دیدگاه کلیسای ارتدوکس: پنتیکاست

دیدگاه کلیسای ارتدوکس: پنتیکاست

پنتیکاست واژه ای است یونانی به معنای پنجاهمین روز عید گذر، پنجاهمین روز بعد از رستاخیز مسیح و نیز روزی که یهودیان به یاد روز استقرار لوح های تورات بر کوه سینا آن را جشن می گرفتند و اورشلیم مملو از یهودیان بیگانه ای می شد که از اطراف و اکناف دنیای شناخته شده آن زمان برای برگزاری مراسم این روز می آمدند. این بیگانگان را دیاسپورا “پراکنده شدگان” می نامیدند.

الف- پنتیکاست: در زندگی روزانه کلیسا

بر طبق انجیل، تنها یک فصح، یک مرگ و یک قیام وجود دارد. اکنون مسیح نزد پدر، زنده است و برای ما شفاعت می کند تا روح القدس به ما داده شود (یوحنا 14: 16-17؛ عبرانیان 7: 25).

از آنجایی که شفاعت مسیح نزد پدرش، بدون وقفه است، کلیسا روح القدس را به طور مداوم دریافت می کند.

عهد جدید، نزول مکرر روح القدس را بعد از رستاخیز عیسی برای ما تشریح می کند:

و در شام همان روز، روز اول هفته …. عیسی دمید و به ایشان گفت: “روح القدس را بیابید”. (یوحنا 20: 22-19).

شاگردان عموآس نزول روح القدس را تجربه کردند. این آتش چه بود که قلب ایشان را می گداخت؟ آیا چیزی غیر از روح القدس که قلب ایشان را برای درک کتب گشود؟ این دید نوینی که باعث شد خداوند را به هنگام تقسیم نان، باز شناساند، چه بود؟ آیا چیزی غیری از روح القدس یعنی همان پیوند وحدت با عیسای برخاسته از مردگان؟ (لوقا 24: 13-32).

در ادامه همان متن عیسی بر یازده شاگرد و رفقایشان، به هنگام بازگشت شاگردان به عموآس ظاهر می شود و در مورد آنان نیز همان عمل را انجام می دهد، یعنی “ذهن ایشان را برای فهمیدن کتب روشن کرد” (لوقا 24: 46).

مسیح برخاسته از مردگان که روح القدس را به ما عطا می کند این امکان را فراهم می آورد که کلام خداوند را درک کرده، در راز نهانی تعمق نماییم.

روز اول پنتیکاست است. روزی است در مفهوم اعلای خود، روزی که راز فصح را بر روی تمامی دوران ما می گشاید و همان روزی است که شهادت و گواهی کلیسا آغاز می شود (اعمال 2: 1-47).

استیفان در حالی که پر از روح القدس بود، درباره عیسی شهادت می دهد (ر.ک اعمال 7: 55-60). کسانی که این شهادت را نمی پذیرند خود را آماده کشتن استیفان می کنند. اما استیفان، پر از روح القدس، ایمان خویش و دلبستگی اش به عیسای دوباره زنده شده و پیروز را گواهی می دهد و می گوید: “آه، آسمان را گشاده و پسر انسان را به دست راست خدا ایستاده می بینم”. سپس همانند عیسی در حالی که می گوید: “ای عیسای خداوند روح مرا بپذیر” (ر.ک لوقا 23: 46) و در حال دعا برای قاتلان خود، جان می سپارد (لوقا 23: 34).

بعد از اورشلیم، شهادت کلیسا شهر سامره را نیز در بر می گیرد، جایی که نزول روح القدس بنا به دعای پطرس و یوحنا تجدید می شود، “پس پطرس و یوحنا، دستها بر ایشان گذارده، روح القدس را یافتند” (اعمال 8: 14-17).

حضور پطرس در خانه افسر رومی اولین شهادت کلیسا نزد بت پرستان و اولین نزول روح القدس بر غیر یهودیان است (اعمال 10).

روح القدس وساطت می کند تا سولس و برنابا از دیگران جدا شده برای انجام رسالت خاصی فرستاده شوند (اعمال 13: 2).

در افسس، هنگامی که پولس رسول بر شاگردان یحیی تعمید دهنده که به نام خداوند عیسی تعمید گرفته بودند دست نهاد، “روح القدس بر ایشان نازل شد و زبانها متکلم گشته نبوت کردند” (اعمال 19: 6).

