دعای مؤثر و دلایلی برای دعا و شرایط دعای مؤثر

دعای موثر

“و ایلیا بر قله کرمل بر آمد و به زمین خم شده روی خود را به میان زانوهایش گذاشت و به خادم خود گفت بالا رفته به سوی دریاه نگاه کن و او بالا رفته نگریست و گفت که چیزی نیست و او گفت به سوی دریا نگاه کن . او بالا رفته نگریست و گفت که چیزی نیست و او گفت هفت مرتبه دیگر برو و در مرتبه هفتم گفت که اینک ابری کوچک به قدر کف دست آدمی از دریا بر می آید او گفت برو و به اخاب بگو که عرابه خود را ببند و فرود شو مبادا باران تو را مانع شود. و واقع شد که در اندک زمانی آسمانی از ابر غلیظ و باد سیاه فام شد و باران سخت بارید و اخاب سوار شده به یرزعیل آمد”.

(1پادشاهان 18: 42-45)

دعا به ارتباط چند جانبه ایمانداران با خدا اشاره می کند. علاوه بر کلماتی مانند “دعا” و “دعا کردن”، این فعالیت با عباراتی همچون “ترا خوانده ام” (مزمور 17: 6)، “خواندن اسم یهوه” (پیدایش 4: 26)، “به آواز خود نزد خداوند می خوانم” (مزمور 3: 4)، “ای خداوند به سوی تو جان خود را بر می افرازم” (مزمور 25: 1)، “خداوند را….بطلبید” (اشعیا 55: 6)، “با دلیری نزدیک به تخت فیض بیائیم” (عبرانیان 4: 16) و به خدا “نزدیک بیائیم” (عبرانیان 10: 22)، بیان شده است.

دلایلی برای دعا:

برای جواب دادن به اینکه چرا ایماندران بایستی دعا کنند، کتاب مقدس دلایل واضحی را ارائه می کند:

1) نخستین و بهترین دلیل این است که خدا به آنان این فرمان را داده است.

فرمان دعا کردن از لبهای نویسندگان مزامیر (1تواریخ 16: 11؛ مزمور 105: 4)، انبیا (اشعیا 55: 6؛ عاموس 5: 4، 6)، رسولان (افسسیان 6: 17-18؛ کولسیان 4: 2؛ 1تسالونیکیان 17) و خداوند عیسی (متی 26: 41؛ لوقا 18: 1؛ یوحنا 16: 24) شنیده می شود، خدا مشتاق مشارکت با ما است و در دعا با او ارتباط برقرار می کنیم.

2) دعا برای یافتن برکت و قدرت خدا و انجام وعده های او عامل اساسی است.

عبارتهای مختلفی در کتاب مقدس این اصل را نشان می دهد. برای مثال عیسی به شاگردان خود این وعده را داد که با اصرار و جستجو در دعا و کوبیدن درهای خانه پدر آسمانی، روح القدس را خواهند یافت (لوقا 11: 5-13). بنابراین بعد از صعود عیسی، شاگردان در بالا خانه ای جمع شده و به صورت مداوم دعا می کردند (اعمال 1: 14) تا با قدرت روح القدس (اعمال 1: 8) در روز پنطیکاست (اعمال 2: 1-4) پرگشتند. بعد از دستگیری رسولان و آزادی آنان توسط روسای قوم همه آنان با یکدیگر جمع شده و صمیمانه از روح القدس خواستند تا به آنان شهامت و اقتدار اعلام کلام خدا را عطا نماید. “و چون ایشان دعا کرده بودند مکانی که در آن جمع بودند به حرکت آمد و همه به روح القدس پر شده کلام خدا را به دلیری می گفتند” (اعمال 4: 31). پولس رسول، همیشه طالب دعای مسیحیان بود زیرا می دانست در غیر اینصورت نخواهد توانست به خوبی کار خود را انجام دهد (رومیان 15: 30-32؛ 2قرنتیان 1: 11؛ افسسیان 6: 18-20؛ فیلیپیان 1: 19؛ کولسیان 4: 3-4 و به موضوع شفاعت، رجوع کنید). یعقوب با صراحت اعلام می دارد که شفای جسم در پاسخ به “دعای ایمان” (یعقوب 5: 14-15) به شخص ایماندرا داده خواهد شد.

