جایگاه زن در کتاب مقدس و مسیحیت چیست؟

در فرهنگی که کتاب مقدس در دامان آن پرورش یافته و نگاشته شده، زنان جایگاه مهمی نداشتند. چه در فرهنگ یهود و چه فرهنگهای بابلی و مصری و آشوری و یونانی و حتی پارسی. در چنین فرهنگی ما شاهد شکوفایی زنان بسیاری چه  در عهد عتیق و چه عهد جدید هستیم. رفتار مردان در زمان عهد عتیق و عهد جدید با زنان بسیار بد و وحشیانه بود، اما در افسسیان فصل پنجم آیات 22 تا 33 پولس رسول رابطه شوهر و همسرش را به رابطه بین مسیح و کلیسا تشبیه می کند و می فرماید: " ای شوهران، زنان خود را محبت کنید، آن گونه که مسیح نیز کلیسا را محبت کرد و جان خویش را فدای آن نمود." و بقیه این آیات را نیز می توانید بخوانید. بسیاری فکر می کنند که در این آیات وقتی پولس رسول می فرماید: " مرد سر زن است." منظورش ریاست مرد بر زن است، اما باید توجه داشته باشید که پولس رسول در باره بدن یک انسان مثال می زد و سر در بدن به منظور تدارک دیدن برای بدن و حفاظت آن و رشد آن در تقلا است و نه ریاست در بدن! اتفاقا" در این آیات منظور پولس رسول این است که مرد، همانگونه که مسیح سر کلیساست، می بایست او نیز سر زن باشد. مسیح چگونه سری برای کلیسا بود. او پاهای شاگردانش را شست و آنها را خدمت کرد. او فرمود: " من نیامده ام تا خدمت کرده شوم بلکه تا خدمت کنم."(متی 20: 28)

در ضمن در چنین زمانی که مردان وحشیانه با زنانشان رفتار می کردند، در رساله اول پطرس 3: 7 می فرماید: " به همین سان، شما نیز ای شوهران، در زندگی با همسرانتان با ملاحظه باشید و با آنان چون جنس ظریفتر با احترام رفتار کنید، چرا که همپای شما وارث هدیه فیض آمیز حیاتند، تا دعاهایتان بازداشته نشود."

در غلاطیان 3: 28 نوشته شده: " دیگر نه یهودی معنی دارد نه یونانی، نه غلام نه آزاد، نه مرد نه زن، زیرا شما همگی در مسیح عیسی یکی هستید."

در عهد عتیق زنانی مانند دبوره که داور و رهبر قوم اسرائیل بود و مریم خواهر موسی که از رهبران قوم اسرائیل در خروجشان از مصر بود، استر که یک کتاب از کتاب مقدس به اسم او نگاشته شده و داستان شجاعت او را در آنجا می خوانیم و بسیاری زنان دیگر در عهد عتیق و نیز در رومیان فصل 16 در باره زنانی می خوانیم که همکاران و هم خدمتیهای پولس رسول بودند و پولس به آنان به عنوان افرادی که هم سطح خودش هستند، اشاره می کند. عیسی مسیح با یک زن سامری به مدت طولانی بر سر چاه یعقوب صحبت کرد و وقتی شاگردان شاهد صحبت او با این زن بودند، متعجب شدند، چون در فرهنگ آن زمان این امر، امری غیرمتعارف و تحقیرکننده بود که مردی با زنی صحبت کند و آن هم با یک زن سامری. این یک اقدامی انقلابی در آن زمان به شمار می آمد. بسیاری از همراهان و حمایت کنندگان خدمت عیسی مسیح را زنان تشکیل می دادند (لوقا 8: 2-3)

اما باید این مسئله را نیز در نظر گرفت که با توجه به فرهنگ آن زمان زنان دارای تحصیلات نبودند و به این خاطر در کلیسا مشکلاتی به وجود آمده بود که زنانی که هیچ تحصیلاتی نداشتند، رهبری و تعلیم کلیسا را به عهده گرفته بودند و به این خاطر در رسالات قرنتیان و تیموتاوس پولس رسول به زنان توصیه می کند که در کلیسا تعلیم ندهند و ساکت باشند و در منزل از شوهرانشان یاد بگیرند. بعضی بدون توجه به زمینه فرهنگی آن زمان اینگونه قضاوت می کنند که پولس بر ضد زنان صحبت می کند، در حالیکه این مسئله یک مشکل فرهنگی آن زمان بود و زیبایی کار در این است که تعداد اندکی از زنان که تحصیلات داشتند بعضی از رسولان را تعلیم دادند (مانند پریسکیلا که زن اَکیلا بود.)(اعمال رسولان 18: 26). در اینجاست که متوجه می شویم که کلام خدا در باره زنانی که تحصیلات داشتند و می توانستند کلام خدا را بخوانند، استثناء قائل می شود و منظور این نیست که هیچ زنی نباید تعلیم دهد!

البته کتاب مقدس تفاوت فیزیکی بین زنان و مردان را در نظر می گیرد و حتی به ظرافت زنان اشاره دارد و ما مسیحیان نمی پذیریم که زنان ما مانند زنانی که در کشورهای کمونیست همپای مردان کار سنگین می کردند، کار کنند و مراقب ظرافت آنها هستیم و کتاب مقدس تفاوتهای فیزیکی و احساسی و عاطفی زنان با مردان را در نظر دارد، اما در باره ارزش زن و مرد در کتاب مقدس چنانکه در بالا قید شد به وضوح ارزش برابر قائل هستیم.

در این زمینه مقاله مفصلی با بررسی تعلیم کتاب مقدس به زودی در وب سایت پرپاسخ درج خواهد شد.

پاسخ از: کشیش ورژ باباخانیان