از دوران طوفان نوح تا ابراهیم- این دوره در تاریخ مصر

از دوران طوفان نوح تا ابراهیم

این دوره در تاریخ مصر

ماجرای کتاب مقدس در بابل آغاز می شود، ولی خیلی زود به مصر انتقال می یابد که از آن پس بارها در عهد عتیق نمایان می شود.

کمی پس از طوفان، مصرایم پسر حام، مصر را بنیان نهاد. مصر «سرزمین حام» نامیده می شد.

همچنان که تمدن به دست نمرود، سرگن و حمورابی در بابل گشترش می یافت، در مصر نیز تمدن تحت سلطنت 12 سلسلۀ نخست، که با دورۀ میان طوفان  ابراهیم هم زمان بودند، گام های بلندی برداشت.

سلسلۀ مانِتو

مانِتوی مصری، در حدود 250 ق.م. تاریخ مصر را نوشت و آن را تحت سلطنت 31 سلسله، از مِنِس نخستین پادشاه تاریخی تا فتح مصر به دست اسکندر کبیر در 332 ق.م. تنظیم کرد؛ و تا به امروز تاریخ مصر باستان بر اساس  این 31 سلسله، شناخته و بررسی می شود. کشفیات باستان شناختی صحت این 31 سلسله را تأیید کرده اند.

سلسلۀ اول- مِنِس     همزمان با نمرود؟

سلسلۀ دوم

سلسلۀ سوم

سلسلۀ چهارم- اهرام- سرگن؟

سلسلۀ پنجم

سلسلۀ ششم

سلسلۀ هفتم

سلسلۀ هشتم

سلسلۀ نهم

سلسلۀ دهم

سلسلۀ یازدهم

سلسلۀ دوازدهم- 2000 ق.م.- ابراهیم

سلسلۀ سیزدهم

سلسلۀ چهاردم

سلسلۀ پانزدهم

سلسلۀ شانزدهم- 1800 ق.م.- یوسف؟

سلسلۀ هفدهم

سلسلۀ هجدهم- 1580-1340 ق.م.- موسی

سلسلۀ نوزدهم- 1340-1200

سلسلۀ بیستم- 1200-1100

سلسلۀ بیست و یکم- 1100-950 ق.م.- داود

سلسلۀ بیست و دوم- 950- 750

سلسلۀ بیست و سوم- 750- 720

سلسلۀ بیست و چهارم- 720-712

سلسلۀ بیست و پنجم- 712- 663

سلسلۀ بیست و ششم- 663-525

سلسله های بیست و هفتم تا سی و یکم- 525- 332ق.م.- حکومت پارس

دورۀ یونانی- 332-30 ق.م.- ترجمۀ یونانی عهد عتیق (هفتاد)

دورۀ رومی- 30 ق.م.- 300 م.- مسیح

در ابندا مصر از تعدادی گروه های خانوادگی یا قبایل کوچک تشکیل شده بود که هر کدام یک «حکومت» نامیده می شد. این قبایل دارای یک  دورۀ «پیش از تاریخ» یعنی دورۀ پیش از نوشته شدن وقایع بودند، و روایاتی دربارۀ خدایان طویل العمر باستانی، نیمه خدایان و پادشاهان داشتند. آنان از کاربرد طلا، نقره، مس، سرب و سنگ چخماق آگاهی داشتند و قایق و کشتی می ساختند.

سه عصر مهم تاریخ مصر عبارت بودند از:

سلطنت کهن: سلسله های سوم تا ششم، عصر بنا کردن اهرام. این دوره بین 4000 ق.م. و 2000ق.م. و غالباً در حدود 2700 ق.م. یا 2400 ق.م. محسوب می شود.

سلطنت میانه: سلسله های یازدهم و دوازدهم؛ عصر بنا کردن کانال؛ عصر رفاه و سعادت؛ در حدود سال 2000 ق.م؛ زمان ابراهیم.

دورۀ امپراطوری: سلسله های هجدهم و نوزدهم سال های 1600-1200 ق.م. نخستین امپراطوری جهانی، که از اتیوپی تا فرات را تحت سلطه داشت. این دوره، زمان اقامت موقت اسرائیل در مصر است.

گاه شماری مصر

گاه شماری وقایع مصر از 1600 ق.م. تدوین یافته، ولی پیش از آن بسیار نامعلوم است. مصرشناسان متعددی، زمان حکومت مِنِس نخستین پادشاه تاریخی را به گونه های مختلف و به ترتیب زیر تعیین کرده اند: پتری، 5500 ق.م.؛ بروگش، 4500 ق.م.؛ لِپسیوس، 3900 ق.م.؛ بونِسن، 3600 ق.م.؛ بریستد، 3400 ق.م.؛ مِیِر، 3300 ق.م.؛ شارف، 3000 ق.م.؛ پول، 2700 ق.م.؛ گ. رالینسون، 2450 ق.م.؛ ویلکینسون، 2320 ق.م.؛ شارپ، 2000 ق.م. به این ترتیب می توان دید که پتری و بریستد، دو تن از مشهورترین مصرشناسان در تعیین نقطۀ آغاز تاریخ مصر، بیش از 2000 سال با یکدیگر اختلاف نظر دارند. همین دو نفر در تعیین تاریخ اهرام 1000 سال، و در مورد دورۀ هیکسوس، 700 سال اختلاف نظر دارند. امروزه گرایش بر این است که تاریخ ها در هر دو مورد مصر و بابل کاهش داده شود، و بدین گونه، زمان هرم بزرگ به 2400 یا 2500 ق.م. نسبت داده می شود.

گاه شماری کتاب مقدس و گاه شماری مصر: مصریان روایاتی دربارۀ طوفان در دورۀ پیش از تاریخ داشتند. تمدن اهرام پس از طوفان گسترش یافت. می بایست مدت زمان کافی برای افزایش قابل ملاحظۀ خانوادۀ نوح، سپری شود. به نظر می رسد طبق کتاب مقدس، طوفان نوح پس از  2400 ق.م. رخ داده است و به این ترتیب تاریخ و وقوع حوادثی که می باید مدت قابل توجهی پس از طوفان اتفاق افتاده باشند، به 600 سال پیش از طوفان باز می گردد.

به نظر می رسد تناقضی میان گاه شماری کتاب مقدسی و مصری و وجود داشته باشد. ولی طبق پاراگراف بالا دربارۀ تاریخ مصر، باید به این نکته توجه کرد که برخی از مصرشناسان آغاز دورۀ تاریخی مصر را تا پس از 2400 ق.م. جلو می آورند، و باید به خاطر داشت که ترجمۀ هفتادگانی و تورات سامری، تاریخ کتاب مقدسی طوفان را تا 3000 ق.م. به عقب می برند. به این طریق فقط برخی از سیستم های گاه شماری مصری با برخی از سیستم های گاه شماری کتاب مقدسی تضاد دارند؛ باقی آن ها تماماً موافق یکدیگرند.

برگرفته از کتاب راهنمای کتاب مقدس از انتشارات شورای کلیسایی 222