3) خدا در برنامه نجات انسان چنین مقرر داشت که ایمانداران با او در فرآیند رهایی همکاری کنند.

در بعضی موارد، خدا خود را به دعاها مقدس، با ایمان و با ثبات قوم خود، محدود ساخته است. بسیاری از موارد وجود دارد که بدون دعای شفاعتی ایمانداران در ملکوت خدا انجام نخواهد شد (خروج 33: 11). برای مثال خدا اشتیاق دارد تا خادمینی را برای دروی محصول انجیل بفرستد ولی مسیح ما را چنین تعلیم می دهد که اراده کامل خدا از طریق این دعای قوم خود به انجام خواهد رسید (متی 9: 37). به عبارت دیگر با دعای خالصانه قوم او برای پیشبرد ملکوت خدا، قدرت خدا برای انجام بسیاری از اهداف جاری خواهد گردید، اگر دعا نکنیم حقیقتاً مانع از انجام هدف رهایی بخش خدا هم برای خودمان به صورت فردی و هم برای کلیسا به عنوان یک بدن می گردیم.

شرایط دعای موثر:

چندین شرط برای داشتن دعای موثر لازم است.

1) دعاهای ما پاسخ داده نخواهد شد مگر اینکه ایمانی حقیقی و خالصانه داشته باشیم.

عیسی آشکارا تاکید کرده است که: “هر آنچه در عبادت سوال می کنید یقین بدانید که آن را یافته اید و به شما عطا خواهد شد” (مرقس 11: 24). او به پدر یک پسر دیوزده چنین می گوید “اگر می توانی ایمان آری مومن را همه چیز ممکن است” (مرقس 9: 23). نویسنده عبرانیان به ما چنین اصرار می ورزد که “به دل راست در یقین ایمان دلهای خود را از ضمیر بد پاشیده و بدنهای خود را به آب پاک غسل داده نزدیک بیاییم (عبرانیان 10: 22) و یعقوب ما را چنین تشویق می کند که در هنگام طلبیدن “به ایمان سوال بکنید و هرگز شک نکنید” (یعقوب 1: 6؛ 5: 15).

2) دعا بایستی در نام عیسی انجام شود.

خود عیسی مسیح این اصل را بیان کرد: “و هر چیزی را که به اسم من سوال کنید بجا خواهم آورد تا پدر در پسر جلال یابد. اگر چیزی به اسم من طلب کنید من آن را بجا خواهم آورد” (یوحنا 14: 13-14). دعاهای ما بایستی با شخصیت، خصوصیات و اراده خداوندمان هماهنگ باشد (یوحنا 14: 13).

3) فقط دعایی می تواند موثر باشد که مطابق با ارده کامل خدا است.

” و این است آن دلیری که نزد وی داریم که هر چه بر حسب اراده او سوال نمائیم ما را می شنود” (یوحنا 5: 14 و به موضوع اراده خدا، رجوع کنید). یکی از درخواستهای موجود در دعای عیسی نیز این را تائید می کند: “اراده تو چنانکه در آسمان است بر زمین نیز کرده شود” (متی 6: 10؛ لوقا 11: 2؛ به دعای عیسی در جتیسمانی توجه کنید، متی 26: 42). در بسیاری موارد اراده خدا را می دانیم زیرا در کتاب مقدس آن را برای ما آشکار کرده است. می توانیم مطمئن باشیم هر دعایی که بر اساس وعده های خدا در کلام او باشد در حقیقت موثر خواهد بود. ایلیا مطمئن بود که خدا به دعای او با آتش و پس از آن با باران پاسخ خواهد داد، زیرا کلام نبوتی خداوند بر او نازل می گردید (1پادشاهان 18: 1). همچنین کاملاً مطمئن بود که هیچ کدام از بتهای بت پرستان بزرگتر ویا قویتر از خداوند خدای قوم نیست (1پادشاهان 18: 21-24). اراده خدا فقط وقتی آشکار می شود که خالصانه آن را جستجو کنیم در نتیجه اراده او را در مورد هر موضوعی خواهیم دانست و می توانیم با این اطمینان و ایمان دعا کنیم که خدا به دعای ما پاسخ خواهد داد (یوحنا 5: 14).

