مقایسه زن در اسلام و مسیحیت: مبحث صیغه یا ازدواج موقت (یا ازدواج لذّت)؟

ازدواج موقت (ازدواج لذت)

یک شخص میتواند از این متن چنین نتیجه بگیرد که قرآن توصیه میکند که اگر شوهر نمیتواند عادل بماند، باید با یک زن ازدواج نماید. ولی با اندکی توجه در این موضوع، جنبه مهمی را کشف می کنیم که برای هر مردی که احساس میکند راضی نمی شود جذاب خواهد بود.

اگر این عبارت را جدا درنظر بگیریم: يا به آنچه [از كنيزان] مالك شده‏ ايد [اكتفا كنيد]، می بینیم که به مرد این حق داده شده  که از گزینه‌ای ویژه معروف به "ازدواج موقت" برخوردار باشد. این موضوعی است که صراحتاً خود به تنهایی  جهت بررسی، همتی برابر یک کتاب کامل را می طلبد و در ضمن بسیار پیچیده بوده و در فرقه‌های مختلف اسلام تفاوتهای گسترده‌ای در این باره وجود دارد. ولی درحالیکه قرآن آنرا تحریم می کند، محمد نه تنها با آن موافق است بلکه این نوع ارتباط را خود نیز تجربه می کند و بعداً وقتی مکه را فتح کرد و به زمان مرگش نزدیک شد، دیدگاههای خویش را در این مورد تغییر داد، به طوریکه هنگامیکه عُمَر خلیفه شد، این موضوع بین پیروان و جانشینان آنها بسیار بحث ‌برانگیز شد، و مجبور به منع کام "ازدواج موقت" شدند. این ممنوعیت در مکه و مدینه همینطور باقی ماند تا اینکه علی جانشین عثمان در خلافت شد. او این ممنوعیت را برداشت و ازدواج موقت مجدداً رواج پیدا کرد به گونه ای که  خود مسلمانان، شیعه را فرقه "ازدواج موقت" می دانند. اما اهل تسنن علی‌رغم پذیرش صحت آن در قرآن، به این کار مبادرت نمی ورزند.

{تصحیح: خواننده مسلمانی خاطر نشان کرد که بند فوق شامل یک خطا است. عبارت قرآنی " يا به آنچه [از كنيزان] مالك شده‏ ايد [اكتفا كنيد]" (که به متعه معروف است) به ازدواج موقت اشاره ندارد، بلکه منظور، به همسری یا صیغه بردن یک برده است، که شامل برده‌هایی می شود که برده ‌دار مسلمان قانوناً خریداری کرده یا زنانیکه خود به بردگی و اسارت برده است. مثلاً قربانیان و اسرای جنگی. از آنجا که ما امکان ارتباط با نویسنده این کتاب را دیگر نداریم تا از وی بخواهیم در این مورد تجدید نظر کند، من در عوض با اضافه کردن این یادداشت، این تصحیح را انجام می دهم. در مورد این مسئله که محمد به یارانش اجازه داد تا با اسرای جنگی رابطه جنسی داشته باشند، خواننده می تواند این دو مقاله را مطالعه کند: [1] ، [2]}

ازدواج موقت چیست؟

این نوع ازدواج مانند یک توافق یا قرارداد شخصی میان زن و مرد است، که می توانند آشنا یا غریبه باشند. در این نوع ازدواج، مرد مبلغی را برای مدت خاصِ مقرّر شده جهت تأمین مسکن و سایر ملزومات آن اعم از خوراک، پوشاک و غیره، به عهده می گیرد. در عوض، زن موافقت می کند که خواسته‌های جنسی مرد را در هر زمان که بخواهد بدون هیچ مانعی برآورده سازد و می بایست در طول مدت قراردادِ منعقد شده، منحصراً تنها با وی در ارتباط باقی بماند. پس از طی مدت (قرآن در این مورد، دوره خاصی را مشخصاً ذکر نمی کند، و می تواند از یک ماه تا یکسالِ کامل باشد). طرف اول، یعنی مرد مقید است که مبلغ تعیین شده را به زن بپردازد و او را آزاد کند یا اینکه توافق خود را برای یک دوره دیگر تمدید نماید. این امر در گذشته میان مردانی که به جنگ می‌ رفته‌اند و همسران خود را پشت سر رها می کرده‌اند مرسوم بوده و در محل اقامت جدید، زنان دیگری با آنها موقتاً ازدواج می‌ کردند. این امر در میان مردان تاجر یا بازرگان نیز متداول بوده، زیرا ایشان نیز دائماً در سفر و در حرکت بوده‌اند و برای برآوردن نیازهای جنسی خود نیاز به همسرانی داشتند تا جانشین زنان سابقشان بشوند.

دلیل اینکه عُمَر این رسم را در میان مسلمانان ممنوع اعلام کرد، این بوده که بسیاری از زنان می‌ خواستند قراردادهای خود را تمدید نمایند و به هر وسیله‌ ای که می توانستند شوهر موقتی خود را پایبند نگاه می‌داشتند. و غالباً برای اینکار مجبور می‌شدند علائم اولیه آبستنی خویش را پنهان نگاه دارند تا در ملاقات مجددشان، مردان دریابند که آنها مادر فرزندانشان شده‌اند. که این تنها شرط ممنوعیت رها کردن آنها بود. این امر منجر به عوارض بسیار بدی می شد، مخصوصاً  در حالتیکه مرد در زمان ملاقات مجدد چهار همسر قانونی داشته باشد. دانشمندان مسلمان درصددِ یافتن راه‌ حلی برای این شکل برمی‌آیند و به سیستم همبستری می رسند. زن همبستر زنی بود که پیشتر خدمتکار یا همسر موقتی خانه ‌ای بوده و بعد که فرزندی به دنیا آورده، در نتیجه همبستری با مرد خانه، مادر می شود. مرد، قانوناً ملزم به نگاهداری و مراقبت از فرزندش می شود. با این حال، وی در یک درجه پائین تر از همسر قانونی همچنان باقی می ماند و در عمل، اغلب نقش کمکِ خانم اصلی خانه را بازی می کند.

نوشته: سلمان حسن جبّار

منبع مقاله به زبان انگلیسی:

//www.answering-islam.org/Women/place.html