند. ذوبِ آهن اولین بار توسط قوم حِتّی که در آسیای صغیر ساکن بودند در اواسط هزارۀ دوم قبل از میلاد به عمل آمد. رنگ آن خاکستری تا سیاه و غالباً سطح آن را ورقه ای از زنگ آهن می پوشاند. جلای آهن فلزی است. چکش خوار بوده و خاصیت جذب مغتاطیسی دارد معمولاً همراه با مقداری نیکل است و نیز ممکن است مقداری کبالت، مس، کربن، گوگرد و فسفر با آن همراه باشد. از جلای مقطع و درخشندگی که دارد و سطح اکسیدۀ آن شناخته می شود. به دلیل بالا بودن درجۀ ذوب آن (C1535) کار کردن با آن مشکل تر از کار با مس است. بنابراین تدارک آن احتیاج به سوخت زیادی دارد و فلز گران و قیمتی محسوب می شود. در دوران عهد عتیق کارگران قادر نبودند که حرارتی را برای ذوب کامل آن در کوره هایی ایجاد نمایند. به همین دلیل محصول چنین کوره هایی تکه های مستطیل یا تودۀ اسفنجی از آهن است. این توده باید آن قدر متحمل ضربات چکش می گردید که ناخالصی ها و حباب های هوا را از آن خارج می شد. نرمی آهن خالص تا حدی است که می توان با آن لوازمی را ساخت. باستان شناسان عقیده دارند که اشیاء آهنی شهر اور از سنگ های آسمانی (Meteors) که آهن نسبتاً خالصی داشته اند تأمین شده است به همین دلیل «فلز آسمان» نیز نامیده شده است. این نوع آهن حاوی 4 تا 30% نیکل است.

تا اواسط هزارۀ دوم قبل از میلاد استفاده از آهن در میان مردم خاور نزدیک رواج نداشت.

اولین بار در کلام خدا در پیدایش 4: 22 به این فلز اشاره شده است. کاربرد این فلز در میان مصریان و آشوریان توسط محققین اثبات شده و به کارگیری این فلز را در میان کنعانیان نیز می بینیم. سال ها قبل از آغاز سلطنت داود کاربرد زیادی نداشت اما بعد از فتوحات و پیروزی داود و شائول بر فلسطینی ها و کشف نحوۀ ذوب آن، آهن (1سموئیل 13: 19-22) استفادۀ بیشتری نسبت به برنز پیدا کرد (1تواریخ 29: 7؛ اشعیا 60: 17).

الماس          ارمیا 17: 1            Diamond

الماس از جمله سنگ های قیمتی است که مفهوم اصلی آن به معنی شکست ناپذیر است. این نام از آن جهت به آن داده شده که هیچ جواهری آن را نمی خراشد. معمولاً بلورهای آن 48، 24 و یا هشت وجهی است و سطوح جانبی آن کاملاً مسطح نمی باشد و کمی قوسی شکل است. سختی آن 10 می باشد و سخت ترین کانی هاست. معمولاً آبی رنگ و به ندرت به رنگهای آبی، سبز و قرمز یافت می شود. کربوناد نوعی الماس است که دارای رنگ سیاه می باشد. ضریب انکسار الماس بسیار زیاد است به همین علت دارای درخشندگی مخصوص است. غیر قابل ذوب و غیر محلول در اسید است. الماس از سایر کانی ها به علت داشتن سختی زیاد و جلای مخصوص شناخته شده تر است. علاوه بر این که جزو جواهرات قیمتی است برای بریدن، تراشیدن و صیقلی کردن اجسام سخت مصرف می شود. کلمات عبری که الماس ترجمه شده است به معنای سخت است و ممکن است به سایر سنگ های سخت نیز اشاره داشته باشد. در واقع دو واژۀ عبری به الماس ترجمه شده است که یکی از آنان به تعدادی سنگ گران قیمت و درخشان (خروج 39: 11؛ حزقیال 28: 13) و دیگری به موادی سخت و محکم (ارمیا 17: 1؛ حزقیال 3: 9؛ زکریا 7: 12) دلالت می کند.

در خروج 28: 18؛ 39: 11 «عقیق سفید» ترجمه شده است.

برگرفته از کتاب دائرةالمعارف کتاب مقدس