آئینها و سنتهای عهدعتیق: قربانی سلامتی

قربانی سلامتی همانا ”قربانی صلح“ نیز نامیده شده است. تقدیم قربانی سلامتی همانند قربانی سوختنی، کفاره‌ای برای گناهان اهدا کنندۀ قربانی بود. با گذاشتن دست بر روی سر حیوانی که قربانی می‌شد، بطور نمادین گناهان شخص اهدا کننده به حیوان منتقل می‌گردید. سپس این کفاره اساس ارتباط، ”صلح“ یا ”سلامتی“ اهدا کننده با خدا بود. هیچ کس نمی‌تواند با خداوند ارتباط داشته باشد مگر اینکه اول با خداوند در صلح و سلامتی بسر برده باشد؛ اولین و برترین نتیجه کفاره، ترمیم و ایجاد صلح مابین اهدا کننده و خداوند بود. این صلح سپس راهی را برای ارتباط و مشارکت با خداوند می‌گشود زیرا مشارکت با خداوند بالاترین برکت برای نوع بشر است. 
هدیه سلامتی می‌توانست از گله و یا رمه آورده شود (گاو، گوسفند یا بز)، و حیوانات می‌توانستند نر یا ماده و از هر سنی باشند. بر خلاف سایر حیوانات تقدیمی، قربانی سلامتی باید خورده می‌شد و بدینسان هر یک از حیوانات بالا که برای خوردن می‌توانست مناسب باشد باید تقدیم می‌شد. در حقیقت جنبۀ دیگری از ”ارتباط“ که مربوط به این قربانیهای تقدیمی می‌شد، مشارکت لذت بخشی بود که در هنگام غذا خوردن پس از آن صورت می‌گرفت و در آن اعضای خانواده اهدا کننده می‌توانستند ارتباط لذت بخشی با یکدیگر داشته باشند. 
قربانی کردن حیوان به همان روش قربانی سوختنی انجام می‌گرفت. تفاوت اصلی قربانی سلامتی در این بود که فقط قسمتهای چربی دار حیوان همانند طعام بر روی مذبح سوزانده می‌شد. این عطر خوشبو بجهت خداوند بود و بدینسان مورد قبول خداوند واقع می‌گردید. 
به کاهنان نیز سهم مخصوصی از قربانی سلامتی برای خوردن داده می‌شد؛ این منبع اصلی پروتئین برای آنها بود. پس از آنکه کاهنان سهم خود را از گوشت قربانی دریافت می‌کردند سپس خانواده اهدا کننده باقیمانده آنرا می‌خوردند. 
در طی سه عید اصلی که هر سال برگزار می‌شد، هزاران اسرائیلی قربانی سلامتی برای قربانی کردن بر روی مذبح می‌آوردند. قربانیهای سلامتی اختیاری بودند؛ آنها برای ابراز شکرگزاری، برای تحقق یافتن یک نذر، یا بطور ساده برای نشان دادن صمیمیت و تخصیص شخص به خداوند تقدیم می‌شدند. 
قربانی سلامتی یکی از معمول ترین قربانیها بود که بوسیله خداوند از قوم اسرائیل مطالبه گردیده بود. این قربانی به سه دلیل اصلی تقدیم می‌شد: اول برای ابراز شکزگزاری از خداوند، دوم برای اَدا کردن یک نذر؛ نذر یک وعده رسمی برای تقدیم هدیه‌ای به خداوند بود که در واکنش نسبت به دریافت یک برکت الهی از طرف خداوند در قبل و یا با امید به تحقق آن در آینده انجام می‌گرفت؛ و سوم برای نشان دادن اخلاص بسیار به خداوند بوسیله تقدیم داوطلبانه و اختیاری.

