معنا و کاربرد متفاوت دو واژۀ یونانی رِما و لوگوس (کلام خدا) در ترجمه های کتاب مقدس چیست؟

معنا و کاربرد متفاوت دو واژۀ یونانی رِما Rhema و لوگوس Logos (کلام خدا) در ترجمه های کتاب مقدس چیست؟

“انسان تنها به نان زیست نمی کند، بلکه به هر کلمه (کلامی) که از دهان خدا صادر گردد” متی: 4ب. در عهد جدید، یعنی در زبان یونانی دو واژۀ لوگوس و رِما وجود دارد که هر دوی آن ها در فارسی به صورت کلمه یا کلام ترجمه شده اند. ولی در اصل یونانی این دو واژه معانی متفاوتی دارند. در آیۀ بالا واژۀ کلمه یا بر طبق ترجمۀ هزارۀ نو کلام Rhema می باشد. اجازه دهید اول به واژۀ Logos بپردازیم.

لوگوس Logos

• لوگوس کلام نوشته شدۀ خدا است.
• لوگوس به قانون، فرمان، شریعت اشاره دارد (مثل ده کلمه یا ده فرمان موسی، دکالوگ).
• نبوت های عهد عتیق لوگوس هستند.
• مسیح به عنوان کلمۀ جسم پوشیده (یوحنا باب 1).
• در زبان یونانی کلماتی مثل سخنرانی یا منطق (Logica) خطابه و مناظره به لوگوس بر می گردد و یا از لوگوس گرفته شده اند.
• ترجمۀ عبرانی کلمۀ لوگوس در عهد عتیق دابار (Dabar) اکثراً به حکمت مربوط است. مزمور 107: 20 (کلام خود را فرستاده ایشان را شفا بخشید و ایشان را از هلاکت های ایشان رهانید (ترجمۀ قدیم). در اینجا واژۀ کلام Dabar است و یا در تثنیه 32: 46 و 47 که به خوبی نشان دهندۀ این است که Dabar جنبۀ بنیادین دارد.

یهودیان چنین باور داشتند که خدا از طریق حکمت (Dabar) جهان را خلق کرد. از این رو حکمت، ریشه در ذات خدا دارد. در اصل، کتبِ حکمتیِ عهد عتیق، الاهیات خلقت را ترسیم می نمایند.

اما در عهد جدید حکمت الهی در مسیح تجلی می یابد و عهد جدید فراتر از آن، خودِ مسیح را به عنوان حکمت معرفی می نماید (مرقس 6: 2 و اول قرنتیان 1: 30).

مسیح همچون حکمت در عهد عتیق عامل خلقت است (یوحنا 1: 3 و 10) پس در نتیجه: مسیح پیام و کلام خدا (لوگوس) به بشر است.

هر چند لوگوس مفهوم حکمت را در خود دارد اما بسیار وسیع تر و غنی تر از Dabar می باشد.

پس لوگوس بیان گر ازلیت و پیش موجودیت مسیح است. لوگوس نمایان گر یگانگی ذات مسیح با خداست. لوگوس مکاشفۀ تفکر و شخصیت خدا است.

در عهد جدید بیش از 300 بار از کلمۀ لوگوس استفاده شده است.

رِما      Rhema

در این مقاله سعی بر این است که واژۀ رمِا را که بسته به ترجمه های مختلف حدود 70 بار در عهد جدید آمده است، بررسی کنیم.

Rhema در فارسی معمولاً به صورت “کلمه” “کلام” “سخن” و یا “گفتار و گویش” ترجمه شده است.

Rhema واژه ای است که در موقعیت و شرایط خاص از آن استفاده شده است.

Rhema  مأموریت یا دستور و اعلان و یا به اشتراک گذاری را بیان می دارد.

Rhema  عیسی مسیح را به عنوان “کلمۀ حیات” معرفی می کند (یوحنا 6: 63و68).