منظور از “تکلم به زبانها” چیست؟

این دومین باری است که در اعمال رسولان به این اصطلاح بر می خوریم. بار اول در روز پنتیکاست و روز نزول روح القدس بود.

“همه مبهوت و متعجب شده به یکدیگر می گفتند مگر همه اینها که حرف می زنند جلیلی نیستند؟ پس چون است که هر یک از ما لغت خود را در آن تولد یافته ایم، می شنویم”؟

پس آیا شخصی که روح القدس را یافته اند، می توانند بی آنکه آموخته باشند به همه زبانها تکلم کنند؟

لوقا تمامی اقوام شناخته شده در اورشلیم آن زمان را بر می شمارد. از ایران شروع می کند، “پارتها، مادها، عیلامیها، ساکنین بین النهرین، یهودیه و کپدوکیه، ساکن پنطس و آسیا، فریجیه، پمفلیه، مصر و آن بخش از لیبی که نزدیک فراوان می باشد، رومیان ساکن اورشلیم چه یهودیان و چه غیر یهودیان که به دین یهود گرویده بودند و نیز اهالی کریت و اعراب که به  زبان ما ذکر کبریایی خدا می کنند”.

ب- ما در روز تولد کلیسا یعنی روز آغازین شهادت آن قرار گرفته ایم.

متن لوقای قدیس آنچه را که در جریان رسالت کلیسا تحقق خواهد یافت، بشارت می دهد. روز پنتیکاست جشن بزرگ برداشت محصول است. دلهای ساده ای که کلام خدا را می شنوند همگی دعوت شده اند که در عیسای مسیح در منزل پدر جمع می شوند. چنین است رسالت کلیسا و چنین است عمل روح القدس. لوقای قدیس در این اولین پنتیکاست، در این واقعه نه تنها به عنوان واقعه آن روز تعمق می کند بلکه معنی آتی آن را نیز در نظر می گیرد. از این روست که تمامی اقوام شناخته شده آن زمان حضور دارند، زیرا همگی دعوت شده اند و همگی شهادت کلیسا را تحت قدرت روح القدس درک می کنند. این همان مکاشفه ای است که در مورد زمانهای آخر به یوحنای قدیس عطا شد. زمانی که کلیسا به نقطه تکامل خود می رسد، زمانی که محصول در انبارها جمع می آید: “سپس فرشته دیگری را دیدم که از مطلع آفتاب بالا می آید و مهر خدای زنده را دارد و به آن چهار فرشته ای که بدیشان داده شد که زمین و دریا را ضرر رسانند به آواز بلند ندا کرده می گوید: صبر کنید و هیچ ضرری به زمین و دریا و درختان نرسانید تا بندگان خدای خود را بر پیشانی ایشان مهر زنیم و عدد مهر شدگان را شنیدم که 144000 بود از جمیع اسباط اسرائیل” (مکاشفه 7: 2-4).

یوحنا 12000 برگزیده از هر یک از دوازده سبط قوم جدید اسرائیل را حساب می کند. کلیسا توسط دوازده رسول بنیاد نهاده می شود؛ جمیعتی عظیم تشکیل می گردد یعنی: دوازده ضرب در دوازده ضرب در هزار! در این کلیسا ما نیز جای داریم، ما که گرچه بر حسب جسم از نسل یعقوب نیستیم ولی بر حسب روح القدس که در هنگام تعمید می یابیم از همان نسل شمرده می شویم. یوحنا حتی بیشتر از آن و ماورای مرزهای قابل رویت کلیسا کسانی را می بیند که روح القدس آنها را هدایت نموده و به هدف رسیده اند بدون آنکه نام عیسی را بر زبان آورده باشند. بدین ترتیب جمعیتی عظیم تشکیل می شود که هیچکس نمی تواند آن را بر شمرد و شامل نمایندگان همه قومهای روی زمین است: “بعد از این دیدم که اینک گروهی عظیم که هیچکس ایشان را نتوان شمرد از هر امت، قبیله، قوم و زبان در پیش تخت و در حضور بره به جامه های سفید آراسته و شاخه های نخل به دست گرفته ایستاده اند و به آواز بلند ندا کرده می گویند: “نجات خدای ما را که بر تخت نشسته و بره راست”! (مکاشفه 7: 9-10).