  مشارکت    

قربانی سلامتی تنها قربانی بود که مردم عادی می‌توانستند از آن بخورند. از اینرو قوانین سختی در ارتباط با خوردن این قربانی مقدّس عرضه شده بود بطوری که مردم نتوانند چیزی انجام دهند که سبب رنجش خداوند شود. بخصوص اینکه این قربانی در همان روز ذبح کردن یا در فردای آنروز باید خورده می‌شد. بدون وجود یخچال، گوشت خیلی سریع فاسد و بدینسان هم از نظر حقیقی و هم از نظر شرعی تبدیل به نجس و ناپاک خواهد شد. 
وقتیکه قربانی سلامتی به عنوان ابراز شکرگزاری از خداوند تقدیم می‌شد، گوشت آن باید در همان روز خورده می‌شد. این تقدیمی همچنین باید به همراه هدیه‌ای از کیکهای نازک و کلوچه باشد که از خمیر فطیر و بدون خمیرمایه تهیه شده باشد؛ علاوه بر آن، باید نانهایی که از خمیرمایه دار تهیه شده است نیز تقدیم شود. این نانها که از خمیر مایه دار تهیه شده متعلق به کاهنان می‌باشد و نباید بر روی مذبح سوزانده شوند. هر آن چیزی که بر روی مذبح سوزانده می‌شود باید ”بدون خمیرمایه“ باشد. 
هیچ شخص ناپاکی نمی‌توانست از هر گونه گوشت قربانی سلامتی که برای خداوند تقدیم شده بود بخورد؛ کل قربانی در ارتباط با خداوند قرار داشت و از اینرو کاملا پاک بود. هر کسی که این مقررات را نقض می‌کرد باید از قوم خود منقطع می‌گردید؛ از واژۀ ”منقطع“ بطور مرتب در عهد قدیم استفاده شده است، و این اساسا به مفهوم رد شده از طرف خداوند یا ”زیر لعنت خداوند“ می‌باشد. این می‌تواند به مفهوم مرگ هم باشد، اما معمولا اغلب به مفهوم طرد شده از ارتباط و مصاحبت با خدا و قوم خدا است. ”منقطع“ شدن یک مجازت سخت و شدید بود و این تاکیدی است بر اینکه چقدر این نکته از نظر خداوند مهم و دارای اهمیت است که قوم او هم از نظر ظاهری و هم از نظر باطنی پاک باقی بمانند. 
"منقطع" شدن یک مجازات دائمی نبود. اگر یک شخص به کار اشتباهی که انجام داده بود اعتراف و توبه می‌کرد، مجازات می‌توانست لغو و رابطه شخص به حال اول باز گردانده شود. 
قربانی سلامتی در عهد قدیم به موازات عشاء ربانی (شام خداوند) در عهد جدید است. در مراسم عشاء ربانی از ایمانداران دعوت می‌شود تا از نان بخورند (نمادی از بدن مسیح) و از جام بنوشند (نمادی از خون مسیح). همانطور که در دوران عهد قدیم، ما دعوت می‌شدیم تا از گوشت قربانی بخوریم که برای ما قربانی شده بود و حالا از بدن خود مسیح که برای ما قربانی شده است. شام خداوند یک غذای همگانی است همانطور که قربانی سلامتی بود. و همانطور که در مورد مشارکت در خوردن خوراک در عهد قدیم صادق بود، این خیلی مهم است که ما نیز در شام خداوند با قلبی پاک شرکت کنیم؛ ما نباید هر گونه گناه اعتراف نشده‌ای را به نزدیک میز شام خداوند بیاوریم. موسی نوشت: "لیكن كسی كه از گوشت ذبیحه سلامتی… بخورد و نجاست او بر او باشد، آن كس از قوم خود منقطع خواهد شد". و به همین منوال این نکته در ارتباط با شام خداوند نیز صادق است. پولس رسول به ما توصیه می‌کند که قبل از مشارکت در خوردن نان و نوشیدن از جام، خود را وارسی کنیم، مبادا خودمان را با خوردن و نوشیدن در نظر خداوند محکوم سازیم (اول قرنتیان ۱۱: ۲۷-۲۹). 
قربانی سلامتی بخش عمده گوشت مصرفی را برای کاهنان فراهم می‌کرد. به خاطر بیاورید که زمینی به کاهنان برای خودشان اختصاص نیافته بود تا بتوانند به پرورش حیوانات اقدام کنند، از اینرو تکیه گاه آنان برای تامین معاش به ده یک و هدایای مردم وابسته بود. از اینرو بخشهایی از قربانی سلامتی به کاهنان اختصاص می‌یافت: گوشت سینه و ران راست قربانی. سینه باید در حضور خداوند همانند یک هدیه جنبانیدنی تکان داده می‌شد، که نمادی از تقدیم سینه قربانی به خداوند و دریافت دوباره آن از خداوند برای خوردن بود. 
قربانی سلامتی در واقع با گناهانی برخورد داشت که به مانند یک نابود کننده سبب نابودی رابطه مابین خدا و قوم او، و همچنین رابطه مابین خود قوم بود. قربانی سلامتی باید همراه با قربانی سوختنی تقدیم می‌شد. قوم اسرائیل در کل باید هر روز صبح و عصر یک قربانی سوختنی بر روی مذبح تقدیم می‌کرد؛ قربانی سلامتی نیز باید سپس بر مذبح و بر روی باقیمانده قربانی سوختنی قرار می‌گرفت.

برگرفته از وب سایت: www.razgah.com