در بسیاری از قسمت های عهد جدید مطلب با لوگوس شروع می شود و تبدیل به رِما می گردد و هر چند این تبدیلِ لغت در زبان فارسی برای خوانندۀ متن آشکار نیست، اما تبدیل و تغییر و معجزه ای که به وقوع می پیوندد کاملاً مشهود است. مثلاً در لوقا 5: 1 – 9 معجزۀ صید ماهی:

در آیۀ 1 مردم کلام خدا (لوگوس) را شنیدند در آیۀ 5 شمعون پطرس گفته و حکم (Rhema) عیسی را به عمل در آورده و با وجود این که شمعون و یعقوب و یوحنا هر سه ماهیگیران ماهری بودند و تمام شب سخت تلاش کرده بودند، دست خالی برگشته و با اطاعت از این Rhema آنقدر ماهی گرفتند که نزدیک بود تورشان پاره شود.

در نتیجۀ این اطاعت و معجزۀ بزرگی که رُخ داد، نه تنها دو قایق پر از ماهی داشتند بلکه برای شمعون، خداوندی عیسی مسیح و گناهکار بودن خودش مکاشفه شده و هر سه ماهیگیر شگفت زده همه چیز را ترک کرده و از پی عیسی روانه شدند.

 

نکتۀ دیگری که اغلب مشهود می باشد این است که Rhema کلام نبوتی را بیان می کند و یا نبوتی که به تحقق می پیوندد. به چند نمونه توجه نمایید:

مرقس 14: 72 “در همان دم، خروس بانگ زد. آنگاه پطرس سخنان عیسی را به یاد آورد که به او گفته بود: پیش از آن که خروس دو بار بانگ زند، سه بار مرا انکار خواهی کرد. پس دلش ریش ریش شد و بگریست.”

در این آیه پطرس سخنان (Rhema) عیسی را به یاد آورد که به او گفته بود انکارش خواهد نمود.

در لوقا 1: 38 مریم می گوید: “بر حسب سخن (Rhema) تو واقع شود.”

در لوقا 1: 37 “نزد خدا هیچ امری (Rhema) محال نیست.”

پس از دریافت (Rhema) شاهد ایجاد تغییرات کلی هستیم. مثلاً در مورد مریم و پطرس که زندگی آنها کاملاً تغییر یافت.

بدون دریافت Rhema یعنی کلام مکاشفه شده، قوم خدا نابلد و سردرگم است و لوگوس خداوند در قلب ها جا نمی افتد.

ناگفته نماند که Rhema به معنای نبوت در کلیسا نیست. بلکه آن چیزی است که برای شخص خاصی باز شده و باعث شود که شخص از انسان نفسانی به شخصی تبدیل شود که مطابق روح زندگی می کند.

همان طور که یوحنا 6: 63 می فرماید:

“روح است که زنده می کند، جسم را فایده ای نیست. سخنانی (Rhema) که من به شما گفتم، روح و حیات است.”

و یا عیسی به کسانی که در آن زمان سخنانش را نمی پذیرفتند گفت: “کسی که از خدا است کلام (Rhema) خدا را می پذیرد اما شما نمی پذیرید، از آن رو که از خدا نیستید.”

حتی شاگردان او منظورش را گاهی نمی فهمیدند. برای نمونه در انجیل لوقا 9: 43 – 45 عیسی به شاگردان خود که شگفت زده بودند فرمود: “این سخنان (Logos) را به گوش بسپارید: پسر انسان به دست مردم تسلیم خواهد شد.” (آیۀ 44)

آیۀ 45: اما این سخن (Rhema) را درک نکردند …. و می ترسیدند که از او در این باره یعنی در بارۀ این (Rhema) سؤال کنند.

در نتیجه سخنی که درک نشود و سؤال نشود و معنای آن باز و مکاشفه نشود Rhema نشده است.

