آیا قرآن کلام خداست؟ فصل دوم- منابع تلمودی در قرآن: داستان ابراهیم (مقالۀ پانزدهم)

ب) داستان ابراهیم

در سورۀ الأنبیاء آیات ۵۱-۷۱، داستان ابراهیم را می بینیم. در روایات قرآنی، ابراهیم به دلیل بت های بسیاری که قومش و پدرش می پرستند با آن ها مقابله می کند. پس از مشاجره بین ابراهیم و مردم، آن ها جدا می شوند و ابراهیم بت های کوچک تر را می شکند و بزرگترها را دست نخورده باقی می گذارد. وقتی مردم متوجه این کار او می شوند، ابراهیم را صدا کرده و می پرسند آیا او این کار را کرده است یا نه، او پاسخ می دهد که بت های بزرگ تر، بت های کوچک تر را شکسته اند.

او آن ها را به چالش می کشد و از آن ها می خواهد از بت های بزرگ تر سؤال کنند و آن ها پاسخ می دهند «تو می دانی که این (بتها) سخن نمی گویند» (آیه ۶۵). او جواب طعنه آمیزی می دهد و آن ها او را به آتش می اندازند. اما در آیۀ ۶۹ به فرمان خداوند آتش خنک می شود و ابراهیم در برابر مصون می ماند و به طرز معجزه آسایی بدون آسیب از آتش بیرون می آید.

این داستان با داستانی که در کتاب مقدس روایت شده است هیچ شباهتی ندارد. با این حال، این داستان با داستان موجود در کتاب داستان های عامیانۀ یهودی به نام میدراش رباح در قرن دوم، شباهت دارد. در این داستان، ابراهیم تمام بتها را می شکند، به جز بزرگ ترین آن ها. پدرش و دیگران او را در این مورد به چالش می شکند و ابراهیم با شوخ طبعی که از روایت قرآن برداشت می شود، پاسخ می دهد که او به بزرگ ترین بت یک گاو داده است تا همۀ بتها آن را بخورند، اما چون بتهای کوچک جلو رفته و آن را خورده اند و به بت بزرگ احترام نگذارده اند، بت بزرگ تر کوچک ترها را شکسته است‌ پدر خشمگین ابراهیم، روایت او را نپذیرفت و او را نزد شخصی به نام نمرود برد که او هم خیلی ساده ابراهیم را به درون آتش انداخت. اما خدا آتش را برای او خنک کرد و او بدون آسیب از آتش بیرون آمد.

شباهت این دو داستان غیر قابل کتمان است. افسانۀ عامیانۀ قرن دوم یهودی در «قرآن کریم» تکرار شده است. کاملاً مشهود است که گردآورندگان این روایت، در دیدار با یهودیان، داستان های کتاب مقدس آن ها را شنیده و فرض کرده اند که این داستان نیز از کتاب مقدس آن ها است و ناخواسته داستان عامیانۀ یهود را در قرآن نوشته اند. برخی از مسلمانان ادعا می کنند که این افسانه (و نه روایت اصلی کتاب مقدس)، در حقیقت کلام واقعی خدا است. آن ها معتقدند که یهودیان آن را حذف کرده اند تا با روایت بعدی قرآن مطابقت نداشته باشد. بدون تلاش برای توضیح این که چگونه یهودیان به این نتیجه رسیدند که باید این داستان را حذف کنند.

و از آن جایی که می دانیم که قرآن تا قرن ها بعد ظهور نیافت، با این وجود باید پرسید که خاستگاه این داستان های عامیانه کجاست؟ خود کتاب مقدس جواب ما را می دهد. در پیدایش ۱۵: ۷؛ خداوند به ابراهیم می گوید که این او بود که ابراهیم را از اور کلدانیان بیرون آورد.‌ اور مکانی است که در پیدایش ۱۱: ۳۱ نیز به آن اشاره شده است. ما شواهدی مبنی بر این داریم که کاتبی یهودی به نام یوناتان بن عزیل، کلمۀ عبری «Ur» را با کلمۀ عبری به معنای «آتش» اشتباه گرفته است. بنابراین در شرح این آیه می نویسد: «من خداوندی هستم که شما را از آتش کلدانیان بیرون آوردم». در نتیجه به دلیل این سوء تفاهم، و به دلیل اشتباه در خواندن آیه های کتاب مقدس، افسانه ای در این دوران رواج یافت که اذعان می کند که خدا ابراهیم را از آتش بیرون آورده است. بنابراین، با در دست داشتن این اطلاعات می توان فهمید که داستان افسانه یهود از کجا نشأت گرفته است؛ آری! از اشتباه فهمیدن یک کلمه در یک آیۀ کتاب مقدس توسط یک کاتب کج فهم. با این حال، این درک غلط، در نهایت به نحوی به قرآن راه یافته است.

از این مثال ها مشخص است که گردآورندۀ قرآن به سادگی آن چه را شنیده است تکرار کرده و نتوانسته فرق میان آن چه را که شنیده است را از آنچه که در حقیقت در کتاب مقدس موجود می باشد را تشخیص دهد و تنها آن ها را خیلی ساده در کنار هم قرار داده و چیده است.

متن مناظرات دکتر جی اسمیت (کاری از چوب مینیستری)