ترتیب تاریخی کتابهای عهدجدید به چه صورت است؟

          کتابهای عهد جدید از نظر تاریخی به ترتیبی که در کتاب مقدس قرار داده شده اند نوشته نشده اند. نباید خیال کرد که چون مثلاً اناجیل قبل از نوشتجات پولس قرار داده شده اند پس حتماً زودتر از آنها نوشته شده اند. بعلاوه امکان دارد بین تاریخ تألیف و زمان مطالبی که به آنها اشاره شده فاصلۀ قابل ملاحظه ای وجود داشته باشد. مثلاً مرقس در مورد زندگی مسیح مطالبی ذکر می کند که در دهۀ سوم قرن اول میلادی واقع شده اند ولی خود انجیل قبل از سالهای 65 تا 70 میلادی در دسترس عموم قرار نگرفت.

          برای این که مطالعه در مورد تاریخ قرن اول آسانتر شود می توان آنرا به سه دورۀ مساوی تقسیم کرد که هر کدام دارای اهمیت خاصی می باشد.

قسمت اول عبارت است از دورۀ آغاز شامل زندگی مسیح از سال 6 قبل از میلاد تا 29 میلادی. این دوره در اناجیل تفسیر و تشریح شده و در آنها حقایق مهم مربوط به زندگی مسیح ذکر گردیده است و اشاراتی هم به وقایع تاریخی وجود دارد.

          قسمت دوم عبارت است از دورۀ توسعه از سال 29 تا 60 میلادی که مربوط می شود به انتشار مسیحیت. عدۀ زیادی از واعظین در جاده های امپراطوری روم مسافرت کردند و در مراکز مختلف بشارت دادند و کلیساهایی تأسیس نمودند. کتاب اعمال رسولان اصولاً مربوط می شود به فعالیتهای بشارتی پولس رسول ولی در آن اشاراتی هم به کارهای سایر رسولان و واعظین وجود دارد. در این دوره انجیل مسیح از اورشلیم به روم رسید و بی شک به جاهای بسیار دیگری نیز برده شد که نویسندۀ اعمال رسولان به آنها اشاره نکرده است. غالب رسالات پولس رسول به همین دوره تعلق دارند زیرا پولس آنها را در مسافرتهای بشارتی خود نوشته است. از این رسالات می توان اطلاعات زیادی در بارۀ رشد کلیسا در میان غیر یهودیان به دست آورد.

          قسمت سوم قرن اول، یعنی سالهای 60 تا 100 میلادی را می توان دورۀ استحکام نامید. این دوره از نظری اسرارآمیز است زیرا اطلاعات زیادی در بارۀ تاریخ آن در دست نیست. بر خلاف دورۀ دوم، که در مورد آن کتاب اعمال رسولان شرح مرتبی از وقایع دارد، در مورد این دوره برای کسب اطلاعات مختصری که وجود دارد باید به نوشتجات متعدد مراجعه کرد. رسالات شبانی پولس رسول و رسالات پطرس به این دوره تعلق دارند. لوقا و اعمال رسولان و متی احتمالاً بین سالهای 60 تا 70 میلادی انتشار یافت. مرقس احتمالاً قبل از آن تألیف شده بود ولی تا این دوره در دسترس عموم قرار نگرفت. عبرانیان و یهودا احتمالاً قبل از 70 میلادی نوشته شده اند. نوشتجات یوحنای رسول، یعنی انجیل چهارم و رسالات یوحنا، در بین سالهای 85 تا 90 میلادی نوشته شدند. مکاشفه را احتمالاً می توان به دورۀ سلطنت دومیتیان در سال 96 میلادی یا همان حدود متعلق دانست.        

          مطالعۀ این نوشتجات نشان می دهد که در سی سال آخر قرن اول، کلیسا به سرعت به یک مؤسسۀ مستحکم رسمی تبدیل می شد. کلیسا، که در ابتدا از گروههایی از ایمانداران که از یکدیگر جدا و پراکنده و هر یک دارای مشکلات و معیارهای مختص خود بودند تشکیل شده بود، به تدریج ثبات اجتماعی و عقیدتی پیدا می کرد و به عنوان عامل نیرومندی در اجتماع شناخته می شد.