4) اگر انتظار داریم که خدا ما را بشنود و پاسخ دهد نه فقط بایستی طبق اراده او دعا کنیم بلکه باید در اراده خدا زندگی کنیم.

چیزهایی را که در دعا از خدا می طلبیم، به ما خواهد داد اگر در وهله نخست ملکوت و عدالت او را جستجو کنیم (متی 6: 33). یوحنا به صراحت بر این موضوع تاکید می کند که: “هر چه سوال کنیم از او می یابیم از آن جهت که احکام او را نگاه می داریم” (1یوحنا 3: 22). اطاعت از فرامین خدا، محبت کردن و خشنود ساختن او شرایطی ضروری برای یافتن پاسخ دعاهایمان است. منظور یعقوب از موثر بودن دعای مرد عادل، دعای شخصی است که از طریق ایمان به مسیح عادل شمرده شده و هم دارای زندگی مقدسی بوده و مانند ایلیا خدا ترس و مطیع است (یعقوب 5: 16-18؛ مزمور 34: 13-14). قبل از عهد جدید در عهد عتیق نیز به نکته مشابه با این تاکید شده است. خدا این حقیقت را آشکار ساخت که دعای موسی برای قوم از این جهت که او نسبت به خدا مطیع و وفادار بود، موثر واقع می گردید (خروج 33: 17). بر عکس، نویسنده مزامیر مدعی است که اگر در گناه زندگی کنیم خداوند به دعاهای ما گوش نخواهد داد (مزمور 66: 18 و یعقوب 4: 3). این نوع نگرش مهمترین دلیلی بود که باعث می گردید خداوند به دعای بت پرستان و شریران قوم یهود گوش ندهد (اشعیا 1: 15). اما اگر قوم خدا از طریقهای شریرانه خود بازگشت کرده و توبه می کردند، وعده خدا به آنان این بود که دوباره دعاهای آنان را شنیده، گناهان را بخشیده و زمین ایشان را شفا خواهد داد (2 تواریخ 7: 14؛ 6: 36-39 و لوقا 18: 14). توجه داشته باشید که دعای کاهن اعظم در روز کفاره برای بخشش گناهان قوم زمانی شنیده می شد که وضعیت گناه آلود خود او پاک می گردید (خروج 26: 33 و به موضوع روز کفاره، رجوع کنید).

5) سرانجام اینکه، برای موثر بودن دعا بایستی ایستادگی کرد.

این موضوع مهم ترین جنبه مثل بیوه زن سنج است (لوقا 18: 1-7؛ 18: 1). دستور عیسی مبنی بر طلبیدن….جستجو کردن….کوبیدن (متی 7: 7-8) به ما تعلیم می دهد که در دعا مصر باشیم (متی 7: 8-7). پولس رسول نیز اصرار دارد تا ما نیز خود را وقف دعا سازیم (کولسیان 4: 2 و 1تسالونیکیان 5: 17). به همین صورت، مقدسین عهد عتیق نیز اصل را درک کرده بودند برای مثال، تا زمانی که موسی با دستهای برافراشته به سوی خدا در دعا اصرار می ورزید قوم در جنگ در مقابل عمالیقیان پیروز بودند (خروج 17: 11). بعد از اینکه بر ایلیا نبوت آمدن باران از طرف خدا داده شده، او باز هم تا زمان آمدن باران در دعا مصر بود (1پادشهان 18: 41-45). این نبی بزرگ در مورد زنده شدن پسر مرده بیوه زن اهل صرفه خالصانه و مصرانه به دعای خود ادامه داد تا زمانی که خداوند به دعای او پاسخ داد (1پادشاهان 17: 17-23).

برگرفته از کتاب دائرةالمعارف کتاب مقدس