آیا مسیحیت از دین زرتشت تأثیر پذیرفته؟

آیا مسیحیت از دین زرتشت تأثیر پذیرفته؟

13 آگست 2022 ، 22 مرداد 1401

نویسندۀ مقاله: مهران پورپشنگ (کشیش کلیسای ایرانیان شادی در جنوب کالیفرنیا)

مخالفان مسیحیت ادعا می کنند که دین کم تر شناخته شدۀ زرتشت، عامل اصلی ظهور مسیحیت و دین یهود بوده است. آیا چنین ادعایی درست است؟

این ادعا که مسیحیت و دین یهود از دین زرتشت نشأت گرفته اند با شواهد تاریخی مطابقت ندارد. آنچه می دانیم دین یهود حداقل هزار سال قبل از ظهور زرتشت فعالیت خود را شروع کرد، در حالی که زرتشت حدود 600  قبل از میلاد پایه گذاری شد. حتی در سال 586 قبل از میلاد که یهودیان به بابل تبعید شدند، به نظر می رسد هنوز دین زرتشت ظهور نکرده بود. ابراهیم و موسی و انبیاء قوم اسرائیل مدت ها قبل از زرتشت زندگی می کردند.

جالب است بدانید زمان تولد و مرگ زرتشت هنوز نامشخص است و در هاله ای از ابهام. “هرودوت” مورخ یونانی که در قرن پنجم قبل از میلاد زندگی می کرد، در رسالۀ خود دربارۀ “ادیان قوم مادی”، به دین زرتشت اشاره نکرد. اما برای نخستین بار افلاطون که تقریباً در زمان مرگ هرودوت متولد شد، در اثر خود به نام “آلکیبیادس” به زرتشت اشاره کرد. مخالفان مسیحیت برای تأیید ادعایشان، باید به عنوان اولین گام، زمان تولد و زندگی زرتشت را تعیین کنند. تحقیق بسیار دشواری است، زیرا میان مورخان اختلاف نظر وجود دارد.

در مرحلۀ بعد، مخالفان مسیحیت باید به آنچه زرتشت تعلیم داد، رجوع کنند. تنها منبع آموزه های زرتشت، کتاب “اوستا” است. “اوستا” (کتاب مقدس دین زرتشت) بعد از تورات، کتاب های تاریخی (یوشع تا استر) و مزامیر نوشته شد. قدیمی ترین نسخۀ خطی اوستا به قرن سیزدهم یا چهاردهم بعد از میلاد تعلق دارد (نسخه های اصلی و قدیمی اوستا تاکنون یافت نشده اند). بنابراین عقل سلیم چنین نتیجه گیری می کند که به احتمال زیاد، دین زرتشت از طریق اسیران یهودی در بین النهرین (عراق امروزی) تحت تأثیر دین یهود و عهد عتیق بوده است و نه بالعکس.

حدس و گمان مخالفان که مسیحیت ریشه در زرتشت دارد، استدلالی است بدون شواهد تاریخی که فقط بر اساس شایعات نادرست استوار شده. قدیمی ترین نسخه های کتاب مقدس که متعلق به قبل و بعد از میلاد مسیح است، از این نظریۀ مخالفان پشتیبانی نمی کند.

به عنوان مثال، اگر بپذیریم که زرتشت خدا را واحد و یگانه معرفی می کند، کتاب اشعیاء که قبل از ظهور دین زرتشت یا قبل از تولد زرتشت نوشته شده، خدا را واحد معرفی نمود (اشعیاء فصل 43 آیات 10 – 13). دوران خدمت اشعیاء نبی و نگارش کتاب حدود 740 – 680 قبل از میلاد بوده است. اگر بحث دربارۀ اقتباس است، فوراً می توان نتیجه گرفت که زرتشت از اشعیاء اقتباس کرد!

