جایگاه انبیاء عهد عتیق در تاریخ عبرانی و مفهوم واژه های عبری برای نبی

جایگاه انبیاء عهد عتیق در تاریخ عبرانی و مفهوم واژه های عبری برای نبی

اشعیا ۶: ۸-۹ «آن آواز خداوند را شنیدم که می گفت: «که را بفرستم و کیست که برای ما برود؟» گفتم: «لبیک مرا بفرست». گفت: «برو و به این قوم بگو البته خواهید شنید، اما نخواهید فهمید و هر آینه خواهید نگریست اما درک نخواهید کرد.»

توضیح:

از آن جا که مفهوم واژۀ پیامبر و ویژگی هایی که این واژه در زبان و فرهنگ فارسی به طور ضمنی بر آن ها اشاره دارد تا اندازه ای با مفهوم واقعی آن در کتاب مقدس که از واژۀ عبری «نبی» گرفته شده، متفاوت است. از این رو سعی شده است در این مقاله و در سرتاسر ترجمۀ قدیمی کتاب مقدس بیشتر از واژۀ «نبی» به جای پیامبر استفاده شود.

جایگاه انبیاء در تاریخ عبرانی:

(۱) انبیای عهد عتیق مردان و زنانی بودند که خدا آن ها را به طریق هایی منحصر به فرد فرا می خواند، قدرت می بخشید و برای رساندن پیغامش به کار می برد. بسیاری از آن ها رابطۀ روحانی عمیقی با خدا داشتند که فراتر از ایمان عادی یک شخص بود. با این حال برخی از انبیا ظاهراً به خاطر خدمت شان ترد می شدند و گاهی بعضی از آن ها کمبود حیرت انگیزی در ایمان از خود بروز می دادند. اما در تمام نوشته ها هیچ طبقه ای از مردم تصویری بی نظیرتر و چشم گیرتر از انبیای عهد عتیق به ما ارائه نمی کند. کاهنان، داوران، پادشاهان، مشاوران حکیم، و نویسندگان مزامیر،  همگی نقش خاصی در تاریخ اسرائیل داشتند. اما هیچ یک از آن ها هرگز به مقام مهم انبیا نمی رسیدند. هیچ یک از آن ها در طول تاریخ به اندازۀ انبیا در رابطه با نقشه، هدف و پیغام خدا مؤثر نبوده اند.

(۲) انبیا نقش عمده ای در نگارش عهد عتیق داشتند. این نقش در سه بخش کتاب مقدس عبری دیده می شود: تورات («تعالیم« یا شریعت، پنج کتاب ابتدای عهد عتیق)، انبیا و نوشته ها (لوقا ۲۴: ۴۴)‌ بخشی که انبیا نامیده می شد دارای شش کتاب تاریخی نوشته شده از دیدگاه نبوتی بود: یوشع، داوران، اول و دوم سموئیل، اول و دوم پادشاهان. به نظر می رسد که نویسندگان این کتاب ها نبی بوده اند یا عطایای نبوت داشته اند‌. دوم این که، شانزده کتاب وجود دارند که به طور خاص نبوتی هستند (اشعیا تا ملاکی). و در آخر موسی نویسندۀ پنج کتاب ابتدای کتاب مقدس (تورات یا پنتاتوخ)، یک نبی بود (تثنیه ۱۸: ۱۵). بنابراین دو سوم عهد عتیق به طور کامل توسط انبیا نوشته شده اند.

واژه های عبری برای نبی:

(1) راعی

این واژه یک اسم است که «غیب گو» ترجمه می شود یعنی کسی که دارای توانایی خاصی در دیدن عالم روحانی و پیش بینی رویدادهای آینده می باشد. این عنوان حاکی از آن است که نبی فراسوی شرایط ظاهری، حقیقت آن ها را از دیدگاه خدا می دید. حُزه واژه عبری دیگر برای «غیب گو» اشاره بر این دارد که نبی رؤیاها، خواب ها و مکاشفه هایی از سوی خدا که او را قادر به رساندن حقایق و واقعیت های روحانی نموده، دریافت می کند.

(2) نبی

(الف) این واژۀ اصلی عبری برای «پیامبر» است . و سیصد و شانزده بار در عهد عتیق آمده است (شکل جمع آن نبئیم است). اگر چه ریشۀ این واژه نامعلوم است، اما مفهوم فعل عبری آن «نبوت کردن است» و به معنای «سخن گفتن از جانب خدا به واسطۀ روح القدس» می باشد (جسنیوس، فرهنگ واژه های عبری).