ما بین اولین پنتیکاست و تحقق آمدن ملکوت آسمان دوره رسالت کلیسا قرار دارد و مبتنی بر ادامه رسالت عیسی می باشد. بله در حد فاصل میان صعود و بازگشت پر جلال مسیح، دوره روح القدس یعنی دوره کلیسا و رسالت آن قرار دارد. نزول روح القدس از پنتیکاست به بعد همشیگی بوده و تا ابدالاباد برای تقدیس شاهدان رستاخیز فرود می آید. این امر را شمعون، الهیدان قرن دهم چنین شهادت داده است:

“از راهبی که مرا محرم اسرار خود قرار داده بود شنیدم که همیشه به هنگام برگزاری آیین قربانی مقدس و همانند موقعی که اسقف اعظم دعای مخصوص آشنایی و ورود به اسرار زندگی رهبانی را برای او خوانده و کتاب مقدس را بر بالای سر وی گذارده بود روح القدس را می بیند. از او پرسیدم که آن را به چه شکل و تصویر دیده است؟ در جواب گفت: “به صورت بسیار ابتدایی و به شکل نور” و خودم نیز به هنگامی که آن را اولین بار مشاهده کردم در تعجب فرو رفته با خود به استدلال پرداختم که این چه می تواند باشد که صدایی اسرارآمیز ولی واضح به من گفت: “بر انبیا و رسولان و نیز بر تمام برگزیدگان کنونی خدا و قدیسین به همین شکل نازل می شوم زیرا روح القدس هستم”.

خوب این اجتماع شاهدان رستاخیز مسیح، این برگزیدگان خدا که روح القدس آنها را تقدیس می نماید همان چیزی است که کلیسا را تشکیل می دهد و هر یک از ما برای پیوستن به جمع برگزیدگان دعوت شده ایم. کلیسا همان پنتیکاست می باشد که در حال تداوم است.

ج- ماموریت روح القدس در کلیسا

زندگی کلیسا ادامه نزول مکرر روح القدس است و شامل شوراهای بزرگ بین الکلیسایی، تشکلهای نوین زندگی مذهبی و کلیه تلاشها برای احیا و نوسازی … می شود.

هر روزه زندگی عبادتی کلیسا “پنتیکاستی مقدس و رازگونه” است. کلیسا همان پنتیکاست است که حی و حاضر بوده با همگان ارتباط برقرار می سازد و این بزرگترین کارکرد روح القدس است. کلیه رازهای مقدس مذهبی هر یک به طریقی پنجاهه را تحقق می بخشد. سال کلیسایی که شامل اعیاد دینی است در مجموع راز فصح را جلوه گر می سازد.

برپایی هر نوع عید، به عنوان آیین یا جشنی مقدس یک پنتیکاست محسوب می شود. به همین دلیل هر گونه تجمع عبادتی با دعایی که خطاب به روح القدس آغاز می گردد، نه به عنوان تقاضای کمک بلکه به این دلیل که حقیقتاً در مجموع مسیحیان راز پنتیکاست حی و حاضر است. این روح القدس است که همه را گرد هم آورده، همبستگی ایجاد نموده حیات خود را منتقل می سازد. مجمع مسیحی، مسیح را حاضر می کند. این حیات سر است که به اعضا منتقل می شود.

این موضوع در مورد زندگی شخصی ما نیز صادق است و تا آنجایی که در مسیر رشد و نمو باشد، یک پنتیکاست دائمی آن را هدایت می کند. ولی غالب اوقات خارج از این پنتیکاست قرار داریم یعنی در نوعی ناآگاهی پر رخوت و نوعی انجماد به سر می بریم. هر بار که از خواب بر می خیزیم، پنتیکاست ما را احیا می کند. این امر نامحسوس است اما واقعیت دارد. کار روح القدس عملی است ملایم و آرام ولی در اصل بسیار نیرومند، به ویژه وقتی که صحبت از بیدار کردن قلب ما یا بر انگیختن جمعیتی باشد…..! خداوند باید برای وحدت بخشیدن به قلب ما که این چنین پریشان است بسیار نیرومندانه عمل نماید….

“همچنین روح به مدد ضعف ما می آید زیرا که آنچه دعا کنیم به طوری که می باید نمی دانیم. لکن خود روح به ناله هایی که نمی شود بیان کرد برای ما شفاعت می کند و او که تفحصص کننده دلهاست فکر روح را می داند زیرا که او برای مقدسین بر حسب اراده خدا شفاعت می کند” (رومیان 8: 27-26).