کسی که حداقل یک بار عهد جدید (اناجیل، رسالات رسولان، کتاب های اعمال رسولان و مکاشفه) را خوانده است، به خوبی می داند که تشابه الهیاتی میان زرتشت و مسیحیت وجود ندارد. الهیات و اصول اعتقادات مسیحیت و زرتشت متضاد هستند. دین زرتشت به نبردِ برابر میان نیروهای خیر و شرّ می پردازد: دو خدا وجود دارد اهورامزدا (خدای خیر) و خدای جاودانۀ دیگر به نام اهریمن (شرارت و بدی). بنابراین دین زرتشت “دوگانه گرا” می باشد. در حالی که برابری قدرت میان خدا و شیطان با تعالیم کتاب مقدس مطابقت ندارد. به همین دلیل، اثبات این ادعا که زرتشت بر یهودیت تأثیر داشته، دشوار است.

علاوه بر این، پیشگویی ظهور نجات دهنده (عیسی مسیح) در فصل سوم کتاب پیدایش پیشگویی شد. زمان نگارش کتاب پیدایش احتمالاً بین سال های 1450 – 1410 قبل از میلاد بود. پیشگویی های دیگر دربارۀ ظهور مسیح به قبل از اسارت بابل بازمی گردد (به عنوان مثال، رجوع کنید به اعداد فصل 24 آیه 17، مزمور 22 آیات 1 و 7 – 8، اشعیاء فصل 52 آیات 12 تا فصل 53 آیه 12). همۀ این پیشگویی ها به قبل از تولد زرتشت و پیش از توسعۀ دین زرتشت تعلق دارد. چنانچه شباهت هایی وجود دارد، احتمالاً دین زرتشت اقتباس ها را انجام داده.

مخالفان مسیحیت مدعی اند که زرتشت “پسر خدا” بود. زرتشت پیامبر این دین است، ولی از او به عنوان “پسر خدا” یاد نشده. پیروان دین زرتشت معتقد نیستند که زرتشت خدا است. تولد زرتشت از دختر باکره صرفاً شایعه ای است ساخته و پرداختۀ مخالفان مسیحیت. وقتی کسی چنین ادعاهایی می کند، لطفاً از او درخواست کنید تا شواهد تاریخی و اسناد و مدارک معتبر و مؤثق ارائه دهد.

از سوی دیگر، در کتاب مقدس اشاره ای به دین زرتشت و پیامبر آن نشده است. حتی اسلام هم ادعا نمی کند مسیحیت و دین یهود ریشه در دین زرتشت دارند. در قرآن از ابراهیم، اسحاق، موسی تا عیسی سخن به میان آمده و ذکری از زرتشت و دین زرتشت نشده است. دین زرتشت توسط اسلام تضعیف شد، و به صورت اقلیت مذهبی در ایران و هندوستان در آمد، ولی هم چنان به فعالیت ادامه می دهد.

تفاوت عمدۀ مسیحیت با دین زرتشت آن است که زرتشت فقط توصیه های اخلاقی ارائه می دهد، در حالی که عیسی مسیح خود را تنها “راه نجات” نامید: «من راه و راستی و حیات هستم، هیچکس جز به وسیله من نزد پدر نمی آید» (یوحنا فصل 14 آیه 6). زرتشت ممکن است توجه انسان ها را به بهشت جلب کند، ولی تنها مسیح می تواند آن ها را به آن جا هدایت کند.

زرتشت فقط اصول اخلاقی را تعلیم می دهد، در حالی که عیسی خودش نجات دهنده است. عیسی به جهان آمد تا انسان را از قلمرو گناه آزاد سازد ( افسسیان فصل 2 آیات 4 – 5، تیطس فصل 3 آیه 5). پولس رسول فرمود: «در اثر بخشش رایگان و مهربانی خدا و توسط ایمان تان به مسیح است که نجات یافته اید، و این کار شما نیست، بلکه هدیه خداست. نجات نتیجه اعمال خوب ما نیست، از اینرو هیچکس نمی تواند به خود ببالد» (افسسیان فصل 2 آیات 8 – 9).

مطابق قوانین بین‌المللی تمامی حقوق مربوط به مطالب و محتویات “دفاعیات مسیحی” محفوظ است. درج کامل مقالات “دفاعیات مسیحی” در سایر صفحات فیس بوک و وب‌ سایت‌ها، بدون ذکر منبع و نام نویسنده یا مترجم، اکیداً ممنوع و غیرقانونی است.