با مطالعۀ افسسیان 5: 25–27 متوجه می شویم که پولس رسول Rhema یعنی آبِ کلام (ترجمۀ قدیم غسل کلام) را که پاک کننده و تقدیس کننده است برای ما نمونه قرار می دهد. در اصل Rhema به آبی تشبیه شده که مثل آب حمام یا غسل است. غوطه ور شدن در (Rhema) ما را پاک و تقدیس می کند. پس آنقدر (Logos) را بخوانیم تا برای ما تبدیل به (Rhema) شود.

نتیجۀ دیگری که در اثر Rhema شدن کلام خدا به دست می آید، رشد در ایمان شخص است. رومیان 10: 17 می فرماید: “ایمان از شنیدن است و شنیدن از کلام (Rhema) خدا.”

در اینجا منظور از ایمان همان است که عبرانیان 11: 6 می گوید که بدون آن خشنود ساختن خدا غیر ممکن است.

مطابق افسسیان 6: 17 (Rhema) یک سلاح روحانی است. “…. شمشیر روح را که کلام (Rhema) خداست به دست گیرید.”

مُسَلَم است که تا کنون متوجه شده اید که Rhema و Logos همیشه به یکدیگر وابسته بوده و لازم و ملزوم یکدیگر می باشند. Rhema هرگز نمی تواند Logos را رد کرده و یا بر خلاف آن باشد.

در نتیجه هر گاه مرتباً قلب و روح و زندگی خود را با کلام خدا پر کنیم و آن را به عمل آوریم بدون شک از او Rhema دریافت خواهیم کرد.

همان طور که یوشع 1: 8 می فرماید:

“کلام او از دهان تو دور نشود

روز و شب در آن تأمل کن

مطابق آن عمل کن {آنگاه پیروز و کامیاب خواهی شد.}”

با انجام فرمان خدا، وعدۀ او یعنی پیروزی و کامیابی شامل حال هر ایماندار در مسیح خواهد شد.

روح القدس Logos را در دل های ما و در دهان ما تبدیل به Rhema خواهد نمود.

همان طور که خود عیسی فرمود: انسان تنها به نان زیست نمی کند بلکه به هر کلام Rhema خدا. با این کلام است که در ایمان خود تقویت شده و نه تنها وضعیت و حال خودمان را عوض می کنیم بلکه بر دنیای اطرافمان نیز تأثیر خواهیم گذاشت.

با هم به چند نکتۀ کاربردی توجه کنیم که چگونه در زندگی شخصی Logos تبدیل به Rhema می شود:

1- کلام خدا را با دقت خوانده و دعا کنید که خدا به شما Rhema بدهد. (در صورت امکان به زبانها نیز دعا کنید)

2- ایمان داشته باشید که خدا از طریق کلامش با شما صحبت می کند. (یوحنا 10: 4)

3- باور داشته باشید که خدا هر کس را که او را به جدّیت بجوید پاداش می دهد. (عبرانیان 11: 6)

4- تا حد امکان کلام خدا را با صدای بلند (یعنی طوری که صدای خود را بشنوید) بخوانید و آن را بر زندگی خود اعلام کنید.

5- خواندن و مطالعۀ کلام خدا را بالاتر و برتر از هر کتاب و مطلب دیگر بدانید.

6- هر گاه از خدا Rhema دریافت کردید، آن را به انجام درآورید یعنی فقط شنوندۀ کلام نباشید بلکه کنندۀ کلام.

7- به جای کلمات منفی و لعنت و نفرین، کلمات شفابخش، حیات بخش و مثبت به زبان آورید.

مثلاً نگویید:

– ازدواج من بی سرانجام است. عشق ما نابود شده است.

– من هرگز بچه دار نخواهم شد.

– من مرضی بدون علاج دارم.

– من بی لیاقت هستم.

در مجموع حدود 70 بار (بستگی به ترجمه دارد) کلمۀ Rhema در عهد جدید آمده است که در خاتمۀ این مقاله این آیات را قید خواهیم کرد.