پنتیکاست همچنین زمانی که قلب ایماندار به روح القدس اجازه می دهد که او را تسخیر نماید ادامه می یابد. ایمانداری که بر کارهای عجیب خداوند معرفت می یابد ایمانداری که بر کارهای عجیب خداوند معرفت می یابد. شادی فراوان خود را ظاهر کرده به شکرگزاری می پردازد یا اینکه در اعماق شرمساری گناه خود و گناه دنیا غرق گشته اجازه می دهد که اشکهای بی پایان چهره اش را شستشو دهند. بدین ترتیب روح القدس در ما احساساتی را زنده می گرداند که همان احساسات عیسای مسیح بود (ر.ک فیلیپیان 2: 5).

“در همان ساعت عیسی در روح (روح القدس)، وجد نموده گفت: “ای پدر، مالک آسمان و زمین تو را سپاس می کنم که این امور را از دانایان و خردمندان مخفی داشتی و بر کودکان مکشوف ساختی بله ای پدر، چونکه همچنین منظور نظر تو افتاد” (لوقا 10: 21).

“چون نزدیک شده شهر را نظاره کرد، بر آن گریان گشت” (لوقا 19: 41).

سرانجام، عمل خداوند در میان “امتها” خود یک پنتیکاست است. خداوند در هر شهر، در هر کشور و در همه جا پرستدنگانی دارد. روح القدس در سراسر گیتی منتشر شده در قلب هر انسانی کار می کند با این هدف که هر چیز را در مسیح موجودیت بخشد. ما باید بر این عمل خداوند در میان تمامی انسانها و تمامی اقوام، آگاهی یابیم. زمانی که به شخص خداوند شهادت می دهیم، در واقع به ملاقات آنچه که روح قبلاً تحقق بخشده می رویم. (بدین ترتیب آموزش دینی ما انعکاسی است از آنچه که خود روح در قلب تعلیم گیرندگان جاری می سازد).

روح، تمامی آفرینش را بر می انگیزاند تا ملکوت آسمان را در آن متجلی سازد اما تنها ایمان است که کار روح را به ما می نمایاند و همین عمل پنتیکاست خوانده می شود.

امروزه پنتیکاست چگونه در میان ما تحقق می یابد؟ عطیه روح القدس به سه صورت در کلیسا نمایان می شود. این عطیه، تاریخ نجات را یادآوری می کند، در برگیرنده تمام عطایاست و این عطیه شروع ملکوت خدا را به جلو می اندازد.

1- روح “یادآوری” می کند.

در اینجا جنبه یادآوری کننده آیین نیایش را بررسی می کنیم (ر.ک یوحنا 14: 26). این اولین طریقه ای است که ما را وارد حیات پنتیکاست می کند. روح به ما خاطر نشان کرده باعث می شود که فصح را به یاد می آوریم و تمامی تاریخ نجات انجام شده توسط مسیح یعنی: صلیب، رستاخیز و صعود را از نظر بگذرانیم. تاریخ نجات تنها در صورتی تمام شده محسوب می شود که آن را امروز به خاطر ما آورد. اما باید توجه کرد که این یاد بود توسط روح القدس عملی می شود و ما در عید فصح حاضر می شویم، عیسی مسیح برای همیشه رستاخیز کرده و زنده است و امروزه توسط قدرت روح القدس نجات در زندگی روزمره به ما داده می شود.

2- پنتیکاست عطا می کند.

امروز این واقعه به ما عطا شده است. خداوند آن را عطا می کند و عطیه همان روح است. روح القدس همینه عطیه است، عطیه ای در اعلاترین درجه خود زیرا که بزرگترین عطایا یعنی عشق و محبت را در بر دارد. روح همان پیوند است، عطیه محبت میان پدر و پسر. امروز صلیب و رستاخیز توسط عطیه روح القدس یعنی همان عطیه حضور شخصی در ما به انجام می رسد. از آن جا که روح محبت است، حاوی تمامی عطایاست و نیز امری است که دقیقاً “عطا شده” نه اینکه کسب شده باشد.

3- پنتیکاست پیش در آمد ملکوت آسمانی.

پنتیکاست ابتدای جمع آوری محصول است. در ملکوت آسمان کار انبار شدن محصول شروع شده و در هر لحظه جمعیتی وارد ملکوت آسمان می شود. این ابتدای ملکوت است که طعم آن و از هم اکنون قبل از موعد چشیده می شود. ما نوبر ملکوت هستیم و می توانیم از هم اکنون چیزی را تجربه کنیم که بشریت به هنگام باز آمدن مسیح تجربه خواهد کرد.

برگرفته از کتاب دائرةالمعارف کتاب مقدس