          اناجیل نشان می دهند که موعظۀ شفاهی در بارۀ زندگی عیسی خداوند، به صورت بشارت مورد قبول در همه جا در آمده و شکل مخصوصی پیدا کرده بود که برای تعلیم ایمانداران مورد استفاده قرار می گرفت. کتاب اعمال رسولان، که اولین تاریخ کلیسای مسیحی است، می خواهد نشان دهد که چگونه توسط مسیح، یهودیان و غیر یهودیان در یک بدن متحد شده اند. رسالات این دوره بر علیه بدعتها نوشته شده اند و این امر خود نشان می دهد که حدود ایمان صحیح روشن بوده است. رسالۀ عبرانیان و نوشتجات یوحنا نشان می دهند که از همان موقع کلیسا مجبور بود به ادعاهای اهل شریعت و ایمان «پیشرفته یا مترقی» که پیشرفت خود را در نادیده گرفتن مسیح شناسی صحیح می دانست جداً پاسخ دهد. بعلاوه خطر و تهدید جفا هم در عبرانیان و اول پطرس و مکاشفه منعکس می باشد. رسالات شبانی اشاراتی دارند بر این که حتی در پایان دورۀ خدمات پولس این مسائل وجود داشتند و انحطاط زندگی روحانی در بعضی از کلیساها تأثیر کرده بود.

          تعیین تاریخ دقیق قسمت های مختلف عهد جدید غیر ممکن است. هیچ کدام دارای تاریخ نیست فقط بعضی از آنها اشارات دقیقی به تاریخ نوشته شدن خود دارند و از روی آنها می توان تاریخ تألیف را تعیین کرد. نظر علمای مسیحی در مورد بعضی از آنها بسیار متفاوت است. مثلاً در مورد انجیل یوحنا، تاریخ تألیف آن از دهۀ پنجم قرن اول میلادی تا اواسط قرن دوم حدس زده شده است. غالب علماء محافظه کار، تاریخ تألیف آن را در حدود 85 میلادی می دانند هر چند ممکن است قبل از آن باشد. پس تاریخ تألیف قسمتهای مختلف عهد جدید را باید به طور تقریب قبول کرد زیرا اطلاعات فعلی برای تعیین تاریخ دقیق کافی نیست.

          جدول زیر بدین منظور تهیه شده است که به طور تقریب تاریخ وقایع مورد اشاره و تاریخ نوشته شدن قسمتهای مختلف عهد جدید را نشان دهد. بحث بیشتر در مورد این مسئله بعداً در مقالات دیگر در موقع مطالعۀ هر یک از قسمتها انجام خواهد شد.

          در مورد اناجیل باید به سه موضوع توجه داشت که از نظر تاریخی اهمیت دارند: اول وقتی است که اناجیل در مورد آن صحبت می کنند و مطالب نوشته شده در آنها مربوط به آن زمان است. دوم دوره ای است که مطالب آنها تألیف گردیده تا توسط کلیساها مورد استفاده قرار گیرد که البته امکان دارد منابع آن تألیفات یا کتبی یا شفاهی و یا هر دو بوده باشد. سوم عبارت است از تاریخ واقعی انتشار یعنی وقتی که نسخه کتبی هر یک از اناجیل برای اولین بار در دسترس عموم قرار گرفت و به عنوان سند معتبر مورد استفادۀ بعضی از کلیساها یا تمام کلیساها واقع شد. رسالات ظاهراً برای موقعیت های بخصوصی نوشته شدند و هر یک در تاریخ معینی «انتشار» یافتند بدون این که لازم باشد قبلاً با موعظه های مورد قبول کلیسا ارتباط داده شوند. مگر در صورتی که در موقع مطالعۀ هر یک از آنها در صفحات بعدی این کتاب به طور صریح به این امر اشاره شود.

جدول تاریخی عهد جدید

دوره	تاریخ	واقعه	در عهد جدید	انتشار
آغاز	6 قبل از میلاد 4 قبل از میلاد           26 میلادی 29 میلادی	تولد عیسی مرگ هیرودیس           تعمید مصلوب شدن	متی لوقا       مرقس یوحنا
توسعه   29 میلادی تا 60 میلادی	33-31 میلادی       45 میلادی 49 میلادی 52 میلادی   54 میلادی 55 میلادی   56 میلادی   60 میلادی	ایمان آوردن پولس       شورای اورشلیم             اولین زندانی­ شدن پولس	اعمال           رسالات پولس	یعقوب غلاطیان (مرقس) اول و دوم تسالونیکیان متی (؟) اول قرنتیان دوم قرنتیان رومیان کولسیان، افسسیان فیلمون، فیلیپیان   لوقا – اعمال
استحکام       60 میلادی تا 100 میلادی	68 میلادی 70 میلادی             85 میلادی   95 میلادی	دومین زندانی­ شدن پولس   ویرانی اورشلیم	رسالات عمومی           مکاشفه	اول تیموتاؤس تیطس اول پطرس دوم تیموتاؤس دوم پطرس عبرانیان- مرقس یهودا

برگرفته از کتاب معرفی عهدجدید

نوشته: مِریل سی تِنی

ترجمه: کشیش طاطه وس میکائیلیان