بنابراین نبی خادم برگزیده ای بود که آزادانه تحت قدرت و انگیزش روح خدا سخن می گفت. واژۀ یونانی پروفیتس که ریشۀ واژۀ انگلیسی برای پیامبر است، به معنای «کسی است که از جانب دیگری سخن می گوید». انبیا از جانب خدا با قوم عهد او، کسانی که خدا با آن ها وارد «پیمان زندگی ای» بر اساس شریعت و وعده های خود و وفاداری و اطاعت آن ها شده بود (ر.ک. به مقالۀ عهد خدا با قوم اسرائیل) سخن می گفتند. پیغام آن ها مستقیماً بر اساس شنیده ها و دیده های آن ها از سوی خدا بود.

(ب) نبی در عهد عتیق «مرد خدا» (دوم پادشاهان ۴: ۲۱)، «خادم خدا» (اشعیا ۲۰: ۳؛ دانیال ۶: ۲۰)، مردی که «روح خدا بر اوست» (اشعیا ۶۱: ۱-۳)، «دیده بان» (حزقیال ۳: ۱۷) و «رسول خداوند» (حجی ۱: ۱۳) نامیده شده است، به علاوه، انبیا خواب های نبوتی را تعبیر می کردند (برای مثال یوسف و دانیال) و از دیدگاه نبوتی درکی از تاریخ چه در زمان حاضر و چه در آینده مهیا می نمودند.

اشخاص روح و کلام:

انبیا تنها رهبرانی مذهبی در تاریخ عبرانی نبودند که یکی پس از دیگری می آمد. نبی، شخصی بود که روح خدا بر او قرار می گرفت و به طور کامل شیفتۀ کلام خدا بود (حزقیال ۲۷: ۱ و ۴). از آن جا که پیغام و روح خدا در نبی بود، غیب گوی عهد عتیق دارای سه ویژگی بود:

(1) شناختی که از سوی خدا مکشوف شده است:

به نبی دربارۀ حقیقت، مردم و رویدادها شناخت و آگاهی داده می شد. اولین هدف از این شناخت تشویق قوم برگزیدۀ خدا بود تا به او وفادار بمانند و از فرامین او اطاعت کنند. مهم ترین ویژگی نبوت در عهد عتیق، که از طریق تعلیم، تأدیب یا هشدار به انجام می رسید، آشکار نمودن اهداف و خواسته های خدا برای مردم بود. خدا اغلب از انبیا برای اعلام داوری اش قبل از وقوع استفاده می کرد. خدا در طول تاریخ مشقت بار اسرائیل و یهودا از افرادی برای رساندن نبوت های خاص دربارۀ مسیحا (یعنی «مسح شده»، منجی، مسیح) و پادشاهی خدا، و همچنین پیش گویی دربارۀ رویدادهای آینده در دنیا استفاده می کرد.

(2)قدرت های خدادای

انبیا کارهای معجزه آمیزی توسط قدرت روح خدا انجام می دادند. کار انبیا بازتاب خدای زنده، اهداف و قدرت او به شیوه های مافوق طبیعی بود.

(3) شیوۀ زندگی متمایز

زندگی انبیا فراتر از یک زندگی معمولی بود. به طور کلی، زندگی آن ها همانند زندگی روزمرۀ دیگران نبود، و اهداف عادی را که بیشتر مردم داشتند، دنبال نمی کردند‌. دلیل اصلی این امر، تمرکز توجه و انرژی و توانایی آن ها بر محور دریافت و رساندن پیغام های خدا است. آن ها به شدت علیه بت پرستی (یعنی پرستش خدایان دروغین و چیزهای دیگر به جای خدای حقیقی)، فساد اخلاقی و هر نوع پلیدی در میان قوم خدا سخن می گفتند. آن ها علیه فساد در زندگی پادشاهان و کاهنان سخن می گفتند و تغییرات مثبت را در قوم اسرائیل ترویج می دادند. مأموریت اصلی انبیا ترویج پادشاهی خدا و عدالت او (یعنی رفتار درست و رابطۀ درست با خدا) بود. آن ها شجاعانه و بدون اهمیت به خطر جانی پیغام خدا را می رساندند.