اما قبل از آن به دو قسمت بسیار زیبا و مهم دقیق شویم و ببینیم که اگر کلمۀ Rhema را به جای کلام قرار دهیم چطور این آیات معنای تازه ای می یابند:

عبرانیان باب 6: 4و5و6

آیۀ 4 زیرا آنان که یک بار منور گشتند و طعم آن موهبت آسمانی را چشیدند و در روح القدس سهیم شدند. آیۀ 5 و طعم نیکویی کلام خدا (Rhema) و نیروهای عصر آینده را چشیدند آیۀ 6 اگر سقوط کنند، ممکن نیست بتوان ایشان را دیگر بار به توبه آورد (Metanoia دگرگونی و تبدیل فکر)، چرا که به زبان خویش، پسر خدا را باز بر صلیب می کنند و او را در برابر چشم همگان بی حرمت می سازند.

یوحنا 15: 1–7

1- من تاک حقیقی هستم و پدرم باغبان است.

2- هر شاخه ای در من که میوه نیاورد، آن را قطع می کند (Airo بر می دارد و یا بلند می کند) و هر شاخه ای که میوه آورد، آن را هرس می کند تا بیشتر میوه آورد (چه در کمیت و چه در کیفیت).

3- شما هم اکنون به سبب کلامی (Logos) که به شما گفتم پاک هستید (ناخالصی ندارید).

4- در من بمانید (به طور دائم و مستمر) و من نیز در شما می مانم. چنانکه شاخه نمی تواند از خود میوه آورد اگر در تاک نماند، شما نیز نمی توانید میوه آورید اگر در من نمانید.

آیۀ 7 اگر در من بمانید و کلام (Rhema) من در شما بماند (یعنی عمل کند) هر آن چه می خواهید درخواست کنید که برآورده خواهد شد. (در یونانی Ginomai __ معجزه خواهد شد، از نیستی به هستی مبدّل خواهد شد، حیات دریافت خواهد کرد).

پس با دریافت Rhema منتظر وقوع معجزات باشیم.

در خاتمه محل آیاتی را که در اصل زبان یونانی از واژۀ رِما (Rhema) استفاده شده و به فارسی به صورت کلمه یا کلام یا سخن یا گویش ترجمه شده اند، تقدیم حضورتان می گردد:

متی 4:4؛ 5: 11؛ 12: 36؛ 18: 16؛ 26: 75؛ 27: 14

مرقس 9: 32؛ 14: 72

لوقا 1: 37و38؛ 2: 15؛ 2: 17؛ 2: 19؛ 2: 50و51؛ 3: 2؛ 4: 4؛ 5: 5؛ 7: 1؛ 9: 45؛ 18: 34؛ 20: 26؛ 24: 11

یوحنا 3: 34؛ 6: 63؛ 6: 68؛ 8: 20؛ 8: 47؛ 10: 21؛ 12: 47و48؛ 14: 10؛ 15: 7؛ 17: 8

اعمال رسولان 5: 20؛ 5: 32؛ 6: 11؛ 6: 13؛ 10: 22؛ 10: 37؛ 10: 44؛ 11: 14؛ 11: 16؛ 13: 42؛ 16: 38؛ 26: 25؛ 28: 25

رومیان 10: 8؛ 10: 17و18

دوم قرنتیان 12: 4؛ 13: 1

افسسیان 12: 4؛ 13: 1

عبرانیان 1: 3؛ 6: 5؛ 11: 3؛ 12: 19

اول پطرس 1: 25

دوم پطرس 3: 2

یهودا 1: 17

مکاشفه 17: 17

لطفاً توجه داشته باشید که در بقیۀ موارد برای کلام خدا در عهدجدید از واژۀ یونانی لوگوس استفاده شده است.

نوشته و پژوهشی از: خانم فرناز فان دِکار